• £ kel
  • Absolut va nisbiy xatoliklar




    Download 4,09 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet14/110
    Sana03.12.2023
    Hajmi4,09 Mb.
    #110476
    1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   110
    Bog'liq
    Sport metrologiyasi Musayev B. B.

    Absolut va nisbiy xatoliklar. 0 ‘lchashning absolut xatoligi 
    (AA orqali belgilanadi) deb, o‘lchanayotgan kattalik uchun
    21


    o‘lchov asbobi ko‘rsatgan (A) natija bilan, kattalikning haqiqiy 
    (A0) qiymati orasidagi farqqa teng bo‘lgan
    kattalikka aytiladi. Absolut xatolik o‘lchanayotgan kattalik 
    bilan bir xil birliklarda ifodalanadi.
    Amaliyotda (o'lchov birliklari turlicha bo‘lgan kattaliklami 
    o‘zaro taqqoslash uchun), ko‘pincha absolut xatolikdan emas, 
    balki nisbiy xatolikdan foydalanish ancha qulay bo‘ladi. 
    OMchashning nisbiy xatoligi ikki xil bo‘la d i:
    - haqiqiy nisbiy xatolik ( f ^ )
    - keltirilgan nisbiy xatolik ( f fe;)
    Haqiqiy nisbiy xatolik ( £haq) deb, absolut xatoliklar o'rtacha 
    arifmetik 
    qiymatini 
    o‘lchanayotgan 
    kattalikning 
    haqiqiy 
    qiymatiga nisbatini foizlarda ifodalanishiga aytiladi, ya’ni :
    Keltirilgan nisbiy xatolik ( £ kel ) deb absolut xatoliklar o‘rtacha 
    arifmetik qiymatini o‘lchanayotgan kattalikning imkon qadar 
    maksimal qiymatiga nisbatini foizlarda ifodalanishiga aytiladi, 
    ya’ni
    0 ‘lchash xatoligi 
    emas, 
    o‘lchov 
    asbobining xatoligi 
    baholanayotgan hollarda o‘lchanayotgan kattalikning maksimal 
    qiymati sifatida qurilma shkalasining chegaraviy qiymati olinadi. 
    Foizlarda ifodalangan eng katta mumkin bo‘lgan nisbiy xatolik 
    £ kel tushunchasi o‘lchov asbobining normal sharoitdagi aniqlik 
    sinfini ifodalaydi. Masalan, aniqlik sinfi 1,0 bo‘lgan va YuQCh
    A A = A -A ,o
    (
    2
    .
    1
    )
    AA
    .
    100
    %
    (
    2
    .
    2
    )

    Download 4,09 Mb.
    1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   110




    Download 4,09 Mb.
    Pdf ko'rish