|
Tovar-moddiy zaxiralarni rasmiylashtirish tartibi
|
| bet | 48/99 | | Sana | 29.05.2024 | | Hajmi | 1 Mb. | | #256546 |
Bog'liq AtamurodovTovar-moddiy zaxiralarni rasmiylashtirish tartibi
Buxgalteriyada budjet mablag‘lari yoki budjetdan tashqari mablag‘lar hisobidan sotib olingan (tayyorlangan) tovar-moddiy zaxiralarning hisobi miqdor va summa ifodasida materiallammg nomi, sotib olinish (tayyorlanish) manbalari va moddiy javobgar shaxslar bo‘yicha 296-son shakldagi material qimmatliklarning miqdor-qiymat hisobi daftari (kartochkasi)da (16-jadval) hamda M-44-son shakl (17-jadval)dagi material zaxiralar bo‘yicha aylanma qaydnomada yuritiladi.
16-jadval
Moddiy qimmatliklarning miqdor-qiymat hisobi DAFTARI (KARTOCHKASI) 296-son shakl
Memorial
order
|
Operatsiya
mazmuni
|
Narxi,
so‘m
|
Debet
|
Kredit
|
Qoldiq
|
sana
|
raqa-
mi
|
miq-
dor
|
sum-
ma
|
miq-
dor
|
sum-
ma
|
miq-
dor
|
sum-
ma
|
i
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3-bet
qoldiq
1 ga
|
aylanma
|
belgi
|
t/r
|
debet
|
kredit
|
Miqdor
|
summa,
so‘m.
|
Miqdor
|
summa,
so‘m.
|
Miqdor
|
sum-
ma,
so‘m.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
Qo‘shimcha varaqlari
Qoldiq
1
|
Aylanma
|
debet
|
kredit
|
Miqdor
|
Summa, so‘m
|
Miqdor
|
Summa, so‘m
|
Miqdor
|
Summa, so‘m
|
|
|
|
|
|
|
qoldiq
1
|
Aylanma
|
debet
|
kredit
|
Miqdor
|
Summa,
so‘m
|
Miqdor
|
Summa,
so‘m
|
Miqdor
|
Summa,
so‘m
|
|
|
|
|
|
|
Omborlardagi tovar-moddiy zaxiralarning hisobi moddiy javob- gar shaxs tomonidan M-17-son shakldagi materiallami ombor hisobi daftarida faqat nomi, navi va miqdori bo‘yicha yuritiladi.
Buxgalteriya ombordagi material zaxiralarning kelib tushishi va sarflanishi ustidan muntazam nazorat o‘rnatadi, shuningdek, materiallar hisobi bo‘yicha o‘z yozuvlarini omborda olib boriladigan yozuvlar bilan solishtirib turadi.
Materiallar va oziq-ovqat mahsulotlari kirimi bo‘yicha hisob registrlariga boshlang‘ich hisob hujjatlari (hisobvaraqlar, dalolat- nomalar va boshqalar) asosida ushbu material zaxiralar olingan kun (sana) bilan yoziladi. Boshlang‘ich hisob hujjatlarida quyida- gi ma’lumotlar ko‘rsatilishi kerak: mahsulotlar va oziq-ovqat mahsulotlari kimdan olinganligi, nomi, navi, miqdori (og‘irligi), bahosi, summasi, omborga kelib tushgan vaqti va shu qimmatlik- larni qabul qilgan moddiy javobgar shaxsning qabul qilganlik haqi- dagi imzosi va h.k.lar.
Mahsulot yetkazib beruvchining hujjatlarida farq bo‘lgan hol- larda qabul qilish dalolatnomasi rasmiylashtiriladi. Ushbu dalo- latnoma tashkilotdagi qabul qilish komissiyasi tomonidan ikki nusxada rasmiylashtiriladi, bu dalolatnomani tuzishda ombor mudiri (moddiy javobgar shaxs) va mahsulot yetkazib beruvchi tomon yoki manfaatdor bo‘lmagan boshqa tashkilotlarning vakili qatnashishi shart.
Dalolatnomaning bir nusxasi qabul qilingan moddiy qimmat- liklarni hisobga olish uchun, ikkinchi nusxasi esa mahsulot yetka- zib beruvchilarga da’vo xati yuborishda foydalaniladi.
Chiqib ketayotgan tovar-moddiy zaxiralarning qiymati chiqib ketish dalilini aniqlash paytida balansdan hisobdan chiqarilishi kerak. Tovar-moddiy zaxiralar tashkilotning balansidan:
sotish;
beg‘araz berish;
saqlash muddati tugagach yaroqsizligi sababli, jismonan va ma’nan eskirganligi natijasida tugatish (yo‘q qilish);
kamomad, yo‘qotish yoki shikastlanish (sinish, bo‘linish) aniq- lanishi;
118
- boshqa muomalalar va hodisalar natijasida hisobdan chi- qariladi.
Materiallami ombordan berish tashkilot rahbari (yoki uning o‘rinbosari) tomonidan tasdiqlangan hujjatlarga muvofiq amalga oshiriladi. Materiallami berish uchun quyidagi asosiy hujjatlar qo‘llaniladi:
434-son shakldagi yuk xati (talabnoma) materiallami ombordan berishda va materiallami tashkilot ichida joydan-joyga ko‘chirishda qo‘llaniladi. Talabnoma ikki nusxada yoziladi;
299-shakldagi oziq-ovqat mahsulotlarini berish uchun menyu talabnoma ombordan oziq-ovqat mahsulotlarini berish uchun qo‘llaniladi. Menyu talabnoma oziq-ovqat mahsulotlarini taqsimlash me’yori va ta’minlanuvchilaming soni haqidagi ma’lumotlar asosida har kuni rasmiylashtiriladi. Menyu talabnoma oziq-ovqat mahsulotlarini berish va olish haqidagi mansabdor shaxsning tilxati bilan birga belgilangan muddatda (lekin oyiga uch martadan kam emas) tashkilot buxgalteriyasiga topshiriladi. 397-son shakldagi berilgan oziqa va yem-xashak qaydnomasi hisoblanadi. Oziqa va yem-xashaklar ombordan belgilangan me’yor doirasida beriladi;
410-son shakldagi tashkilot ehtiyoji uchun berilgan materiallar qaydnomasi oy davomida xo‘jalik materiallari, o‘quv va boshqa maqsadlar uchun materiallar berishda qo‘llaniladi. Bunda, qayd- nomadagi yozuvlar xronologik tartibda emas, balki har bir material pulini yozish uchun ma’lum qatorlar qoldirilgan holda to‘ldiriladi, bu esa oy oxirida har bir material turi bo‘yicha umumiy yakun chiqarish imkonini beradi.
431-son shakldagi zabor kartasi materiallar va yonilg‘ilarni kundalik berishda, shuningdek, oy davomida ma’lum muddatlarda berishda qo‘llaniladi. Zabor kartasi bir necha turdagi materiallami maqsadga muvofiq sarflash uchun har bir qabul qilib oluvchi nomiga yoziladi. Bu karta ikki nusxada yoziladi, bittasi qabul qilib oluvchining tilxati bilan birga omborxonada saqlanadi, ikkinchisi qabul qilib oluvchida saqlanadi.
Materiallar har kuni beriladigan bo‘lsa, zabor kartasi 15 kunlik muddatga, vaqti-vaqti bilan beriladigan bo‘lsa, bir oylik muddatga yoziladi. Materiallar va yonilg‘i qabul qilib oluvchi o‘z zabor
119
kartasini ko‘rsatgach, belgilangan limit doirasida beriladi. Limitda belgilanganidan ortiqcha materiallar 434-son shakldagi yukxati (talabnoma) bo‘yicha beriladi. Yonilg‘ilarni omborxonadan talab- noma yoki zabor kartasi bo‘yicha berish mumkin bo‘lmagan hollarda sarflangan yonilg‘ilar qoldig‘ini o‘lchash dalolatnomalari bo‘yicha hisobdan o‘chiriladi.
O‘lchash dalolatnomalari bilan yonilg‘ining belgilangan sarflash me’yorlari taqqoslanganda kamomad chiqsa, tashkilot rahbari ortiqcha sarflash sababini aniqlash tadbirlarini, tegishli hollarda esa aybdor shaxslardan undirish choralarini ko‘radi.
Yo‘l varaqasi sarflangan barcha turdagi yoqilg‘ini hisobdan o‘chirish uchun ishlatiladi. Yoqilg‘i qancha sarf bo‘lgan bo‘lsa, shuncha hisobdan o‘chiriladi, bunda, sarflangan yoqilg‘i miqdori avtomobillarning markalari uchun o‘rnatilgan tartibda tasdiqlangan me’yorlardan ortiq bo‘lmasligi kerak.
Tovar-moddiy zaxiralar ular sotib olingan bahoda (yetkazib berish va boshqa qo‘shimcha xarajatlarai ham hisobga olgan holda) yoki ular har xil narxlarda sotib olingan bo‘lsa, o‘rtacha bahoda hisobdan o‘chiriladi. Materiallar va oziq-ovqat mahsulotlari belgilangan tartibda tasdiqlangan me’yorlar doirasida tashkilot rahbari (yoki uning o‘rinbosari) tomonidan tasdiqlangan yuqoridagi tegishli hujjatlarga muvofiq hisobdan chiqarilishi lozim.
|
| |
