- Mavzu: IJTIMOIY SIYoSATNING OB’EKTI VA PREDMETI




Download 2,13 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/69
Sana18.05.2024
Hajmi2,13 Mb.
#241003
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   69
Bog'liq
12878 2 0E8D6923AD104C83229DFD8FB5A80FA9DAB74831

1- Mavzu: IJTIMOIY SIYoSATNING OB’EKTI VA PREDMETI. 
Reja: 
1.1. Ijtimoiy siyosat tushunchasi.Fanning ob’ekti va predmeti.
1.2. Ijtimoiy siyosatning rivojlanish bosqichlari va uni olib borish 
metodlari. 
1.3. Ijtimoiy ehtiyojlar, ijtimoiy ta’minot va ijtimoiy
muammolar tushunchasi. 
1.4. Ijtimoiy adolat. Samaradorlik va tanlov.
1.1.
Ijtimoiy siyosat tushunchasi.Fanni ob’ekti va predmeti. 
„Siyosat“ (politika) atamasi lug‘aviy ma’nosiga ko‘ra yunoncha „polis“ — 
davlat yoki ijtimoiy ishlar degan ma’noni anglatadi. Bu atamagni birinchi bo‘lib
Aristotel (mil. av. 384—322 y.), ilmiy muomalaga olib kirgan.
 
Siyosat
-
davlatni boshqarish san’ati. Siyosat turli ijtimoiy siyosiy sinflar, 
ijtimoiy qatlamlar, tabaqa va guruhlar o‘rtasidagi munosabatlar bilan bog‘liq. Uning 
moqiyatini davlat hokimiyati shakllari, uni amalga oshirish va boshqarish tashkil 
etadi. Siyosat keng ma’noda jamiyatning siyosiy tizimi, siyosiy hayoti, davlat 
hokimiyati, uning ichki va tashki faoliyati, siyosiy tashkilotlar va harakatlarning 
hokimiyatga munosabati, uni boshqarishda siyosiy manfaatlarni amalga 
oshirishning ustuvor yo‘nalishlarini o‘zida ifoda etadi. Shunga ko‘ra adolatli va 
adolatsiz, xolis va noxolis, insonparvar yoki inson manfaatlariga zid , demokratik va 
avtoritar siyosat ko‘rinishlarini boshkaruvda kuzatish mumkin. 
Qadimda siyosatga 
jamiyat
 va shahar davlat (
polis
)ni boshqarish to‘g‘risidagi 
fan (Platon va Aristotel
) sifatida qaralgan bo‘lsa, hozirgi vaqtda siyosat deganda 
davlatni boshqarishning vazifa va maqsadlari hamda bu maqsadlarni amalga oshirish 
uchun mavjud yoki zarur bo‘ladigan ijtimoiy-siyosiy institutlar, jamoat 
boshqarishdagi ishtiroki tushuniladi. 
Siyosat o‘z ta’sir etish ob’ektiga ko‘ra 2 ga: ichki va tashqi siyosatga bo‘linadi. 
Siyosat ijtimoiy
 hodisa
 sifatida jamiyat hayoti sohalari: iqtisodiy, ijtimoiy, milliy, 
ilmiy texnikaviy, ekologiya, madaniyat, harbiy va boshqa sohalarni qamrab oladi. 



Shu tarzda iqtisodiy siyosat, ijtimoiy siyosat, milliy siyosat, demografik siyosat,
agrar
 siyosat, texnikaviy siyosat, ekologik siyosat, madaniy siyosat, 
kadrlar
 siyosat, 
harbiy siyosat va boshqa yo‘nalishlarda 
namoyon
 bo‘ladi . 
Siyosatdagi bu yo‘nalishlar orasida ijtimoiy siyosatning ham o‘z o‘rni va 
mavqei bor. 
Ijtimoiy siyosat jamiyatga siyosiy rahbarlik qilishning shunday 
yo‘nalishidirki, u o‘z ichiga qator ijtimoiy tadbirlar orqali moddiy farovonlikni 
oshirish, ijtimoiy adolat, demokratiya, sinflar, millat va elatlar, ijtimoiy qatlamlar, 
jamoa va shaxsning turmush madaniyatini rivojlantirishni o‘z ichiga oladi. 
Jamiyatni yangilash vazifasi uzoq muddatli, chuqur o‘ylab ko‘rilgan yaxlit 
ijtimoiy siyosatga muvofiq kelishi, ya’ni ijtimoiy sohaning hamma tamonlarini bir 
butun holda o‘z ichiga olgan va xalq ommasining ehtiyojini to‘la qondirish, ularning 
faoliyatini yanada oshirishga qaratilgan bo‘lishi kerak.
Davlatning ijtimoiy siyosati amalda asosan ikki kurinishda namoyon buladi: 
ijtimoiy himoya va ijtimoiy ta’minot. Ijtimoiy himoya mustakillikning moddiy va 
ma’naviy asoslarini mustahkamlash va bozor islohatlarini amalga oshirish davrida 
aholini ijtimoiy va moddiy muhofaza qilish va milliy xo‘jalikda amal qiladigan 
iqtisodiy, huquqiy, ijtimoiy va hatto, siyosiy chora-tadbirlar majmui bo‘lib, xususan, 
aholining yoshi, salomatligi, ijtimoiy holati hamda hayot kechirishning zarur 
vositalarga ega bo‘lmaganligi sababli yordamga muhtoj qatlamiga davlat va jamoat 
tashkilotlari va jamg‘armalarning yordami hisoblanadi. 
Davlatning ijtimoiy siyosatining asosiy yo‘nalishlari quyidagidardan iborat: 
- aholini hayot darajasini oshirish; 
- samarali ijtimoiy himoya tizimini shakllantirish; 
- aholini ish bilan ta’minlanishini nazorat qilish; 
- migratsion jarayonlarni nazorat qilish; 
- nafaqa tizimini takomillashtirish; 
- tibbiy xizmat va ijtimoiy sug‘urta tizimini takomillashtirish. 
Fanni o‘qitishdan maqsad – talabalarga davlat ijtimoiy siyosatini



amalga oshirish mexanizmlarini takominlashtirish, aholining turmush 
darajasini izchil oshirish va sifatini yaxshilash, ijtimoiy nochor qatlamlarini qo‘llab-
quvvatlashga qaratilgan chora -tadbirlar tizimini moxiyatini o‘rganishdan iborat. 
Fanning predmeti – ijtimoiy siyosat fani ob’ekti, asosiy tushuncha va 
kategoriyalarning mohiyatini tushuntirish, ijtimoiy siyosatning nazariy asoslarini 
tanishtirish, axoli daromadlarini oshirishda oylik ish haqqining o‘rnini ko‘rsatib 
berish, ijtimoiy xizmatlarni tushuntirish, aholini ijtimoiy muxofaza qilish davlat 
ijtimoiy siyosatining asosiy yo‘nalishlarini tushuntirish, ijtimoiy siyosatni amalga 
oshirishning jaxon tajribasini o‘rganish, ijtimoiy sheriklik tizimi: xokimiyat 
tizilmalari bilan aloqalarini o‘rnatishni o‘rganish, O‘zbekiston ijtimoiy siyosatining 
strotegiyasi va ustivor yo‘nalishlarini tushuntirish, ijtimoiy sug‘urta: huquq, moliya 
va iqtisodiyot haqida o‘rgatish, demografik siyosatni tushuntirish, pensiya 
tizimining moxiyati va uni islox qilishni tushuntirish, axoli bandligi, ishsizlikning 
ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlari, asosiy ko‘rinishlari, qisqartirish yo‘llarini tushuntirish, 
kambag‘allik muammolari va ularni hal qilish yo‘llarini tushuntirish, davlatning
oilaga qaratilgan siyosatini tushuntirish, ijtimoiy siyosat va ijtimoiy xavfsizlikning 
moxiyati va mazmunini ochib berish orqali talabalarga jamiyatda bo‘layotgan 
ijtimoiy jarayon, hodisalarni ilmiy taxlil etish zaruriyatini singdirishdir. 

Download 2,13 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   69




Download 2,13 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



- Mavzu: IJTIMOIY SIYoSATNING OB’EKTI VA PREDMETI

Download 2,13 Mb.
Pdf ko'rish