• Ozingizni sinang! 1878-yilda ... 1882-yilda ... 1885-yilning yozida ... 1880-yil noyabrda ... 1896-yilda ... qo‘z g ‘olonlar boshlandi.
  • I o g on qurihshi. XIX asr oxin




    Download 6,86 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet56/149
    Sana21.05.2024
    Hajmi6,86 Mb.
    #248235
    1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   149
    Bog'liq
    d9ab3e9e-cd07-426e-baf5-8296230174ae

    I o g on qurihshi. XIX asr oxin 
    °
    J
    boshlig‘ining mahkamasiga bo- 
    rib, adolatsiz soliqni bekor qilishni talab qildi. Bunga javoban boshliq mir- 
    shablarga namoyish rahbarlarini hibsga olishni buyurdi.
    Talonchilik, soliqlar va jabr-zulm avjiga chiqqanligi sababli 1882-yilning 
    boshlarida Namangan aholisi m a’murlarga qarshi bosh ko‘tarib chiqdi. Bu 
    safar ular uyezd boshlig‘ining uyini o‘rab oldilar. Uyezd m a’murlari harbiy 
    bo‘linmani yordamga chaqirib, namoyishchilarni qattiq jazoladi.
    1885-yilning yozida Farg‘ona vodiysida xalq qo‘zgolonlari qaytadan 
    avj olib, Andijonda Darvishxon boshchiligida qo‘zg‘olon ko‘tarildi. Endi 
    qo‘zg‘olonchilar kurash usullarini o‘zgartirib, boylar va volost boshliqlari- 
    ning qarorgohlariga hujum uyushtirdilar. Shu yillarda qo‘zg‘olon birin-ketin 
    butun viloyatga yoyildi.
    1896-yilda Namangan uyezdining Oqsuv—Shahrixon volostidagi Nayman- 
    chi, K o‘hna mozor, Langarbob qishloqlarida aholining mingboshilar saylov- 
    laridagi noroziligi oshkora qo‘zg‘olonga aylanib ketdi. Turkistonda podsho 
    hukumatining hukmronligi, amalga oshirayotgan mustamlakachilik siyosatiga 
    qarshi o ‘lkaning har bir joyida mahalliy aholi tomonidan turli ko‘rinishdagi 
    norozilik harakatlari olib borildi.

    O'zingizni sinang!
    1878-yilda ... 
    1882-yilda ... 1885-yilning yozida ...
    1880-yil noyabrda ... 1896-yilda ... qo‘z g ‘olonlar boshlandi.
    62 ■


    Rossiya imperiyasining savdo-sanoat doiralari Tur­
    kiston oTkasini har tomonlama, ayniqsa, iqtisodiy 
    jihatdan qaram qilishda faol ishtirok etdilar. Mus­
    tamlakachi hukumat dastlab ko‘chirib keltirilganlar 
    qishloqlarini o ‘zbek, qirg‘iz, tojik qishloqlaridan 
    ajratib, mustaqil boTishini ta’minlagan bo‘lsa, keyinchalik bu qishloqlar va 
    mahalliy qishloqlami birlashtirgan volostlarga rahbarlami mahalliy aholiga 
    mansub boTmagan shaxslardan qo‘ya 
    boshladilar. Ular orqali mahalliy aho­
    li ustidan boshqaruv va nazoratni o ‘z 
    qoTlariga toTiq olish m o‘ljallangan edi.
    0 ‘lka m a’muriyati qo‘zg‘olonlaming 
    yangi toTqin bilan kuchayib ketishi- 
    dan doimiy ravishda xavfsirab turardi.
    General-gubernator mahkamasi maxsus 
    boTimining boshlig‘i o‘z m a’ruzasida 
    «isyonga moyil» aholi vakillarini har­
    biy sudga berish va bu sud oTim ja- 
    zosini oshkora ijro etishi haqida fikr 
    bildirdi. U xalqni qo‘rquv va tobelikda 
    ushlab turish o‘lkada tartib hamda oso- 
    yishtalikni ta’minlashga qodir yagona 
    vosita ekanligini uqtirdi.
    1892-yildan mustamlakachilar oddiy fuqarolami m a’murlarga qarshi­
    lik ko‘rsatgan taqdirda bevosita harbiy dala sudiga bera boshladilar. 
    «Gunohkorlar»ni ochiqchasiga qatl etish endilikda odamlami qo‘rqitish 
    uchun mustamlakachilarga katta huquqlar berdi.
    ^

    Download 6,86 Mb.
    1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   149




    Download 6,86 Mb.
    Pdf ko'rish