“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN
UZBEKISTAN” JURNALI
VOLUME 1, ISSUE 7, 2023. OCTOBER
ResearchBib Impact Factor: 8.654/2023 ISSN 2992-8869
338
-motivasion omil ta’sirini kuchaytirish uchun о‘quvchining о‘quv faoliyatlarini
amalga oshirishga bо‘lgan ichki ehtiyoj rivojlantiriladi. Bunda yetakchi motivlarga
tayangan holda о‘quvchilarga tabiiy fanlarga oid ta’lim olishning zamonaviy usullari
haqida, xususan, elektron adabiyotlar va internet tizimidan oqilona foydalanishga
oid bilimlar beriladi, ya’ni ularda ijodkor bо‘lish, yangilikka intilish motivlari
shakllantiriladi;
-aqliy omil ta’sirini kuchaytirish uchun ta’lim oluvchilar erkin fikrlashga,
tizimli va ijodiy tasavvur yuritishga, iqtisodiy jarayonlarni modellashtirish,
loyihalash, bashorat qilishga, yangi g‘oyalarni topishga о‘rgatiladi;
-irodaviy omil ta’sirini kuchaytirsh uchun о‘quvchilar mustaqil izlanishga
о‘rgatiladi, natijada ularda murakkab tabiiy fanlarga oid hodisalarni modellashtirish
Tabiiy fanlarga
oid savodxonlik
shakllanishiga ta’sir
qiluvchi omillar
Motivatsion
Aqliy
Irodaviy
Hissiy
O‘ziga xoslik
Amaliy
Mustaqillik
“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN
UZBEKISTAN” JURNALI
VOLUME 1, ISSUE 7, 2023. OCTOBER
ResearchBib Impact Factor: 8.654/2023 ISSN 2992-8869
339
hamda о‘quv vazifalarni mustaqil hal etish, amaliy topshiriqlarni bajarish, mehnat
qilish kо‘nikmalari rivojlantiriladi, irodaviy sifatlar shakllantiriladi;
-shissiy omil ta’sirini kuchaytirish uchun о‘quvchilarda izlanuvchanlikka,
tabiiy fanlarga oid masalalarni yechishning maqbul usullarini tanlashga xos
hissiyotlar rivojlantiriladi, ular о‘quv faoliyatda ijodiy yechimlarni topish
yо‘lida ziyrak bо‘lishga о‘rgatiladi; tabiiy fanlarga oid jarayonlarni
modellashtirish va iqtisodiyotning amaliy asoslarini о‘rganish orqali о‘quvchida
hissiy omillar kuchaytiriladi;
- amaliy omil ta’sirini kuchaytirish maqsadida о‘quvchilarda yangi tabiiy
fanlarga oid axborotlar qabul qilish,qayta ishlash, iqtisodiy masalalarning
noan’anaviy yechimini topish, fikrlash, kasbiy faoliyat va iqtisodiy amallar
yо‘nalishlarini о‘zgartirishga moyillik kо‘nikmalari shakllantiriladi. Ular biror
iqtisodiy masalani yechishda ilmiy manbalardan, internet yangiliklaridan oqilona
foydalanishga о‘rgatiladi;
- mustaqillik omili – о‘zini ijodkor sifatida anglab yetish, ijtimoiy, о‘quv
faoliyatda о‘z о‘rnini topish, о‘zining ijodiy imkoniyatlarini bilish; о‘quv
faoliyatini amalga oshirish va fikrlashda mustaqillik hamda erkinlikning namoyon
bо‘lishi. Iqtisodiy jarayonlaridagi texnologiyalarini tushunish va ularning afzalligi
va qulayligini asoslab berishda о‘quvchining mustaqil fikrlashi, о‘z fikrini himoya
qila olishi uning kelgusidagi kasbiy-iqtisodiy faoliyatda о‘z о‘rnini topa olishini
kо‘rsatadi;
- о‘ziga xoslik omili - о‘z fikrlarini zarur yо‘nalishda boshqara olish, yangi
g‘oyalar topish imkonini beruvchi manbalarni izlash, о‘z ijodiy faolligini
ta’minlash uchun mustaqil ravishda sharoit yarata olish. Iqtisodiy
topshiriqlarning tо‘g‘ri bajarilganligi, yechimlarning maqbul usullarni tanlashi
о‘quvchining ijodkorligini, mustaqil ishlay olishini kо‘rsatadi. Shunday qilib,
tabiiy fanlarga oid g‘oyalar tabiiy fanlarga kirib boradi va bugungi kunda tabiiy
fanlarga oid bilimlar modellashtirish orqali amalga oshiriladi. Tabiiy fanlarga
oid bilimlar inson faoliyatining barcha sohasi uchun zarur va ular fanlarni
о‘rganish jarayonida shakllanib chuqurlashadi.
Xulosa qilib aytganda, О‘quvchining tabiiy fanlarga oid tarbiyasi kо‘rsatgichi
inson qobiliyatlari hamda faoliyat talablari о‘rtasidagi tafovut bilan belgilanadi.
О‘quvchida о‘z-о‘zini boshqarish, qat’iylik, jur’atlilik, qо‘rqmaslik, atrofdagi
|
