Sirka kislatani ishlab chiqarish texnologiyasi Mundarija Kirish Sirka kislatani ishlab chiqarish texnologiyasi




Download 0,57 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/8
Sana11.02.2024
Hajmi0,57 Mb.
#154831
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
Sirka kislatani ishlab chiqarish texnologiyasi2

 
Kolonnadan chiqqan gazlami ( sirka 
aldegidining va kislotasining bug‘lari, 
kislorod) portlashdan saqlash uchun 
azot qo‘shib suyultiriladi. Gazlar 
aralashmasi 
kondensatorga 
borib 
kondensatlanadi 
va 
kolonnaga 
qaytariladi. Olingan sirka kislota ketma 
ket ikkita rektifikatsiya kolonnasidan o‘tadi. Birinchisida yengil qaynovchi 
qo'shimchalardan tozalanadi, ikkinchidan esa kislota bug‘lari katalizatordan 
(uchuvchan emas) va qiyin qaynovchi qo‘shimchalardan tozalanadi. Olingan sintetik 
sirka kislota 95—99,5 % bo‘lib tarkibida 0,5—5 % gacha suv saqlaydi. Unumi 92 
%. Ikkinchi bosqichda hosil bo'lgan suvni reaksion aralashmadan ajratib olinsa, sirka 
angidrid olish mumkin bo'ladi. Sirka angidridi kobalt (II) va mis (II) asetatlari 
katalizatori ishtirokida aldegidni etilasetat bilan aralashmasini 60°C da oksidlab 
olinadi.
Olinishi 
Sirka kislota olishning hozirgi sintetik usuli sirka aldegidni oksidlashga 
asoslangan, bu aldegidning o‘zi esa asetilendan M.G.Kucherov reaksiyasi bo‘yicha 
olinadi (asetilen juda
arzon xomashyodan — metandan olinadi). 


Sirka kislota olishning butanni oksidlashga asoslangan yangi usuli katta ahamiyatga 
ega. 
Sirka kislotani metandan olish jarayoni ko‘p bosqichli bo‘lgani holda (metan — 
asetilen — sirka aldegid — sirka kislota) butanni oksidlab kislota olish bir 
bosqichlidir, bu esa katta iqtisodiy samara beradi. Oziq-ovqat sanoatida 
ishlatiladigan sirka essensiyasi biokimyoviy usul bilan olingan sirka kislotadan 
tayyorlanadi. Bu usul spirtning havo kislorodi ta’siri ostida „sirka zamburug‘lari“ 
ishtirokida oksidlanishiga asoslangan. 
Ana shu jarayonning borishi tufayli uzum vinosi havoda ochiq qoldirilsa
oksidlanishi natijasida sirkaga aylanib qoladi. 


Sirka kislota rangsiz, o‘tkir hidli suyuqlik, qaynash harorati 118°C). Dunyoda 
sirka kislotasi hozirgi vaqtda har yili 3,5 mln. tonnadan ko'proq ishlab 
chiqarilmoqda. Sirka kislota va uning xossalari sanoatning turli tarmoqlarida juda 
keng ishlatiladi. U asetilselluloza olishda (undan asetat tolasi, plastmassalar, laklar, 
yonmaydigan kinoplonkalar va boshqalar olinadi), atsetillovchi modda sifatida 
organik sintez sanoatida oziqovqat va to'qimachilik sanoatlarida va boshqalarda 
ishlatiladi

Download 0,57 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8




Download 0,57 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Sirka kislatani ishlab chiqarish texnologiyasi Mundarija Kirish Sirka kislatani ishlab chiqarish texnologiyasi

Download 0,57 Mb.
Pdf ko'rish