• 12.2. UZATMALAR Q UTISI Vazifasi, ishlash prinsipi va turlari. Vazifasi: 1)
  • S. M. Q o d ir o V, M. O. Q o d ir X o n o V




    Download 8,29 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet131/139
    Sana25.01.2024
    Hajmi8,29 Mb.
    #145939
    1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   139
    Bog'liq
    CJdZi0HhZkhxN7TFlanq

    Turlari: 
    Y e t a k c h i v a y e t a k l a n u v c h i q i s m l a r o ra s id a g i 
    bo g ‘lanish tasnifiga asosan ilashish muftalari friksion, gidravlik 
    va e l e k t r o m a g n i t ( k u k u n li ) t u r l a r g a a j ra til a d i. E n g k o ‘p 
    tarqalgani — b u friksion ilashish m uftalaridir.
    U la rd a burovchi m o m e n t yetakchi q ism d a n yetaklanuvchi 
    q is m g a , s h u q is m la r n in g t a ’sir y u z a la rid a g i ilashish k u c h i 
    y o rd a m id a uzatiladi.
    G idravlik (gidrom uftal) ilashish m u fta la rid a yetakchi va 
    y e t a k l a n u v c h i q is m l a r d a b o g ‘l a n is h , s h u q is m l a r o r a s id a
    h a ra k a tla n a y o tg a n suyuklik o q im in in g bosim i bilan am alga 
    o s h ir il a d i, e l e k tr o m a g n it ilash ish m u f t a l a r i d a esa m a g n it 
    m a y d o n y o ‘rd a m id a am alga oshiriladi.
    12.2. UZATMALAR Q UTISI
    Vazifasi, ishlash prinsipi va turlari.
    Vazifasi: 1) 
    uzatishlar sonini k o ‘paytirish yoki kamaytirish 
    y o ‘li bilan avtom obil harakat tezligini va kardan valga u z a - 
    tiluvchi burovchi m o m e n t m iq d o rin i o ‘zgartirish;
    2) dvigateldan kelayotgan burovchi m o m e n tn i y o ‘nalishini 
    o ‘zgartirish (avtom obilni orqaga yuritishni t a ’minlash);
    3) dvigatel tirsakli valini y e ta k c h i g ‘ild ira k la rd a n u z o q
    m u d d a tg a ajratib q o ‘yishni t a ’minlaydi.
    U z a tm a la r q u tisining u z a tis h la r soni u n in g yetak ch i va 
    yetaklanuvchi vallarining aylanish ch astotalarining nisbatiga 
    teng.
    U zatishlar sonini o ‘zgartirishning zarurligi y o ‘l sharoitiga 
    b o g ‘liq b o ‘lgan avtom obil harakatiga qarshilik kuchlari keng 
    d ia p a z o n d a o ‘zgaradi, porsh en li dvigatelning burovchi m o - 
    m enti esa, eng k o ‘p yonilg‘i uzatilganda, b o r - y o ‘g ‘i 10—30% 
    ga o ‘zgarishi m um kin.
    Avtomobil joyidan q o ‘zg‘alishida tez tezlanish olish u c h u n
    va harakatiga sezilarli qarshilik kuchlarini yengish u c h u n , 
    m asalan, t o ‘liq yuk bilan yuqoriga harakat qilganda, dviga-
    300


    te ln in g m a k sim a l m o m e n tig a t o ‘g ‘ri k e la d ig a n q iy m a tg a
    q arag an d a to rtish k u ch i b ir n e c h a b o r k atta b o ‘lishi kerak.
    T o rtish k u c h in i b u n d a y k o ‘p a y tirish n i u z a tis h la r so n in i 
    o ‘zgartirish bilan t a ’m inlanadi.
    Uzatmalar qutisining turlari:
    U zatish lar so n in i o 'zg artirish
    tavsifiga b in o a n u z a tm a la r q utisi p o g ‘o n ali, p o g ‘o n asiz va 
    aralash tu rlarg a b o ‘lin adi. Y etak ch i va y etak lan u v ch i vallar 
    orasidagi b o g ‘lan ish tavsifiga asosan u zatm alar qutisi m ex an ik, 
    gidravlik, elektrik, aralash, boshqarish usuli b o ‘yicha esa avto- 
    m atik va av to m atik b o ‘lm agan tu rlarg a ajratiladi. P o g ‘on ali 
    u z a tm a la r qutisi olding a yurishdagi u zatish lar so n i b o ‘yicha 
    farqlan adi (4 p o g ‘o n ali, 5 p o g ‘o nali va h.k.).

    Download 8,29 Mb.
    1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   139




    Download 8,29 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    S. M. Q o d ir o V, M. O. Q o d ir X o n o V

    Download 8,29 Mb.
    Pdf ko'rish