mavjud bo‘lmagani uchun tovarlaming tahlab tashlanishiga olib
keladi.
Tortib olish tizimi ishlab chiqarishning har bir bosqichida zaxi-
ralarning minimal darajasini saqlashni
va buyurtmani keyingi
uchastkadan oldingiga qaratilgan harakatini nazarda tutadi. Keyingi
uchastka me’yorga va mahsulotlami iste’moi qilinish vaqtiga mos
ravishda materiallarga buyurtma beradi. Ishning reja grafigi faqat
iste’molchi — sex uchun o‘matiladi. Ishlab chiqaruvchi — sex
aniq grafik va rejaga ega ernas hamda tushgan buyurtma bo'yicha
ishlaydi. Shunday qiiish detallar faqat haqiqatdan zarur bo‘lganda
va faqat zaruriyat tug‘ilganda ishlab chiqariladi.
Misol. Moddiy oqimlarni boshqarishning tortib olish tizimining
ishlash mexanizmini ko‘rib chiqamiz (3.4-rasm).
10 dona mahsulot
Materiallar
10
ta yarimtayyor
10 ta detalga
va buyurtma
mahsulotga
buyurtma
buyurtma
3.4-rasm. Moddiy oqimlarni boshqarishning tortib olish tizimi.
Korxona 10 dona mahsulot ishlab chiqarishga buyurtma oldi
deb faraz qilaylik. Bu buyurtmani boshqaruv tizimi yig‘ish sexiga
jo'natdi. Yig‘ish sexi buyurtmani bajarish uchun 1-sexdan 10 ta
detal so‘raydi. 0 ‘zining zaxirasidan 10 ta detal berib, 1-sex zaxirani
to ‘ldirish maqsadida 2-sexdan 10
ta yarimtayyor mahsulotga
buyurtma beradi. 2-sex esa 10 ta yarimtayyor m ahsulotlami
43
j o ‘natib,
xuddi shu miqdordagi yarimtayyor mahsulotlami ishlab
chiqarish uchun xomashyo omboridan materiallarga buyurtma
beradi, bu ham zaxirani toTdirish maqsadida amalga oshiriladi.
Shunday qilib moddiy oqim har
bir keyingi sex tom onidan
«tortib olinadi». Ushbu tizim lar yapon korxonalarida ishlab
chiqarilgan.
