0 ‘z-o‘zidan qizigan va norma! undan yopilgan
nonlarning kesilgan ko‘rinishi
Nonning egiluvchanligini aniqlashda, mag‘iz barmoq bilan yengil
bosilib, undagi g‘ovaklaming uzilishiga yo‘l qo‘ymaslik kerak. Non
sofligi mag‘izning egiluvchanligi, xuslibo‘y hidi va yoqimli ta’mi
bilan ta'riflanadi. Berch non qattiq mag' izga ega bo‘lib, ushoqlanadi.
Shuningdek, qiyin chaynalib, nonning ta’mi va hidi keskin o'zgaradi.
Nonning ushoqlanish xususiyatini aniqlash uchun mag‘iz bo‘lak-
lari olinadi va yumaloq soqqa hohga keltiriladi. Soqqani darhol va
yengil yuzaga kelishi nonning sofligini, agar mag‘iz ushoqlansa, uning
berchligini bildiradi.
Ta’mi va hidi.
Har bir non turi o‘ziga xos ta’m va hidga ega. Non
begona hid, mineral aralashmalaming mazasi va g ‘archillashiga ega
bo‘lmasligi kerak. Nonning ta’mi mag‘iz burdasini chaynash bilan
aniqlanadi. Shunda ortiqcha nordonlik, chuchuklik, sho‘r, achchiqlik,
boshqa begona ta’m hamda tishlarda g'irchillash bor yoki yo‘qligi
ko'rsatiladi. Hidni aniqlashda iming o‘ziga xosligiga e’tibor beriladi.
Non kasailiklari.
Nonda kasallik va mog‘orlar mavjudligiga yo‘l
qo‘yilmaydi. Kasalliklar nonning qobiq va mag‘izini ko'zdan
kechirish bilan aniqlanadi. Mog‘or zamburugTari, kartoshka tayoqcha
bakteriyalari koloniyasi, och qizil dogTi pigment yoki mag'izda oq
dog5lar rivojlanishi kuzatilsa, darhol ish daftariga belgilanadi.
Non sifatini amiqlashning laboratoriya u sullari
Laboratoriya
izlanishlarida noiming fizik-kimyoviy sifat ko'rsatkichlari (namlik,
g ‘ovaklik, nordonlik va b.) aniqlanadi. 40-jadvalda non navlarining
fizik-kimyoviy ko'rsatkichlari keltirilgan.
Namlik. Yopilgan nonning sifatini aniqlashda namlikni aniqlash
faqat mag‘zida olib boriladi.
Tahlil uchun olingan namunada havo tegib turgan tarafi kesiladi
va qalinligi taxminin 0,5 sm burda kesib olinadi. So‘ng 4 joydan.
o ‘rtasidan 5-6 va yon qobig'idan 1 sm qoldirib, yuqori, quyi, yon
tomonidan 2-3 grammdan o ‘yib olinadi. Nusxaning umumiy og‘irligi
12-15 gr. Olingan uyumlar tezda va sinchiklab, pichoq bilan
maydalaniladi, aralashtiriladi va har biri 5 gr ikki namuna ajratiladi.
Nam un alar 0,01 aniqlikda tortiladi. Namunalami quritish va namlikni
hisoblash, don namligini aniqlash singari amalga oshiriladi. Parallel
ikki aniqlashlar o‘rtasidagi farq
1
foizgacha ruxsat etiladi.
Nordonlik. Hamir ko‘pchishida nafaqat hamirturush (spirtli
ko'pchish), balki nordon sut bakteriyalari ham ishtirok etadi. Nordon
sut ko‘pcliishi natijasida ma’lum miqdorda sut kislotasi yuzaga keladi.
Sut kislotasi juda katta ahamiyatga ega bolib, о nordon, sirka va
nordon
moy
bakteriyalaii
rivojlanishiga
to‘sqinlik
qiladi.
Xamirturushlar rivojlanishiga yaxshi ta’sir etadi. Undan tashqari u non
ta’mini yaxshilaydi. Javdar unidan tayyorlangan xamirda kocp
miqdorda sut kislotasini to'planishi uning kolloid xususiyatlarini
yaxshilaydi.
40-jadval
|
