Erishning issiqlik effekti. Moddalar eriganda issiqlik yutiladi yoki ajralib chiqadi. Bir mol modda eriganda yutiladigan yoki ajraladigan issiqlik miqdori shu moddaning erish issiqligi deb ataladi, ha mda Q harfi bilan belgilanadi. Agar modda eriganda issiqlik yutilsa Q manfiy ishora bilan, issiqlik ajralib chiqsa musbat ishora bilan ko’rsatiladi.
Masalan, ning erish issiqligi -6,32 kkal(-26,5kj)ga, KON ning erish issiqligi 13,3 kkal (Q55,7kj)ga teng.
Suvning elektrolitik dissosilanishi. Toza suv kuchsiz elektrolit sifatida oz bo’lsada ionlarga dissosilanadi:
Bir molekula suvdan bitta va bitta ionlari hosil bo’lsa, 1 l suvda mol dissosilanganda g-ion va g-ion hosil bo’ladi.
Massalar ta’siri qonuniga muvofiq suvning dissosilanish konstantasi:
Cuvda dissosilanmagan molekulalar soni va ga nisbatan g’oyat ko’p bo’lgani uchun ni o’zgarmas miqdor deyish mumkin, 1 l suvda 1000 18 q 55,56 mol suv bor.
Shuning uchun bu konstanta suvning ion ko’paytmasi deyiladi va holida yoziladi.
Shunday qilib, 1l suvda ham ham ga teng bo’ladi. Demak 220S da suvning ion ko’paytmasi ga teng bo’lib, shu haroratda o’zgarmas miqdordir.
Toza suvda va ionlarning konsentrasiyalari esa teng shuning uchun suv neytral moddadir. Suvdagi har qanday eritmalarda va konsengtrasiyasi o’zgarishi mumkin, shuning uchun suv neytral moddadair. Suvdagi har qanday eritmalarda va konsentrasiyasi o’zgarishi mumkin, lekin ularning ko’paytmasi o’zgarmaydi.
Agar suvda biror modda eritilganda va ionlarning konsentrasiyasi teng bo’lsa eritma neytral bo’ladi. Suvga kislota qo’yilsa, unda konsentrasiyasi oshib ketadi. Lekin va konsentrasiyalarining ko’paytmasi o’zgarmas bo’lgani uchun konsentrasiyasi ko’payganda konsentrasiyasi kamayadi. Bunda ning konsentrasiyasi dan katta bo’ladi. Bunday eritmaning muhiti kislotali bo’ladi.
– Neytral muhit
– Kislotali muhit
– Ishqoriy muhit
Har qanday eritmada bo’lganidan, uning muhitini aniqlash uchun ning yoki konsentrasiyasini bilish kifoya. Eritma muhitini odatda ning konsentrasiyasi bilan ifodalash qabul qilingan.
- neytral muhit
- ishqoriy muhit
- kislotali muhit
Agar eritma bo’lsa, ni hisoblash mumkin: , bunda muhit kislotali bo’ladi.
Agar eritmada bo’lsa bo’ladi, bunda muhit ishqoriy bo’ladi.
|
