Ma’ruzaning texnologik kartasi
Ish jarayonlari vaqti
|
Faoliyatning mazmuni
|
o’qituvchi
|
talaba
|
I-bosqich. Kursga va mavzuga kirish.
(20 minut)
|
1.1. O’quv kursi nomini aytib, kurs doirasida dastlabki umumiy tasavvurni beradi hamda uslubiy va tashkiliy tomonlari bilan tanishtiradi
|
Tinglaydilar
|
1.2. Kurs bo’yicha o’tiladigan barcha mavzular bilan tanishtiradi, ularning uzviyligi haqida qisqacha ma’lumot beradi
|
Tinglaydilar
|
1.3. Kurs yakunida qo’yiladigan reyting baholash mezonlari bilan tanishtiradi (1-ilova)
|
O’UM ga qaraydilar\
|
1.4. Kursni o’zlashtirishda foydalanish uchun zarur bo’lgan adabiyotlar ro’yxati bilan tanishtiradi
|
O’UM ga qaraydilar
|
|
1.5. Birinchi o’quv mashg’uloti mavzusi bilan tanishtiradi va uning maqsadi, o’quv faoliyati natijalarini bayon qiladi
|
Mavzu nomini yozib oladilar
|
|
1.6. Birinchi mavzu yuzasidan aqliy hujum qoidasi asosida dars o’tkazishni taklif etadi. Doskaga «Ma’naviyat nima?» deb yozadi. Talabalar tomonidan aytilgan fikrlarni yozib boradi va umumlashtiradi (2-ilova)
|
Tushunchalarni erkin fikr orqali bildiradi
|
II-bosqich. Asosiy
(50 minut)
|
2.1. Mavzu rejasi va tayanch tushunchalar bilan tanishtiradi
|
Tinglaydilar
|
2.2. Ma’ruzani reja bo’yicha tushun-tiradi, har bir rejani nihoyasida umumlashtiradi. Jarayon kompyuter slaydlarini namoyish qilish bilan olib boriladi (3-ilova)
|
Tinglaydilar. Slaydga e’tibor qaratadi, uni o’ziga yozib oladi va savollar beradi
|
2.3. Har bir rejani mustahkamlash uchun quyidagicha savollar beradi:
1. Milliy-ma’naviy tiklanish deganda nimani tushunasiz?
2. Islom Karimovning milliy-ma’naviy tiklanish kontseptsiyasini ishlab chiqqan-ligini nimalarda ko’rsatib bera olasiz?
3. Islom Karimov tomonidan «ma’na-viyat» tushunchasiga berilgan ta’rifning mohiyati nimadan iborat?
4. Nima uchun Islom Karimov ma’na-viyatni rivojlantirishga ustuvor vazifa sifatida qaramoqda?
|
Savollarga javob beradilar, erkin bahs-munozara yuritadilar
|
2.4. Tayanch iboralarga qaytiladi. Talaba-lar ishtirokida ular yana bir bor takror-lanadi
|
Har bir tayanch tushuncha va ibo-ralarni muho-kama qiladilar. Konspekt qila-dilar
|
III-bosqich.
Yakuniy bosqich.
(10 minut)
|
3.1. T-sxema texnikasidan foydalanil-gan holda juft-juft bo’lib ishlash uchun tinglovchilarga: «Ma’naviyati yuksak in-son deb kimni aytsa bo’ladi?» Aksinchi-chi? deb yozilgan tarqatma materiallar tarqatadi. Ushbu texnika orqali mavzu bo’yicha yakunlovchi xulosa qiladi. (4-ilova)
|
Mustaqil
T-sxemani to’ldiradilar. Erkin fikrini bayon etadi
|
3.2. Talabalarning faoliyatiga baho qo’yiladi va rag’batlantiriladi
|
Eshitadi
|
3.3. Kelgusi mashg’ulotga tayyorgarlik ko’-rish uchun topshiriqlar va foydalani-ladigan adabiyotlar ro’yxati beriladi
|
Eshitadi va
O’UM ga qaraydilar
|
1(1.1)-Ilova
Kurs bo’yicha talabalarni o’zlashtirish, baholash mezonlari
Nazorat shakllari
|
Jami ballar
|
1. Joriy baholash (6 ball):
a) Tinglovchining ma’ruza va amaliy mashg’ulotdagi aktivligi;
b) Uy vazifasini bajarish;
v) Berilgan topshiriqlarni bajarishi (referat, tablitsalar, slaydlar tayyorlash va h.k.)
|
45 ball
|
2. Oraliq baholash (nazorat ishi va testlar o’tkazish)
|
40 ball
|
3. Yakuniy baholash (yozma ish, test va boshqa turdagi nazoratlarni o’tkazish)
|
15 ball
|
Jami:
|
100 ball
|
O’zlashtirish ko’rsatkichlari
|
Baho
|
85,01 – 100
|
A’lo
|
70,01 – 85
|
Yaxshi
|
55,01 – 70
|
O’rta
|
55 gacha
|
Qoniqarsiz
|
2(1.1)-Ilova
«Aqliy hujum»ning asosiy qoidalari:
- olg’a surilgan g’oyalar baholanmaydi va tanqid ostiga olinmaydi;
- ish sifatiga emas, soniga qaratiladi, g’oyalar qancha ko’p bo’lsa
shuncha yaxshi;
- istalgan g’oyalarni mumkin qadar kengaytirish va rivojlantirishga harakat qilinadi;
- muammo echimidan uzoq g’oyalar ham qo’llab-quvvatlanadi;
- barcha g’oyalar yoki ularning asosiy mag’zi (farazlari) qayd etish yo’li bilan yozib olinadi;
- «hujum»ni o’tkazish vaqti aniqlanadi va unga rioya qilinishi shart;
- beriladigan savollarga qisqacha (asoslanmagan) javoblar berish ko’zda tutilishi kerak
3(1.1)-Ilova
O’quv vizual materiallar:
1-slayd
M a’naviyat – insonning ruhiyatini, uning o’z-o’zini anglashi, didi farosati, adolat bilan razillikni, yaxshilik bilan yomonlikni, go’zallik bilan hunuklikni, vazminlik bilan johillikni ajrata bilish qobiliyatini, aql-zakovatini, yuksak maqsad va g’oyalarni qo’ya bilish, ularni amalga oshirish uchun harakat qilish va intilish salohiyatidir
2-slayd
O’zbekistonni yangilash va rivojlantirishning
asosiy negizlari
 
Umuminsoniy
qadriyatlarga
sodiqlik
|
|
Xalqimizning ma’naviy merosini mustahkamlash
va rivojlantirish
|
|
|
|
 
|
O’zbekistonni yangilash va rivojlantirishning
o’z yo’li to’rtta asosiy
negizga asoslanadi
|
|
|
|
|
Insonning o’z imkoniyatlarini erkin namoyon qilish
|
|
Vatanparvarlik
|
3-slayd
Islom Karimov asarlarida ilgari surilgan
kontseptual g’ o ya l a r
Ma’naviy meros va diniy qadriyatlarni chuqur o’zlashtirish, millatimizning
o’z-o’zini anglashga erishish, milliy g’urur va iftixor
tuyg’ularini mustahkamlash
Mustaqillik sharoitida milliy g’oya va milliy
mafkurani shakllantirish
T a’lim tizimini isloh qilish
Milliy ma’naviy salohiyatimizning jahon tsivilizatsiyasidagi
o’rnini tiklash va bugungi kunda ma’naviyat, ma’rifat, fan, texnika,
texnologiya yutuqlarini chuqur o’zlashtirish asosida hozirgi zamon
umumjahon ma’naviyati tizimi rivojiga hissa qo’shish
Yoshlar ma’naviyatini milliy istiqlol g’oyalari bilan boyitib borish,
ular ongida mafkuraviy immunitetni kuchaytirish
I nsoniyatning asrlar davomida yaratgan va umumjahon mulkiga aylangan
barcha boyliklarini milliy-ma’naviy salohiyatimizning ajralmas
qismiga aylantirish
4(1.1)-Ilova
«T - sxema» texnikasi
 
- bu texnologiya murakkab, ko’ptarmoqli, mumkin qadar muammo xarakteridagi mav-zularni o’rganishga qaratil-gan; bunda ularning har biri alohida nuqtalardan muhokama etiladi. Masalan ijobiy va salbiy tomon-lari, afzallik va kamchilik-lari, bir g’oyaning ikki tomoni, foyda va zararlari;
- tanqidiy, tahliliy, aniq mantiqiy fikrlash muvaf-faqiyati rivojlantirishiga hamda o’z g’oyalari, fikrla-rini yozma va og’zaki shaklda ixcham bayon etish, himoya qilishga imkon yaratadi;
- ma’ruza yakunida qo’llaniladi
|
|
T-sxema qonun-qoidalari bilan tanishib chiqadi.
Yakka tarkibda yoki juft-juft bo’lib T-sxemani to’ldiradi
|
|
|
|
O’z g’oyalarini yozma ravishda o’ng va chap taraflarida yozib chiqa-dilar. G’oyalar qarama-qarshi bo’lishi mumkin
|
|
|
|
Sxemadagi g’oyalar taqqoslanishi va yakka tartibda, juft-juft holda yoki kichik guruhlarda to’ldirilishi mumkin
|
|
|
|
Har bir tinglovchi o’z fikrini erkin holda to’liq bayon etishi mumkin
|
T-sxema jadvali
Ma’naviyati yuksak inson deb kimni aytsa bo’ladi?
|
Aksincha-chi?
|
|
|
1-Mavzu. Ma’naviy barkamol inson tushunchasi va uning sharqona ta’rifi. Islom Karimov asarlarida barkamol insonni tarbiyalash g’oyalari.
Talabalar soni: 21
|
Vaqti: 2 soat
|
Mashg’ulot shakli
|
Bilimlarni chuqurlashtirish va mustah-kamlashga qaratilgan amaliy mashg’ulot
|
Amaliy mashg’ulot rejasi
| -
Ma’naviy barkamol inson tushunchasining mohiyati. Ma’naviy barkamol insonning ma’rifiy, ahloqiy, ijtimoiy xususiyatlari.
-
Barkamol insonning sharqona fazilatlari. Sharq xalqlari tarbiya tizimining o’ziga xos jihatlari.
3. I.Karimov asarlarida barkamol inson konseptsiyasining asoslab berilishi va uning ahamiyati Amaliy mashg’ulotni olib borish texnologiyasi
|
Mashg’ulotning maqsadi: Mavzu bo’yicha bilimlarni chuqurlashtirishni ta’minlash.
|
Pedagogik vazifalar
|
O’quv faoliyati natijalari.
| -
mavzuni mustaqil o’rganish uchun asos yaratish;
-
mavzu bo’yicha bilimlarni chuqur o’zlashtirish va mus-tahkamlashga yordam berish;
-
kichik guruhlarda ishlashni tashkil qilish;
-
o’z nuqtai nazariga ega bo’lishni shakllantirish;
-
mantiqiy xulosa chiqarishga ko’mak berish;
| -
amaliy mashg’ulot rejalari bilan ol-dindan tanishib chiqib, tayyorgarlik ko’radi;
-
Islom Karimovning milliy-ma’naviy tiklanish kontseptsiyasining mohiyatini yoritib bora oladi;
-
ma’naviyat, milliy-ma’naviyat, mafkura, milliy istiqlol g’oyasi kabi tushun-chalarga ta’rif beradi;
-
milliy-ma’naviy tiklanish va ma’na-viyatni rivojlantirishning mukammal g’oyalarini yoritib berib, o’z erkin fikrini namoyon etadi;
-
ma’naviyat asoslari predmetining tar-kibiy qismlariga alohida izoh beradi.
-
ma’naviyatni rivojlantirish hozirgi davrda davlat siyosatining ustuvor yo’nalishi darajasiga ko’tarilishi sabablarini sanab beradi
|
O’qitish usullari va texnika
|
Topshiriqlar, amaliy ishlash usuli, bahs-munozara, kichik guruhlarda ishlash, «Nima uchun» texnikasi, «Muammoli vaziyat» uslubi.
|
O’qitish vositalari
|
Ma’ruzalar matni, markerlar, qog’ozlar, doska, bo’r.
|
O’qitish shakllari
|
Jamoa va guruhlarda ishlash.
|
O’qitish shart-sharoiti
|
Texnik vositalar bilan ta’minlangan auditoriya.
|
Monitoring va baholash
|
Og’zaki nazorat, savol-javob, o’z-o’zini nazorat qilish, reyting tizimi asosida baholash.
|
Amaliy mashg’ulotning texnologik kartasi
Ish jarayonlari vaqti
|
Faoliyatning mazmuni
|
o’qituvchi
|
talaba
|
I-bosqich. Mavzuga kirish.
(10 minut)
|
1.1. Amaliy mashg’ulot mavzusi, maqsadi va o’quv faoliyati natijalarini aytadi. Ta’lim jarayoni «Kichik guruhlarda ishlash» orqali amalga oshirilishini e’lon qiladi (1-ilova).
|
Tinglaydilar.
O’UM ga qaraydilar.
|
1.2. «Nima uchun» texnikasidan foydala-nilgan holda talabalarga, «Nima uchun bugungi kunda ma’naviyatni rivojlanti-rishga ustuvor vazifa sifatida qaral-moqda?» degan savol bilan murojaat qiladi. Bajarilgan ishlarni ko’zdan kechirib xulosalaydi (2-ilova).
|
O’z fikrlarini erkin bildiradilar. Organayzerni to’ldiradilar.
|
1.3. Talabalarning fikrini umumlash-tirib, ularni 3-4 ta kichik guruhlarga bo’ladi.
|
Interfaol usul-lardan foydala-nilgan holda kichik guruhlarga bo’linadi.
|
1.4. Talabalarning mashg’ulotdagi fao-liyatini baholash ko’rsatkichlari va mezonlari bilan tanishtiradi (3-ilova).
|
O’UM ga qaraydilar.
|
1.5. Mavzu bo’yicha tayyorlangan topshi-riqlarni tarqatadi (4-ilova).
|
Topshiriqlar us-tida ishlaydilar.
|
II-bosqich. Asosiy
(60 minut)
|
2.1. Guruhlarga topshiriqlarni bajari-shi uchun yordam beradi. Ularni baholash mezonlari bilan tanishtiradi. Qo’shimcha ma’lumotlardan foydalanishga imkon yaratadi. Diqqatlarini kutiladigan natijaga jalb qiladi.
|
Faol
qatnashadilar.
|
2.2. Har bir guruh topshiriqlarini vatman-qog’ozlarga tushirib, taqdimo-tini o’tkazishga yordam beradi, bilimla-rini umumlashtiradi, xulosalarga alo-hida e’tibor beradi. Topshiriqlarning bajarilishini qay darajada to’g’ri ekanligini diqqat bilan tinglaydi.
|
Jamoa bo’lib ba-jarilgan ishning taqdimotini o’t-kazadilar, bahs-munozara yurita-dilar, qo’shimcha-lar qiladilar, xu-losa chiqaradilar. Baholaydilar.
|
2.3. Guruhlarga «Muammoli vaziyat» uslubidan foydalanilgan holda «Nima uchun milliy-ma’naviy tiklanishga ehtiyoj sezildi?» deb savol bilan murojaat qiladi (5-ilova).
|
Mustaqil baja-radilar. Erkin fikrlarini namoyon etgan holda jadvalni to’ldiradi.
|
2.4. Har bir guruh topshiriqlarni vat-man-qog’ozlarga tushirib, taqdimotini o’tkazishida yordam beradi. Yagona xulosa chiqarishga ko’mak beradi va nihoyasida umumlashtiradi.
|
Taqdimot o’tkaza-di. G’olib guruh-larni aniqlab, baholaydi.
|
III-bosqich.
Yakuniy
(10 minut)
|
3.1. Ish yakunlarini chiqaradi. Faol talabalarni baholash mezoni orqali rag’batlantiradi.
|
Eshitadi.
Aniqlaydi.
|
3.2. Mustaqil ishlash uchun topshiriq beradi: «O’zbekistonda mustaqillik yillarida unutilgan va ta’qiqlangan milliy qadriyatlarimizning tiklani-shi» mavzusida esse yozib keling.
|
O’UM ga qaraydilar.
|
|
