J4-3
j 1 -2
rj H
j l l
2 ; 3
Z
R4-3
RI-2
13 .3 -ra sm . T o ‘r t s ilin d rli d v ig a te ln i
m u v o z a n a tla s h
( tir s a k li v a l k riv o s h ip la ri o ra s id a g i b u rc h a k 1 8 0°).
j l l
j i n
JI4
j H 3
'////и/,
I -
////////,
4
13.4-rasm . T o ‘r t silin d rli d v ig a te ln i m u v o z a n a tla s h
(k r iv o s h ip la ri o r a s id a g i b u rc h a k 9 0 ° ).
158
ли
1,6
\2,3,4,5
1
Т
«1
,41—
Pjn
IjU
JU2
120е
Z
13.5-rasm . O lti silin d rli d v ig a te ln i m u v o z a n a tla s h
(k riv o s h ip la ri o ra s id a g i b u rc h a k 1 2 0°).
P ,n
PjU
PjlJ
P /14
РЛ5
P m
Pjlll
Pj/12
PjllS
P
j iu
PjllS
P
ji
/6
/ / / / /
77777
/ / / / / .
/ / / / / .
77777
/ / / / / .
/ / / / / .
/////.
77777
6
1 3 .6 -ra sm . O lti silin d rli d v ig a te ln i m u v o z a n a tla s h
(k riv o s h ip la ri o ra s id a g i b u r c h a k 6 0 °).
13.2. SILIN D RLA RI
V -S IM O N JOYLASHGAN
DVIGATELLARNI MUVOZANATLASH
Odatda, K-simon dvigatellarni
muvozanatlashda ular ikkita
bir qatorli dvigatellardan tashkil topgan, deb qaraladi. Agar
qatorli dvigateldagi (silindrlar soni va
tirsakli valning tuzilishi
o ‘xshash boNsa) inersiya kuchlari muvozanatlashgan bo‘lsa,
ikki qatorli (K-simon) dvigatelda ham shu tartibdagi inersiya
kuchlari muvozanatlashgan boMadi.
159
K-simon dvigatellarda muvozanatlashmagan
kuchlarning
qiymati bar bir qatorning silindrlaridagi muvozanatlashmagan
inersiya kuchlari vektorlarining geom etrik yig‘indisi
orqali
a n iq lanad i. Bu holda q a to rla r orasidagi b u rc h a k hisobga
olinishi zarur.
K-simon dvigatellar qatorlari orasidagi burchak 60° va 90°
li qilib tayyorlanadi. U m um iy holda qatorlar orasidagi
burchak
у deb qabul qilinadi va inersiya kuchlari quyidagicha hisob
lanadi.
Birinchi darajali inersiya kuchi:
i
=
i
C hap silindrning birinchi tartibli inersiya kuchi:
P jich
=mR(
0
2costp
;
o ‘ng
s i l i n d r n i k i
e sa
Pjlo. =
mRoy cos(p(y-(p) bo‘ladi.
Ikkinchi tartibli inersiya kuchi:
У = 2----------------- ------- ------------------------------------------------------------------------