. 2. AQSh liberal ijtimoiy siyosatining mazmuni va amalga oshirish




Download 2,13 Mb.
Pdf ko'rish
bet24/69
Sana18.05.2024
Hajmi2,13 Mb.
#241003
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   69
Bog'liq
12878 2 0E8D6923AD104C83229DFD8FB5A80FA9DAB74831

6
.
2. AQSh liberal ijtimoiy siyosatining mazmuni va amalga oshirish 
yo‘llari. 
Aholini ijtimoiy himoya qilishda AQSh modelining o‘ziga xos xususiyati 
shundan iboratki, unda davlat organlarining ishtiroki minimal darajaga tushirilgan 
bo‘lib, nodavlat sektori faoliyati birinchi darajaga ko‘tarilgan. Davlat nodavlat
sektorini ijtimoiy xizmatlar sohasidagi faoliyatini faqat moliyalashtirishda ko‘mak
beradi. Xususiy tadbirkorlar, kompaniyalar, biznes tuzilmalari tomonidan
nodavlat sektorini qo‘llab-quvvatlashga yo‘naltirilgan mablag‘lari
moliyalashtirishning salmoqli qismini tashkil etadi. 
Amerika tarixiga nazar tashlaydigan bo‘lsak, ijtimoiy siyosatining yangi
bosqichga ko‘tarilishi 1935 yilda “Ijtimoiy sug‘urta to‘g‘risida”gi Qonunining
qabul qilinishi bo‘ldi. Mazkur qonun AQSh prezidenti F.Ruzveltning (Welfare
State) 1929-1932 yillardagi “Buyuk dipressiya”ga qarshi “yangi siyosati” edi. 
Bu esa davlatning ijtimoiy sohasini to‘liq o‘z qo‘liga olish siyosatiga aylandi.
Davlatning ushbu konsepsiyasi mohiyatiga ko‘ra, davlat bozor iqtisodiyoti
sharoitida jamiyatdagi ijtimoiy notenglikka barham bera olmaydi. Davlatning
oldida turgan asosiy vazifalardan biri aholini minimal darajadagi ijtimoiy
ko‘mak bilan ta’minlashga erishish edi. Aytib o‘tish joizki, ijtimoiy xizmat 
ko‘rsatish professional kasb sifatida XIX asr oxirlarida vujudga keldi. 
1927 yilga kelib AQShda ijtimoiy xizmatlar assotsiatsiyasi vujudga keldi. 
1930 yilga kelib ijtimoiy (ish) xizmat fani universitetlar ta’lim tizimiga kiritildi.
Ikkinchi jahon urishidan so‘ng amerika modelining ta’siri ijtimoiy sohani yanada 
rivojlanishiga olib keldi. Jamiyatda ijtimoiy sohaga daxildor bo‘lgan turli o‘quv
muassasalari, bilim yurtlari ko‘paya boshladi. Nihoyat, 1965 yilda Ijtimoiy ishlar
vazirligi ijtimoiy soha xodimlarini professional kasb egalari sifatida tan oldi.


73 
Natijada, o‘rta va oliy ta’lim muassalarida ta’lim olgan mutaxassasalar barcha
sektorlarda faoliyat olib borish imkoniga ega bo‘ldi. Ayniqsa, nodavlat sektori
uchun yuqori malakali kadrlar bilan ta’minlash masalasi uzil kesil hal qilindi. 
Hozirgi vaqtda AQShda ijtimoiy soha xizmatchilarini tayyorlashning to‘rt
bosqichdan iborat uzluksiz ta’limi mavjud. Xususan, 2 yillik o‘rta ta’lim 
maktablarida ijtimoiy ish texnik xodimi mutaxassisligini oladi. Kollej va
universitetlardagi 2 yillik ta’lim (400 soat dars mashg‘ulotlari) so‘ngida ijtimoiy
ishlar bo‘yicha bakalavr (BSW) diplomini oladi. Universitetlarda 2 yillik o‘qish
(nazariy va amaliy mashg‘ulotlar) so‘ngida ijtimoiy ishlar bo‘yicha magistr (MSW)
diplomi beriladi. Ijtimoiy ishlar yo‘nalishida doktorlik dissertatsiyasini yoqlash
(DSW) ijtimoiy ishlar bo‘yicha doktor unvonini beradi. Shu tariqa ijtimoiy
ishlar milliy assotsiatsiyasi (NASR)ga ijtimoiy ishlar bo‘yicha bakalavr
darajasiga ega bo‘lganlar ham qabul qilinadi. 
Tahlillar shuni ko‘rsatmoqdaki Amerika modelida: 
- ijtimoiy siyosatga liberalizmning kuchli ta’siri; 
- davlat moliyaviy mablag‘larining hisobidan nodavlat sektorini ijtimoiy
xizmatlar sohasiga ko‘plab jalb qilinishi; 
- aholini ijtimoiy sug‘urta qilinishining muhimligi; 
- ijtimoiy xizmatlar sohasini nomarkazlashtirilganligi ma’lum bo‘ldi. Bunda
kichik mahalliy va xalqaro yirik nodavlat tashkilotlarining roli kattadir. 

Download 2,13 Mb.
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   69




Download 2,13 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



. 2. AQSh liberal ijtimoiy siyosatining mazmuni va amalga oshirish

Download 2,13 Mb.
Pdf ko'rish