14
Yevropaning shimolida taxminan 670 shimoliy kenglikkacha yoppasiga tarqalgan.
Shimolda gleylipodzol tuproqlar eng ko'p tarqalgan ularning hammasi himiyaviy
tarkibi va strukturasi sababli uncha unumdor emas.
Aralash o'rmonlar g'arbda va janubga tomon bargli o'rmonlarni
daraxtlari turiga qarab bir necha tipga bo'lish mumkin. Dub qayin dub eman
buk va buk qayin o'rmonlari. Xorijiy Yevropaning chimli podzol va o'rmon qung'ir
tuproqlardagi keng bargli va aralash o'rmonli rayonlarda azaldan aholi zich yashaydi
bu yerda dehqonchilik va chorvachilik rivojlangan.
Tuproq qoplami yoppasiga
tarqalmagan quruq toshloq ohak toshli yonbag'irlarda birmuncha kserofit o'simlik
qoplami bilan harakterlanadi. Bu o'simliklar qoplami dukkakdoshlar labguldoshlar
landankdoshlar oilasiga kiruvchi siyrak va pakana butalar hamda yarim butalardan
iborat. G'arbda bunday o'simliklar qoplami triga Balqon
yarim oroli va kichik
Osiyoda frigina deb ataladi. Ularning turli sostavi bir-biridan ancha farq qiladi.
Horijiy Osiyodagi mo''tadil mintaqa cho'llari yozi jazirama issiq qishi sovuq
yog'inlar miqdori 200 mm dan oshmaydigan biroq asosan 700 mm dan kam yog'inlar
yil davomida bir tekis tushadigan va tuprorqni atigi 0,5 m namlaydigan keskin
kontinental iqlim sharoitida rivojlanadi. Cho'l o'simliklari
va tuproqlari nihoyatda
hilma-hildir chunki grunt sharoiti Relyef yoki namlanish sharoitida salgina
o'zgarish tuproq hamda o'simliklarning o'zgarishiga olib keladi. Osiyo cho'llarining
eng qimmatli o'simligi saksavuldir undan o'tin sifatida foydalaniladi yosh shoh-
shabbasi tuya uchun ozuqa hisoblanadi. Oq saksavul
qumlarni mustahkamlash
uchun ekilsa qora saksavul sho'rxak yerlarda o'stiriladi nihoyatda boy va hilma-
hil floraga ega bo'lgan Yevrosiyo kplab madaniy va foydali yovvoyi o'simliklarning
vatanidir. Bu o'simliklar javdar bug'doy tariq grekcha sholi ko'pgina dukkakli
ekinlar ildiz mevalilar choy butasi shakarqamish dorivor o'simliklar nihoyatda ko'p
xushmanzara o'simliklardan iborat.
