139
I
kkinchi jahon urushidan soʻng
sobiq mus-
tamlakalar oʻrnida tashkil topgan oʻnlab dav-
latlar uchun modernizatsiya va rivoj lanish kabi
oʻzaro bogʻliq muammolar dolzarb boʻlib qoldi.
Bu muammolar va ularni hal qilish usullarida bir
qator oʻxshash jihatlar mavjud, ular Osiyo, Afrika
va Lotin Amerikasi mamlakatlariga yagona birlik
sifatida qarash imkonini beradi.
I
kkinchi jahon urushidan soʻng
Yevropa dav-
latlari mustamlakachi imperiyalarining qula-
shi, mustamlaka xalqlarining ozod boʻlish jarayoni
boshlandi. Bu jarayon barcha mamlakatlarda ham
tinch yoʻl bilan amalga oshmadi. Buyuk Britaniya
Malayyada, Fransiya Hindixitoy va Jazoirda,
Portugaliya Angola va Mozambikda milliy-ozodlik
harakatlarini shafqatsizlarcha bostirish siyosatini
olib borib, bu mamlakatlarga juda katta talafot
yetkazdi. 1960-yil tarixga “Afrika yili” sifatida kirdi.
Shu yili qitʼadagi 17 ta mustamlaka mamlakat oʻz
mustaqilligini eʼlon qildi. Tarixda oxirgi mustamla-
kachi imperiya – Portugaliya 1975-yili quladi.
O
siyo, Afrika va Lotin Amerikasida paydo boʻlgan koʻplab davlatlarning chegaralari
etnik, diniy chegaralar bilan mos tushmadi, bu esa koʻplab ichki va davlatlararo
mojarolarga sabab boʻldi. Hindiston mustaqillikka erishgandan soʻng, u diniy belgi aso-
sida
