|
Sana: " " " " 020-yil Sinf: " " Fan: Kimyo
|
| bet | 19/19 | | Sana | 04.04.2022 | | Hajmi | 140.99 Kb. | | #19279 |
Bog'liq 9-sinf III chorak yangi konspekti 2019-2020 7- sinf III chorak yangi konspekt 2019-2020, Воспал.забол.кишечника1.Ta’limiy maqsad: O’quvchilarga berilgan mavzu yuzasidan ilmiy asoslangan, Davlat Ta’lim Standarti talablariga javob beradigan bilimlar berib , ularda amaliy ko’nikmakarni hosil qilib, tegishli malakalarini shakllantirish.
2.Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarimizni Ona-Vatanga , tarixiy va madaniy merosimizga, O’zbek xalqining buyuk siymolariga , Ota-onaga muhabbat va milliy iftihor tuygusi ruhida tarbiyalash. Ularda ekologok madaniyatni shakllantirish va tarbiyalash.
3.Rivojlantiruvchi maqsad: Ilimni amaliyotga tatbiq etish. O’quvchilarning bilim va tafakkurini, kitobxonlik malakasini oshirish, mustaqil fikrlash ko’nikmalarini shakllantirish va rivojlantirish, kimyo fani va shu sohadagi kasblarga qiziqishlarini shakllantirish.
Darsning jihozlari : Plakatlar , kimyoviy moddalardan na’munalar , kimyoviy jihozlar
Darsda qo’llaniladigan metod : Aralash , Interfaol metodlar
. Mashg’ulot bosqichlari:
Darsning borishi : Tashkiliy qism: 1. O’quvchilar bilan salomlashish.
2. O ’quvchilar davomadini aniqlash.
3. Darsga tayyorgarlik ko’rish.
Uyga vaziufani tekshirish: Konspektni tekshirish , savol-javob tariqasida uyga vazifani so’rash.
Yangi mavzuni bayoni:
:Kimyoviy elementlar davriy jadvallining II- guruh yonaki guruppachasiga Zn, Cd, Hg lar kiradi
T/r
|
xossalari
|
Zn
|
Cd
|
Hg
|
1
|
Davr raqami
|
4
|
5
|
6
|
2
|
Qator raqami
|
5
|
7
|
9
|
3
|
Guruh
|
II-b
|
II_B
|
II-B
|
4
|
Tartib raqami
|
30
|
48
|
80
|
5
|
Nisbiy Ar
|
65,39
|
112,42
|
200,59
|
6
|
Atom yadrosidagi proton
|
30
|
48
|
80
|
7
|
Elektronlarning electron qavatlarda joylashuvi
|
2 8 18 2
|
2 8 18 2
|
2 8 18 32 18 2
|
8
|
Qisqa electron formulasi
|
(Ar)3d10
|
(Kr)4d10 5s2
|
(Xe) 4f14 5d10 6s2
| Rux gurugchasi elementlari ikki valentli bo’lib, simobning bir valentlisi ham mavjud. Ularning tartib raqamini ortib borishi bilan metallic xossalari kuchayib boradi. Rux rudalari O’zbekistonda Jizzax , Surxondaryo viloyatlarining Uchquloch va Xondiza konlaridan qazib olinadi.
Olinishi Sanoatda Zn metallini olish uchun uning tabiiy birikmalari ruz aldamasi kuydiriladi.
2ZnS+ 3O2= 2ZnO+ 2SO2
ZnO+ C= Zn+CO
Fizik xossalari: Rux och havo rangli kumushsimon qattiq metall
Kimyoviy xossalari: 2Zn+O2= 2ZnO Zn+ CL2= ZnCL2
Zn+2HCL = ZnCL2+H2
Nitrat kislota bilan ta’sirlashganda vodorod hosil bo’lmaydi. Kislota konsentratsiyasiga qarab reaksiya quyidagicna sodir bo’ladi
3Zn+ 8HNO3(kons) = 3Zn(NO3)2+ 2NO2 + 4H2O
4Zn + 10HNO3(suyul) = 4Zn(NO3)2 +N2O + 5H2O
4Zn +10 HNO(3(. suyul) = 4 Zn(NO3)2 + NH4NO3 +3H2O
Ishlatilishi. Rux metalli korroziyaga chidamli bo‘lganligiuchun temir buyumlar sirtini qoplash uchun ishlatiladi. Turlio‘lchamdagi tunukalar tayyorlashda rux muhim ahamiyatga
ega. Rux turli xildagi qotishmalar hamda galvanik elementlartayyorlashda ham ishlatiladi.
Rux kuporosi (ZnSO 4.7h 2O)ning ammofos ((Nh4)2hPO 4)bilan aralashmasi ruxli mikroo‘g‘it sifatida qishloq xo‘jaligidaishlatiladi. Tirik organizmlarda rux elementining yetishmasligiturli kasalliklarni keltirib chiqaradi.ZnCl2 metallarni payvandlashda ishlatiladi. ZnS ni BaSO4bilan aralashmasi oq rangli bo‘yoqlar tayyorlashda muhim ahamiyatga ega.
CdS dan turli xildagi sariq rangli bo‘yoqlar olinadi. CdSva BaSO4 aralashmasi kadmopon deb ataladi va u lak-bo‘yoqsanoatida ishlatiladi.Simob va uning birikmalaridan turli xildagi dorilar tayyorlanadi. Simob o‘zida turli metallarni eritadi. Metallarningsimobdagi eritmasi amalgamalar deb ataladi. Amalgamalarmetallurgiyada, tibbiyotda qo‘llaniladi.
MUSTAHKAMLASH :
Savol va topshiriqlar
1. Quyidagi o‘zgarishlarni amalga oshirish uchun zarur reaksiya tenglamalarini yozing:
a) ZnCO3 ZnO Zn
b) Zn ZnSO4 Zn(Oh)2 ZnO Zn
2. Ruxning amfoter metall ekanligini isbotlovchi reaksiyatenglamalarini yozing.
3. Rux metall va birikmalarini ishlatilish sohalarini ayting.
4. 1,12 litr (n.sh.da o‘lchangan) vodorod gazini olish uchunqancha rux va 20 % li qancha xlorid kislota eritmasikerak?
5. ZnCl2 tuzini kamida 5 xil usul bilan hosil qiling. Zarurreaksiya tenglamalarini yozing.
Uyga vazifa berish :Masala ishlash
|
| |
