• Jami: 26400 2010
  • Jami: 25195
  • Hammasi: 51595
  • Jami: 42055 5010
  • Jami: 42055
  • Hisoblangan debet va kredit hisoblari. 10.8.10-jadval. Budjet, sug‘urta va boshqa debetorlar hamda
  • Respublikasi oliy va




    Download 1,43 Mb.
    bet90/122
    Sana25.06.2024
    Hajmi1,43 Mb.
    #265621
    1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   122
    Bog'liq
    Fermer xo\'jaligi iqtisodiyoti1

    «Nur» fermer xo‘jaligida sodir bo‘lgan xo‘jalik muomalalari bo‘yicha tuzmagan provodkalar.





    Muomala mazmuni va asos bo‘luvchi dastlabki hujjatlar

    Summa


    Hisoblar
    bog‘lanishi

    Dt

    Kt

    1

    2

    3

    4

    5




    1. Beda pichani sarflanadi. 20s. 1-yem-xashak 12340

    2010

    1060

    2. Bir bosh sigir asosiy podadan hisobdan chiqarilib, 64600

    1120

    0171

    7.10.15.18.20. va 26 yanvar kunlari aholiga
    3. sotilgan sut uchun kassaga naqd pul kirim qilindi 42000

    5110


    9010


    (kassa kirim orderi)
    Shu kunlari kassaga kirim qilingan daromadlar
    4. bankdagi hisob raqamiga topshirildi (pul 42000

    5110


    5010


    topshirganlik to‘g‘risidagi patta (kvitansiya)










    nusxasi va bank ko‘chirmasi)










    Elektr ta’minoti va kommunal xizmatlar (28,01)










    5. uchun tegishli idoralarning hisoblari to‘landi (to‘-

    2400

    6010

    5110

    lov topshirig‘ining nusxasi va bank ko‘chirmasi)










    29.01. Ish haqi hisoblash vedomosti (V-8










    shakl)ga asosan, hisoblangan ish haqi summasi










    6. ushlandi:

    66000

    2010

    6710

    a) nafaqa fondiga ajratma (2,5%)

    1650

    6710

    6520

    b) daromad solig‘i (stavka bo‘yicha)

    22885

    6710

    6410

    v) kasaba uyushmasi badali (1,0%)

    660

    6710

    6520

    Jami:__26400__2010'>Jami:

    25195

    6710

    -



    sarflash vedomosti


    boquvga qo‘yildi. 12.01.2002 y. №2 Dalolatnoma.





    7


    Ish haqi summasiga nisbatan ajratmalar
    hisoblanadi




    29,0

    a) kasaba uyushmasi (federatsiyasiga) (1,2 %)

    792

    2010

    6520

    1

    b) bandlik fondi (birja)ga 1,5 %

    990

    2010

    6410




    v) ijtimoiy sug‘urta fondiga 37, 3 %

    24618

    2010

    6520




    Jami:__42055__5010'>Jami:

    26400

    2010

    -




    Hammasi: 51595







    Yuqorida hisoblangan soliqlar, sug‘urta










    1. organlariga ajratmalar va boshqa qarzlar hisob raqamidan o‘tkaziladi (to‘lov topshirig‘ining

    nusxasi va bank ko‘chirmasi)
    Ish haqidan ushlangan summalar:





    1. Nafaqa fondiga ajratma 2,5%

      1650

      6520

      5110

      Daromad solig‘i (stavka bo‘yicha)

      22885

      6410

      5110




      Jami:

      25195

      -

      5110




      Hammasi:

      51595

      -

      -

      9 3



      Bankdagi hisob-kitob raqamidan kassaga olindi
      (chek, kassa kirim orderi,bank ko‘chirmasi):










      02

      – ish haqi berish uchun

      40805

      5010

      5110




      – xizmat safari uchun

      1250

      5010

      5110




      Jami:

      42055

      5010

      5110




      Kassadan berildi (to‘lov vedomosti, kassa










      10. chiqim orderi):

      40805

      6710

      5010

      • ish haqi

      • xizmat safari uchun Allayarov K.ga

      1250

      4420

      5010

      Jami:

      42055

      -

      5010



      A) kasaba uyushmasiga 1,0%

    660
    6520
    5110




    Fermer xo‘jaliklarida mehnat haqi bo‘yicha xodimlar bilan hisoblashuvlar, daromaddan budjetga to‘lanadigan soliqlar hamda sug‘urta organlari va boshqa fondlarga ajratmalarni hisobga olish uchun «Ish haqini hisobga olish vedomosti» (V-2 shakl) yuritiladi (10.8.9-jadval).


    Vedomostda ish haqi va unga qo‘shimcha hisoblash, daromad solig‘i, nafaqa fondiga ajratma, aliment, kasaba uyushmasiga ajratma kabilar ish haqidan ushlanib hamda ish haqi summasiga nisbatan hisoblanib budjet va

    sug‘urta organlariga o‘tkaziladigan summalar hisob-kitob qilinadi. Summalar jamlanib, tekshirilgandan so‘ng, bevosita vedomostda, oldindan provodka tuziladi va tegishli (T-1) shaklga o‘tkaziladi. Bunda 3-«Muomala mazmuni» ustuniga «V-8 shakl-Ish haqi hisoblangan vedomostiga asosan» deb yozilib hisoblangan, qo‘shilib hisoblangan va ushlangan summalarning har bir turi bo‘yicha nomma-nom alohida qator bilan tegishli summalari o‘tkaziladi. So‘ngra vedomostning shu betiga «summalar T-1 shaklga o‘tkaziladi» deb yoziladi va shu kungi sana bilan buxgalter imzo qo‘yadi.
    Ma’lumki, bozor iqtisodi sharoitida budjetga to‘lanadigan soliqlar, sug‘urta organlariga va boshqa budjetdan tashqari organlarga ajratmalar turlari ko‘payadi hamda ularning me’yori (stavkasi) o‘zgarib ham turadi. Ularning hisoblanishi, to‘lanishi (o‘tkazilishi)ni va oy oxiriga qarz bo‘lib qolayotganini turlari bo‘yicha aks ettirish va nazorat qilib borish uchun «Budjet, sug‘urta hamda boshqa debitor va kreditorlar bilan hisoblashuvlar» vedomosti (10- jadval) ochish maqsadga muvofiqdir.
    Oy oxirida mablag‘lar va ularning manbalarini hisobga oladigan barcha hisoblarning debet va kredit aylanmalari jamlanadi. Barcha hisoblar bo‘yicha debet va kredit aylanmalarining alohida jami 4-ustundagi summalar jamiga teng bo‘lishi kerak. Bu tenglikdan summalarning hisoblarda to‘g‘ri aks ettirilganligiga ishonch hosil qilinadi va oxiriga, ya’ni keyingi oyning 1- sanasiga qoldiq chiqariladi.
    Ushbu chiqarilgan qoldiqlar tekshirilib, to‘g‘riligiga ishonch hosil qilinganidan so‘ng keyingi oyning 1-sanasiga (bizning misolimizda 1-fevralga balans tuziladi). Buning uchun chiqarilgan qoldiqlar tegishli hisoblar bo‘yicha
    «debet» ustunidagilari balansning «aktivi»ga, «kredit» ustunidagilari
    «passiv»ga o‘tkaziladi.
    Demak, hisobning soddalashtirilgan shaklida balans tuzish bevosita
    «Xo‘jalik muomalalarini hisobga olish daftari» (T-1 shakl) orqali amalga oshirishlar ekan, keyingi oylarda ham hisob yuritish shu tartibda davom ettirilaveradi.
    Balans hisoboti fermer xo‘jaliklarida asosiy hisobot shakllaridan bo‘lib, uning to‘g‘ri, aniq va o‘z vaqtida tuzilishi ko‘p jihatdan joriy hisobni to‘g‘ri tashkil etishga bog‘liq.
    Xulosa qilib shuni ta’kidlash lozimki, fermer xo‘jaliklarida buxgalterlik hisobining soddalashtirilgan shakli quyidagi shart-sharoitlar bo‘lganda qo‘llanilishi mumkin:
    - xarajatlar hisobot davri (oyi)da to‘laligicha mahsulot ishlab chiqarish (ish bajarish va xizmat ko‘rsatish)ga sarflanganda;

    -174-

    10.8.9-jadval


    Hisoblangan debet va kredit hisoblari.
    10.8.10-jadval.
    Budjet, sug‘urta va boshqa debetorlar hamda kreditorlar bilan hisoblashuvlar VEDOMOSTI (2002-yil yanvar).



    Analitik hisoblar (soliq, ajratma, to‘lov, sug‘urta va
    h.k.)

    Oy boshiga qoldiq

    6410, 6520, 6710 hisoblar debetiga

    Kt aylanma- lari bank ko‘chirm asiga asosan

    Oy
    oxiriga qoldiq



    Dt

    Kt


    2010


    6710








    ham- masi

    Dt


    Kt


    1

    2

    3

    4

    5

    6

    7

    8

    9

    10

    11

    12

    6410 «Budjet bilan hisoblashuvlar» hisobi bo‘yicha


    1.

    Daromad

    -

    -

    -

    22885

    22885

    solig‘i













    2. Bandlik













    fondi

    - -

    990

    -

    990

    (1,5%)
    jami:

    - -


    990


    22885




    23875



    228
    85


    990


    238
    75



    6520

    «Sug‘urta bo‘yicha h

    isoblashuvlar» hiso

    bi bo‘yicha

    1. Nafaqa







    165

    fondiga

    - - -

    1650

    1650 0

    (2,5%)










    2. Kasaba










    uyushmasi

    792

    -

    792 792

    fondiga (1,2










    3. Ijtimoiy










    sug‘urta fondiga (37,3%) va
    h.k.

    - - 24618 -


    2461
    8
    246
    18





    1. Elektroset - 2400 - - - 2400 -

    • olgan mahsulotlari (bajarilgan ish va ko‘rsatilgan xizmatlar) uchun buyurtmachilarning kichik korxonadan hamda kichik korxonaning boshqa tashkilotlardan qarzi bo‘lmaganda, ya’ni sotilgan mahsulot olingan materiallar hamda bajarilgan ish va ko‘rsatilgan xizmatlar uchun hisoblashuvlar muomala sodir bo‘lishi bilan darrov amalga oshirilganda;

    • oddiy ishlab chiqarish usulini amalga oshirish, ya’ni murakkab bo‘lmagan sikl doirasida bir yoki bir necha xil mahsulotlar ishlab chiqarilganda (ish, xizmat bajarilganda), buyurtma bo‘yicha ish bajarilganda;

    • oldindan (avans qilib) xarajat va mahsulot olish hollari bo‘lmaganda;

    • daromadlar va xarajatlarni olingan hamda to‘langan naqd pullar asosida hisobga olish imkonining mavjudligi kichik korxonalarda buxgalterlik hisobining soddalashtirilgan shaklini qo‘llashda muhim omil hisoblanadi, ya’ni daromadlar sotilgan mahsulotlar (bajarilgan ish va ko‘rsatilgan xizmatlar) uchun kassaga naqd pul bilan olinganda;

    • xarajatlar esa materiallar, ish va xizmatlar uchun to‘langan naqd pul sarflanishi kabi qayd qilib borilganda.







    Download 1,43 Mb.
    1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   122




    Download 1,43 Mb.