Tomchilatib sug‘orish tizimining boshqaruv

263 
Avtomatlashtirilgan boshqaruvli tomchilatib sug‘orish 
tizimlarida boshqaruv punkti o‘z tarkibiga tizimni avtomatik 
tarzda boshqaruvchi kompyuter qurilmasini ham oladi. Bunday 
tizimlarda ekin dalasi tuprog‘ining namligi o‘zgarishlarini qayd 
qiluvchi datchiklar signalini qabul qiluvchi va ular asosida ish 
yurituvchi kompyuter uskunalari nazarda tutiladi.
Tomchilatib sug‘orish tizimi ishchi loyihasining tarkibida 
tizim tarkibida qo‘llanilgan boshqaruv tizimining tavsifi, uning 
tarkibidagi uskunalar ro‘yxati va tizimni ishlatish tartibining 
bayoni bo‘lishi talab qilinadi.
 

264 
9-BOB. TOMCHILATIB SUG‘ORISH TIZIMINI 
LOYIHALASH 
 
Tomchilatib sug‘orish tizimini joriy qilish uning avvaldan 
ishlab chiqilgan loyihasi asosida amalga oshiriladi.
Tomchilatib sug‘orish tizimining elementlarini to‘g‘ri tanlash 
tizimni samarali ishlashi uchun zamin yaratadi.
9.1. Tomchilatib sug‘orish tizimini loyihalashda 
bajariladigan ishlar 
Buning uchun avvalo tomchilatib sug‘orish tizimining 
loyiha- smeta hujjatlari ishlab chiqiladi.
Tomchilatib sug‘orish tizimi loyihasini tuzish uchun 
parvarish- lanayotgan ekin va ekin dalasiga oid birlamchi 
ma’lumotlar talab qilinadi.
Buning uchun tomchilatib sug‘orish tizimi joriy qilinadigan 
ekin maydonining tuproq-iqlim sharoitlari, suv bilan ta’minlanish 
manbalari, elektr energiyasi ta’minoti holati, sug‘oriladigan ekin 
va uni parvarishlashning o‘ziga xos jihatlari to‘g‘risidagi 
ma’lumotlar yig‘ilib o‘rganiladi va tahlil qilinadi.
Tomchilatib sug‘orish tizimini loyihalash doirasida quyidagi 
ishlar bayon qilingan ketma-ketlikda amalga oshiriladi, ya’ni:
1)
uchastka xaritasida tomchilatib sug‘orish tizimining 
umumiy sxemasi chizib chiqiladi;
2)
tomchilatib sug‘orish tizimi quriladigan maydonni 
sug‘orish sektorlariga bo‘lib chiqiladi;
3)
tomchilatib sug‘orish tizimi sxemasida (uchastka 
xaritasida) tomchilatib sug‘orish tizimining bosh inshootlari 

265 
joylashtiriladi;
4)
tomchilatib sug‘orish tizimi sxemasida (uchastka 
xaritasida) tizimning magistral va tarqatuvchi quvurlari 
joylashtiriladi;
5)
sug‘orish sektorlarida tomizgichli sug‘orish shlanglari 
joylashtirib chiqiladi.
6)
tomchilatib sug‘orish tizimi inshootlari, quvurlari va 
sug‘orish shlanglarining ko‘rsatkichlari aniqlanadi (gidravlik 
hisoblar bajariladi);
7)
tomchilatib sug‘orish tizimi inshootlari, quvurlari va 
sug‘orish shlanglarining markalari tanlanadi va narxlari 
aniqlanadi;
8)
tomchilatib sug‘orish tizimining loyihaviy smetasi 
tuziladi;
9)
tomchilatib sug‘orish tizimi loyihasining tushuntirish 
xati shakllantiriladi;
10)
tomchilatib sug‘orish tizimi loyihasi jamlanib, yagona 
hujjat ko‘rinishida chop etiladi.

Download 13,74 Mb.