Kirish: Fanning predmeti, maksadi va vazifalari, tadkikot ob'yekti




Download 326,56 Kb.
bet2/75
Sana22.12.2023
Hajmi326,56 Kb.
#126532
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   75
Bog'liq
O\'zbekiston respublikasi oliy va o\'rta maxsus ta\'lim vazirligi t-fayllar.org
2-topshiriq, Yo\'dosheva Sevinchoy, Motiv va motivatsiya tushunchasining mazmuni, Laboratoriya ishi 1
Kirish: Fanning predmeti, maksadi va vazifalari, tadkikot ob'yekti. 
Materik va okeanlar tabiiy geografiyasi kursi geografiya fanlari tizimidagi ukuv fani
bulib, yerning geografik kobigi va tabiiy majbualarini urganadi. Bu kurs yer sharidagi
materiklar va okeanlarning tabiatini, uning tarkibiy kismlarini ularda sodir
bulayotgan tabiiy jarayonlarni uzaro bir biriga boglik xolda urganadi. Shu bilan
birgalikda bu kurs barcha materik va okeanlarning ularga tutash kismlari dengiz va
orollar bilar birgalikda urganiladi. Bundan kuruklikka asosiy e'tibor beriladi,okeanlar
va dengizlar esa asosan ularning materiklar tabiiy sharoitini shakllanishidagi
axamiyati va axolining xayoti va faoliyatiga ta'siri nuktai nazardagi kurib chikiladi.
Materik va okeanlar tabiiy geografiyasi Umumiy yer bilimi, Xaritashunoslik,
Geologiya, tuprokshunoslik,Biogeografiya kabi tabiiy fanlardan egallagan bilimlarga
Tyanshan va ularga aniklar kiritadi. Bu kurs ma'lumotlari urta maktab geografiyasiga
bogliq xolda didaktikaning «Oddiy murakkabga» degan tartibiga asosan Afrika
materigini urganishdan boshlanadi va eng yirik xisoblangan Yevrosiyo materigini
urganishi bilan tugallanadi.
Bu tartib koida keyingi kurslarda Turkiston tabiiy geografiyasini urganish
uchun zamin tayyorlaydi. Xar bir materikning ta'rifi ma'lum bir reja asosida olib
boriladi. Bundan materikning ulchamlari shakli, geografik urni, tabiati asosiy
xususiyatlarning umumiy ta'rifi beriladi. Bu nisbatan kichik kirish kismidan sung
mazkur materikni urab turuvchi okeanlarning kirgok buyi kismlari kiskacha
ta'riflanadi. Bundan keyin keluvchi «tabiati shakllanishning asosiy boskichlari» deb
nomlangan bobda butun materik va uning ayrim regionlari tabiiy sharoitni tarixiy-
genetik jixatidan yondoshib urganish nuktai nazardan katta axamiyatga egadir.



4
Shundan sung butun materik tabiatning komponentlari Relyef iklimi va


boshkalar taxlil kilinadi. Xar bir materik va okeanga umumiy tabiiy geografik tavsif
berilgach,ularni tabiiy geografik rayonlashtiriladi. Sungra rayonlar va tabiiy
geografik
ulkalari
tabiiy
sharoiti
chukur
taxlil
kilinadi.
Materiklarni
rayonlashtirilganda region va ulkalarning geografik urni,tektonik tuzilishi,Relyefi,
yer yuzasining asosiy xususiyatlari,iklimiy sharoiti va kaysi tabiat zonasida
joylashganligi asos kilib olinadi.
Bunda asosan geografik kobikning ajratiladigan regionlari murakkab tabiiy
komplekslardan iborat bulib,ular tarkibida umuman geografik kobikni tashkil etuvchi
barcha tabiat komponentlar ishtirok etadi, va uzaro bir-biriga ta'sir etib turadi.
Mazkur kursda rayonlashtirishning asosiy birligi va geografik ta'riflashning asosiy
ob'yekti bir butun,geografik jixatdan aloxida ajralib turuvchi xududlar xisoblanadi.
Bu xududlarning asosiy kismi bir iklim mintakasida joylashgan buladi va bir
geotektonik oblastga kiritiladi. Materik va okeanlar tabiiy geografiyasi kursi oxirida
materiklar va okeanlar tabiatidagi umumiy xususiyatlar va konunyatlar xakida xulosa
chikariladi. Materik va okeanlar tabiiy geografiyasi kursi kuyidagi tuzilishiga egadir:
Mukaddima, Afrika,Xind okeani,Avstraliya va Okeaniya, Tinch okeani, Antraktida,
Janubiy Afrika, Shimoliy Amerika, Atlantika okeani, Shimoliy Muz okeani,
Yevrosiyo va Xotima kismlaridan iborat.
Savol: 
1.
Fanning maksadi va vazifalari nimadan iborat.
2.
Materik va okean tabiiy geografiyasi kursi kanday fanlar bilan alokador.

Download 326,56 Kb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   75




Download 326,56 Kb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Kirish: Fanning predmeti, maksadi va vazifalari, tadkikot ob'yekti

Download 326,56 Kb.