Ishlash tartibi: donning ko'pchilik standartlari (TST-tarmoq
standarti “Oziq-ovqat uchun tayyorlanadigan bug'doy”, “Oziq-ovqat
uchun taqsimlanadigan bug‘doy”, TST “Oziq-ovqat uchun tayyor
lanadigan javdar” va boshqa) tovar turkumlari bo lim ig a ega bo‘lib,
o‘z ichiga texnologik, oziq-ovqat va furaj afealliklariga o ‘xshash
donning sifat guruhlarini oladi. Ko‘p holarda turlarga b o lish m o‘tadil
botanik belgilar, yetishtirish sharoiti va biologik xususiyatlarga
asoslangan. Ushbu belgilardan foydalanish ular hamda donning
texnologik va oziq-ovqat afzalliklari o'rtasida m a’lum aloqalar
bo'hshi tufayli mumkin boiadi. Turlar o‘z yoMida kenja turlarga
bo‘linadi. Kenja tur asosiy turning sifat bo iim i hisoblanadi. U tar
oralarida donning texnologik xususiyatlarini aniq ta ’riflaydi. Tur va
turlar turkumi doning har xil texnologik va oziq-ovqat afealliklari
bilan uzviy boglangandir,
Namunaviy tarkib tayyor mahsidotning chiqishi, uning sifati,
donni qayta ishlashda sarflanadigan energiya miqdori, non hajmi va
g ‘ovakligiga ta’sir etadi. Shuning uchxm don qabul qilish va qayta
ishlash korxouarida donlar tur va kenja turlari bo‘yiclia joylashtiriladi.
Bug‘doyning namunaviy tarkibi. Bug‘doyni turlarga bo‘lishda
quyidagi belgilarga asoslaniladi: rang (qizg'ish don yoki oq don),
botanik turi (qattiq yoki yumshoq) va biologik shakllari (qishki yoki
bahorikor). Barcha qayd etilgan belgilar m a’lum darajada bug‘doy
donining texnologik va oziq-ovqat afzalliklari bilan boglangan.
Ushbu belgilar asosida bug‘doyning 5 turi aniqlangan 0 ‘z y o ‘lida
turlar kenja turlarga bolinadi. Bug‘doyning kenja turga bolinislii
asosida rang tusi (to‘q qizil, qizil, och qizil, sariq va qizil-sariq) va
endospenn tuzilishiga (oynasimon va unsimon) qarab kenja turlarga
ham bo‘linadi (24-jadval).
24-jadvaI
