|
“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN
Pdf ko'rish
|
| bet | 297/352 | | Sana | 23.01.2024 | | Hajmi | 44,19 Mb. | | #143802 |
Bog'liq 46-44-PB
“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN
UZBEKISTAN” JURNALI
VOLUME 1, ISSUE 7, 2023. OCTOBER
ResearchBib Impact Factor: 8.654/2023 ISSN 2992-8869
331
TRIZ matematik tushunchalarni shakllantirishga katta hissa qo‘shadi,
bolalarning fikrlash va matematik qobiliyatlarini o‘yin shaklida rivojlantirishga
imkon beradi. O‘yin ko‘plab qiziqarli variantlarni yanada rivojlantirish, o‘zgartirish
va yaratish uchun boshlang‘ich nuqtadir.
Maktabgacha yoshdagi bolalarga matematikani o‘rgatishni qiziqarli
materiallardan foydalanmasdan tasavvur qilib bo‘lmaydi. Ushbu materialning roli
bolalarning yosh imkoniyatlarini va har tomonlama rivojlanish va ta’lim vazifalarini
hisobga olgan holda belgilanadi.
Aql-idrok uchun har qanday matematik vazifa, qaysi yoshga mo‘ljallangan
bo‘lishidan qat’i nazar, ma’lum bir aqliy yukni ko‘taradi, bu ko‘pincha qiziqarli
syujet bilan yashiringan aqliy vazifa o‘yin harakatlari orqali amalga oshiriladi.
Bolalar vazifalarni, hazillarni, boshqotirmalarni idrok etishda juda faol. Ular qat’iyat
bilan natijaga olib keladigan harakat yo‘nalishini izlaydilar. Bolani o‘ziga jalb
qiladigan yakuniy maqsad qiziqtiradi. Guruhda turli jumboqlardan foydalanish:
maktabgacha yoshda Kuizener tayoqchalari, Tangram, Nikitin kvadratlari va boshqa
jumboqlar eng maqbuldir. Ularni hal qilish jarayonida bir raqam yoki shakl
boshqasiga aylanadi.
Bunday o‘yinlarni tashkil qilish bolalarning ko‘nikma va qobiliyatlarini
rivojlantiradi. U ma’lumot olishni, ma’lumot manbalarida harakat qilishni, obyektlar
xususiyatlarining nomlarini (rang, shakl, material) o‘zlashtirishni, turli xil savollar
berish qobiliyatini, olingan ma’lumotlardan xulosa chiqarishni o‘rganadi. Bolalar
nostandart ijodiy vazifalarni hal qilishdan alohida zavqlanishadi. Matematika
bolaning shaxsiy rivojlanish salohiyatini shakllantiradi, unga hayotda zarur bo‘lgan
fazilatlarni rivojlantiradi.
Demak, TRIZ texnologiyasiga asoslangan holda yaratilgan o‘yinlar nafaqat
tarbiyalanuvchilarning fikrlash va tasavvurlarini shakllantirishga, balki, ularda
fikrlash tajribalarini o‘tkazish va turli xil muammolar bilan ishlash ko‘nikmalarini
rivojlantirishga yordam beradi.
Xalqning boy intellektual merosi va umumbashariy qadriyatlar asosida,
zamonaviy madaniyat, iqtisodiyot, fan, texnika va texnologiyalarning yutuqlari
asosida kadrlar tayyorlashning mukammal tizimini shakllantirish yurtimiz
taraqqiyotining muhim shartidir. Mamlakat rivoji shubhasiz ta’lim tizimi bilan uzviy
bog‘liq. Shunday qilib:
1. Tarbiyalanuvchilarda elementar matematik tasavvurlarini shakllantirishga
|
| |
