• 2-usul
  • 1.4.3. Tuproq namligini o‘lchashning instrumental usullari
  •  Tuproqning holatiga qarab uning namligini




    Download 13,74 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet32/197
    Sana21.05.2024
    Hajmi13,74 Mb.
    #247359
    1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   197
    Bog'liq
    2rvAPcPsrRZZdBe1KYZc6NQtkhIVSPBObuzOsPV5

    1.4.2. Tuproqning holatiga qarab uning namligini 
    baholash 
    Dala sharoitida tuproqning sug‘orishdan oldingi namligini 
    tuproq namunasining sochilib ketishini nazorat qilishga 
    asoslangan xalq usullaridan foydalanib aniqlash mumkin:
    1-usul
     
    O‘simlik rivojlanishining shonalash bosqichigacha bo‘lgan 
    davrda tuproq namunasi 10-20 sm chuqurlikdan olinadi. Agar bu 
    tuproqni qo‘l bilan siqilganda, zichlashib qattiq holga kelsa va uni 
    yerga otilganda parchalanmasa, tuproqdagi namlik yetarli 
    hisoblanadi.
    Agar siqimdagi tuproq zichlashmasa va yerga otilganda tez 
    sochilib ketsa, daladagi ekinni sug‘orish vaqti kelgan bo‘ladi.
    2-usul
     
    Bu usul, odatda, o‘simlik rivojlanishining shonalashdan 
    keyingi bosqichlarida (shonalash, gullash-hosilga kirish, pishish) 
    qo‘llaniladi. Bunda tuproq namunasi 30-40 sm chuqurlikdan 
    olinadi va ko‘krak balandligidan yerga tashlanadi.
    Agar tuproq sochilib ketsa, sug‘orish vaqti kelganligini 
    bildiradi, agar sochilib ketmasa, tuproqning namligi yetarli 
    sanaladi.
    1.4.3. Tuproq namligini o‘lchashning instrumental 
    usullari 
    Tuproqning namligini o‘zgarishlarini baholash asosida 
    ekinlarining sug‘orish me’yor va muddatlari belgilanadi. Bunda 


    74 
    turli texnik vositalardan foydalanish mumkin va bu usullarga 
    tuproq namligini o‘lchashning instrumental usullari deyiladi.
    Tuproq namligini dala sharoitida nazorat qilishning bir 
    nechta instrumental usullari bo‘lib, amaliyotda ularning asosan 
    ikkitasidan keng foydalaniladi.
    Bular:
    1)
    termostat – og‘irlik usuli – nam va quruq tuproqlar og‘ir-
    liklarini o‘lchashga asoslangan;
    2)
    sensorli usul:
    a.
    nam va quruq tuproqlarning so‘rish bosimlarini 
    o‘lchashga asoslangan tenziometrlar;
    b.
    tuproq elektr o‘tkazuvchanligini o‘lchashga asoslangan 
    sennsorlar.

    Download 13,74 Mb.
    1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   197




    Download 13,74 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



     Tuproqning holatiga qarab uning namligini

    Download 13,74 Mb.
    Pdf ko'rish