I ll bob. TESTLAR NAZARIYASI ASOSLARI




Download 4,09 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/110
Sana03.12.2023
Hajmi4,09 Mb.
#110476
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   110
Bog'liq
Sport metrologiyasi Musayev B. B.

I ll bob. TESTLAR NAZARIYASI ASOSLARI
3.1. Asosiy tushunchalar va testlarga talablar
Sportchining holati yoki qobiliyatlarini aniqlash maqsadida 
o‘lchash yoki sinov o‘tkazish test deb aytiladi.
Test o ‘tkazish (ingliz tilidagi test so'zidan kelib chiqqan bo‘lib, 
u namuna, sinov, tadqiqot ma’nolarini anglatadi) - bu, jumladan, 
sonli ifodaga ega bo‘lmagan (psixofiziologik, jismoniy va shu 
singari) ko‘rsatkichlar xususiyatlarini ham o ‘lchash usullaridir. 
Demak, testda aniqlanayotgan xususiyatlar bilvosita yo‘l bilan 
o‘lchanadi.
Insonning qobiliyati, uning ijodiy imkoniyatlari, ruhiy 
xususiyatlari, irodaviy sifatlari, trenirovka mashqlarini o‘z- 
lashtirishi (trenirovkalanganlik darajasi), maxsus mashqlami 
bajara olish qobiliyati va boshqa sifatlari bevosita o‘lchanmaydi. 
Bunday hollarda hamda shunga o‘xshash xususiyatlami 
baholashda testlardan foydalaniladi.
Umuman olganda va shu jumladan, jismoniy tarbiya va sport 
amaliyotida ham, har qanday o‘lchashlardan ham test sifatida 
foydalanib bo‘lmaydi. Bunday o‘lchashlar juda ko‘p o‘tkazilishi 
mumkin, lekin faqat maxsus metrologik talablarga javob bera 
oladigan o‘lchashlargina test sifatida qo‘llanishi mumkin.
Bunday metrologik talablarga quyidagilar kiradi:
1) maqsadlilik (ya’ni, har qanday testni qo‘llashning maqsadi 
aniq bo‘lishi kerak);
2) standartlik (ya’ni, test o‘tkazish va unda natijalami 
o‘lchashning standartlashtirilgan usullari ishlab chiqilgan hamda 
testni qo‘llashning muolajasi va shart - sharoitlari barcha hollarda 
aynan bir xil bo‘lishi kerak);
27


3) testlarda olingan natijalami baholashning mukammal tizimi 
mavjudligi (6 - bobga qarang);
4) ishonchlilik;
5) informativlik;
6) nazorat (tezkor, joriy yoki bosqichli) turini aniq ko‘rsatish 
lozim.
Ishonchlilik va informativlik talablarini qanoatlantiradigan 
testlar puxta yoki autent (yunoncha autentiko - ishonchli 
tarzda degan m a’noni anglatadi) testlar deb aytiladi.
Testni bajarish muolajasi, ya’ni sinov yoki o ‘lchash jarayoni 

Download 4,09 Mb.
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   110




Download 4,09 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



I ll bob. TESTLAR NAZARIYASI ASOSLARI

Download 4,09 Mb.
Pdf ko'rish