169
“Ozod ofitserlar” tashkiloti bu rejimni agʻdarib tashladi. Hokimiyat polkovnik
Jaʼfar
Nimeyri boshchiligidagi Inqilobiy kengashga oʻtdi.
Mamlakat
Sudan Demokratik Respublikasi deb eʼlon qilindi. J. Nimeyrining
shaxsiy rejimi oʻrnatildi. Mamlakatda inson huquqlari poymol qilindi.
Uzoq harakatlardan soʻng 1985yili J. Nimeyri rejimi ham agʻdarib tashlandi.
Shundan keyin mamlakat janubidagi islomiy davlat tarafdorlari bilan hukumat oʻrta-
sida urush boshlandi. Oqibatda Sudan XX asr oxirida ham mintaqaning eng qoloq
mamlakati boʻlib qoldi.
1949
-yil Italiyaning sobiq mustamlakalari –
Fessan, Kirenaika va
Tri
politaniya birlashtirilib, Liviya podshohligi tuzildi. Liviya
1951-yili
mustaqil davlat deb eʼlon qilindi. 1950yili Liviya hududida
neft va gazning katta
zaxiralari aniqlandi. Bu boyliklar chet el, birinchi oʻrinda AQSH kompaniyalari tomo-
nidan oʻzlash tirildi. Keyingi yillarda neft qazib olish sanoati juda jadal rivojlandi. Neft
sanoatining jadal oʻsishi bilan Liviya ijtimoiyiqtisodiy hayotida ham tub oʻzgarishlar
boshlandi. Bu jarayon faqat qishloq aholisining keskin kamayishiga olib kelmasdan,
ayni paytda mamlakatdagi monarxiya tizimining tayanchi boʻlgan anʼanaviydiniy
hayot
tarzi ham buzildi, asta-sekin armiyaning roli ortib bordi. Natijada 1969-yili
29 yoshli
Muammar Qazzofiy boshchiligidagi “Yosh ofitserlar” tashkiloti monarxi-
yani agʻdarib
tashladi va mamlakatni
Liviya Arab Respublikasi deb eʼlon qildi.
M. Qazzofiy hukmronligi davrida mamlakat iqtisodiy rivojlanish va aholini ijtimoiy
himoya qilishda katta yutuqlarga erishgan boʻlsada, fuqarolar huquqlari taʼminlan-
madi, bir qism aholining noroziligi ortib bordi.
LIVIYA
XX asr boshida Turkiya mustamlakasi edi, Turkiya-
Italiya urushidan keyin Italiyaga qaramlik boshlandi.
II jahon urushi davrida ingliz va fransuzlar egalladi.
1952-yilda BMT Liviyaga mustaqillik berdi.
Liviya Qoʻshma Podshohligi agʻdarilib,
Liviya Arab
Res publikasi tuzildi (1969).
1977yil LAR oʻrniga Liviya Arab
Sotsialistik Xalq
Jamahiriyasi eʼlon qilindi.
