Bank tizimini rivojlanish tendensiyasi




Download 4,32 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/70
Sana22.11.2023
Hajmi4,32 Mb.
#103627
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   70
Bog'liq
A.Shukurov O\'quv qo\'llanma 2-qism 2021

1.2. Bank tizimini rivojlanish tendensiyasi 
Sо‘nggi о‘n yil О‘zbekiston uchun о‘ziga xos "о‘zgarishlar davri" 
bо‘ldi. Mamlakatimizda bozor aralash iqtisodiyotini shakllantirishga 
qaratilgan keng qamrovli islohotlar amalga oshirilmoqda. Bunda kuchli va 
barqaror rivojlanayotgan bank tizimini yaratish muhim rol о‘ynaydi. 
Mamlakatimiz bank sektori uchun mustaqillik davri monobank tizimidan 
bozor iqtisodiyoti talablariga javob beradigan yangi, zamonaviy bank 
tizimini yaratishga, universal bank tizimini shakllantirishga о‘tish davri 
edi. 
Mustaqillikning sо‘nggi yillarida О‘zbekistonda tо‘liq ishlaydigan 
bank tizimini yaratish va rivojlantirish bо‘yicha quyidagi qadamlar 
qо‘yildi: - mamlakatning mustaqil Markaziy banki tashkil etildi, unga pul 
muomalasini tartibga solish, tijorat banklari tizimini shakllantirish, 
shuningdek tо‘lov tizimini yaratish vazifalari yuklatildi; - tо‘laqonli milliy 
valyuta - sо‘m muomalaga chiqarildi, bu mustaqil bank tizimini shakllan-
tirishda muhim bosqich bо‘ldi; - Qonunchilik bazasi sifat jihatidan 
takomillashtirildi, jumladan ikkita qonun: "О‘zbekiston Respublikasining 
Markaziy banki tо‘g‘risida" va "Banklar va bank faoliyati tо‘g‘risida". 
Ularni ishlab chiqishda rivojlangan moliyaviy tizimlarga ega 
davlatlar tajribasi inobatga olingan; - Bank tizimida buxgalteriya 


14 
hisobining yangi tizimi ishlab chiqildi va joriy etildi, buxgalteriya hisobi 
xalqaro standartlarga о‘tkazildi, bu esa zamonaviy bank texnologiyalaridan 
foydala-nish va bank operatsiyalarini avtomatlashtirish imkonini berdi. 
Shunday qilib, 90-yillarning oxiriga kelib mamlakatda har tomonlama 
barqaror bank tizimi vujudga keldi, xalqaro standartlarga muvofiq 
zamonaviy bank nazorati samarali faoliyat kо‘rsatdi va bank faoliyatini 
tartibga solish mexanizmi yaratildi. Sо‘nggi yillarda bank tizimini 
liberallashtirish va isloh qilishga qaratilgan qator dasturiy hujjatlar qabul 
qilindi. Bundan tashqari, hujjatlar bank faoliyatini liberallashtirishga 
tizimli va bosqichma-bosqich yondoshishga asoslangan. 
Bugungi kunda О‘zbekistonga zamonaviy bank infratuzilmasiga ega 
samarali bank tizimini yaratish vazifasi qо‘yilmoqda. Amalga oshirilayot-
gan bank tizimini isloh qilish dasturi banklarni xususiylashtirish jarayonini 
jadallashtirish, banklarning kapitaliga qо‘shimcha tashqi va ichki investit-
siyalarni jalb etish, ularning faoliyatini tijoratlashtirish, tadbirkorlik tuzil-
malarining banklarni moliyalashtirish imkoniyatlarini kengaytirish va 
investorlarning banklarga bо‘lgan ishonchini oshirish orqali uni erkinlash-
tirishning asosiy yо‘nalishlarini belgilab beradi. Xususiy kapitalga ega 
yangi banklar tarmog‘ini rivojlantirish О‘zbekiston bank sektorini 
rivojlantirishning ustuvor yо‘nalishlaridan biridir. 
Hozirgi vaqtda xususiy banklar soni mamlakatdagi tijorat banklari-
ning umumiy sonining yarmiga yaqinini tashkil etadi. Respublikada 
xususiy 
banklarning 
rivojlanishini 
rag‘batlantirish 
raqobatning 
kuchayishiga, bank xizmatlari sifatining yaxshilanishiga, moliyaviy 
resurslarning samarali bozor taqsimlanishiga yordam berdi. Bu, о‘z 
navbatida, 
mamlakatda 
xususiy 
tadbirkorlikni 
rivojlantirish 
va 
rag‘batlantirish jarayonlariga ijobiy ta'sir kо‘rsatishi kerak. 

Download 4,32 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   70




Download 4,32 Mb.
Pdf ko'rish