Termiz muhandislik-texnologiya instituti «tasdiqlayman»
Ibroximov G\'iyosiddinl 20232023
Tajribalar natijasida asfal’t kompozitsiyasidagi qum va chaqilgan toshning bir qismini sement ishlab chiqarishdagi qattiq chiqindilarga almashtirish mahsulotning zichligi va mustahkamligi 1,2-1,5 barobar ortishi hamda kompozitsiyaning suv shimish darajasi 6 % dan 2 % gacha kamayishi kuzatildi. Olingan namunalarning fizik–mexanik xususiyatlari o’zaro solishtirilib, yangi kompozitsiyaning mustaxkamligi ortishiga qo’shilgan qo’shimcha yuzasida bitumning yuqori darajadagi adgeziyasi natijasi ekanligi aniqlandi. Asfaltbeton tayyorlashda hozirgi kunda foydalanilayotgan chaqiq toshning 30 % qismini va qumning 10 % qismini sement ishlab chiqarishda ajralib chiqayotgan qattiq chiqindilarning tegishli fraksiyalaridan tayyorlangan qo’shimchalarga almashtirish bir tomondan chiqindilarni samarali utilizatsiya qilib, yuqori sifatli kompozitsiya olishga va ikkinchi tomondan esa tabiiy resurslarni tejash va tabiatga salbiy ta’sirlarni kamaytirishiga hissa qo’shishi mumkinligi ko’rsatildi. XULOSA I bob bo‘yicha xulosa. Sement ishlab chiqarishdagi chang omili sanoat ishchilariga ta'sir qiluvchi barcha omillar orasida eng muhim hisoblanadi. Bu xulosa Respublikamizdagi korxonalari uchun xosdir. Korxonalar chiqindilariga sement klinkeri, gil, gips changlari nafasga tushadi atmosfera va atrof-muhit, shuningdek, ish maydoni va korxonalar hududiga ham tarqaladi.Manashu ushlanib qolinadigan changlarni asfaltbeton aralashmasiga qo’lashimiz kerak va avtomobil yo'llari har doim dolzarb bo'lib kelgan O‘zbekiston respublikasi. Ayni paytda asfalt-beton qoplamalarini qurish va rekonstruksiya qilish zarurati muttasil ortib borayotgani, qurilish sifatining jahon darajasiga etmayotgani tufayli bu muammo ayniqsa dolzarb bo‘lib qolmoqda. Yo'l qoplamalarining xizmat muddatini oshirish usullaridan biri yangi fizik-mexanik xususiyatlarga ega asfalt-beton aralashmalaridan foydalanishdir. Bundan tashqari, asfalt-betonning fizik-mexanik xususiyatlariga mineral qism, ayniqsa mineral kukun va nozik dispersli komponentlar sezilarli darajada ta'sir qiladi. Binobarin, ular orasida Osiyoning kunchiqar tomonlariga, Janubiy- Sharqiy hududlariga, Sharq mamlakatlaridan Yevropaning turli mintaqalariga qatnayotgan ko'plab tranzit mashinalari bor. Shunday qilib, texnologik uskunalardan chiqadigan changning xususiyatlarini o'rganishga qaratilgan tadqiqotlar dolzarbdir. sement ishlab chiqarish, shu jumladan PM10 va PM2.5, shuningdek takomillashtirish uchun VZP qurilmalari yordamida changni tozalash va changni tozalash tizimlari atrof muhitga va ish joyiga chang chiqindilarini asfalt-beton ishlab chiqarishda foydalanish. Shuni xulosa qilib atish mumkinki Surxondaryo viloyatining sanoati rivojlangan hududlarida xususan Sherobot siment zavodi atrofida atmosfera tarkibiga turli xildagi kimyoviy birikmalar va chang miqdori Atmosfera havosiga ifloslantiruvchi moddalar, chiqindilar chiqaruvchi havoni ifloslantiruvchi doimiy manbalardan atmosfera havosiga ifloslantiruvchi moddalar, biologik organizmlar chiqarishning yo‘l qo‘yiladigan doiradagi normativlari hamda unga fizikaviy omillar zararli ta’sir ko‘rsatishining yo‘l qo‘yiladigan doiradagi normativlari korxonalar, muassasalar, tashkilotlar tomonidan ishlab chiqiladi va tegishincha O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi hamda O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan tasdiqlanadi. Hozirgi kunda Sement zavodlardan chiqayotgan changlar,sement pechining changi (CKD) sement ishlab chiqarishning qo'shimcha mahsulotidir.tashqi ko'rinishi portlend sementiga o'xshash nozik kukunli material. dan tashkil topgan ishlab chiqarish jarayonida elektrostatik cho'ktirgichlardan yig'ilgan mikronlangan zarralar sement klinkeri.U kaltsiylash jarayonida hosil bo'ladi o'choq. Ohak (CaO) ning 60% dan ortig'ini tashkil qiladi CBPD tarkibi. Boshqa birikmalarga SiO2,Al2O3, Fe2O3, K2O, Na2O, Cl va boshqalar. sementning katta qismi everyss katta miqdorda CBM ishlab chiqaradi.ba'zi CBPD klinker bilan yana qayta ishlanadi. Ko'pgina avtomagistral agentliklar mavjud turli xil tadqiqotlar va tadqiqot mentalitetini o'tkazish yaroqliligi va qayta ishlangan mahsulotlardan foydalanish samaradorligi avtomobil yo'li qurilishi. asosiy ekologik muammolar o'choq changini utilizatsiya qilishdan kelib chiqadi . Bu chang ishlab chiqarish nafaqat ishchi uchun yoqimsiz,balki uskunaning nosozliklarini keltirib chiqaradi, samaradorlikni pasaytiradi va parvarishlash muammolarini keltirib chiqaradi. Shuning uchun,zavodning dizayni turli turdagi filtrlarni o'z ichiga oladi va 12% gacha investitsiya qiladigan chang yig'uvchilar zavodning to'liq qiymati. Ba'zi jarimalar sezilarli darajada asfalt-sementga ta'sir qiladi, uni xuddi shunday harakat qiladi toza bilan solishtirganda asfalt-sementning qattiqroq navi asfalt sement darajasi va shu bilan HMA ga ta'sir qiladi yulka ishlashi, shu jumladan uning sinish harakati. Joriy tadqiqot ta'sirni o'rganish uchun amalga oshiriladi oq tsementdan olingan chiqindi sement changidan foydalanish tarkibida asfalt-beton aralashmalari sanoati nozik agregat. Joriy tadqiqot o'rganish uchun amalga oshiriladi dan olingan chiqindi sement changidan foydalanish samarasi asfalt-beton aralashmalarida oq sement sanoatida to'ldiruvchining bir qismi. Xulosa qiladigan bo’lsak Asfalt aralashtirishda sement changidan foydalanish ko'plab atrof-muhitga olib kelishi mumkin afzalliklari. Asfalt qoplamasida sement changini keng moslashtirishdan oldin, sinov bo'limlari va tegishli shart-sharoitlar ta’minlanishi kerak. Buning ichida sement changini o'tkazish taklif etiladi issiq aralash asfaltda (HMA) an'anaviy mineral plomba moddasiga muqobil tadqiqot, chiqindi tsement changini mineral plomba sifatida ishlatishning issiqning Marshall xususiyatlariga ta'siri aralashmasi asfalt tergov edi. Optimal tsement chang miqdori aniqlandi. Turli xil tsement changlari bo'lgan beshta asfalt-beton aralashmasi, ya'ni; 0%, 30%,To'ldiruvchining og'irligi bo'yicha 50%, 70% va 100% o'rganildi. laboratoriya tekshiruvlariga ega sement kukuni ishlatilganda Marshallda yaxshilanishni aniqladi. Marshall sinovi natijalar barqarorlikning ortishi, birlik og'irligi va kamayishini ko'rsatdi oqim, bo'shliqlar nisbati va mineral agregatlardagi bo'shliqlar sement changining ulushi mazmuni ortadi. Tegmaslik tsement chang nisbati ishlatilgan 100% deb topildi mineral to'ldiruvchi. Shunday qilib, sement changi asfalt qoplamasida plomba moddasini to'liq almashtirishi mumkin. Asfalt aralashtirishda tsement changidan foydalanish ko'plab atrof-muhitga olib kelishi mumkin afzalliklari. Asfalt qoplamasida tsement changini keng moslashtirishdan oldin, sinov bo'limlari va tegishli shart-sharoitlar ta’minlanishi kerak. Buning ichida tsement changini o'tkazish taklif etiladi issiq aralash asfaltda (HMA) an'anaviy mineral plomba moddasiga muqobil tadqiqot. Bu chiqindi tsement changini mineral plomba sifatida ishlatishning issiqning Marshall xususiyatlariga ta'siri aralashmasi asfalt tergov edi. Optimal tsement chang miqdori aniqlandi. Turli xil tsement changlari bo'lgan beshta asfalt-beton aralashmasi, ya'ni; 0%, 30%, To'ldiruvchining og'irligi bo'yicha 50%, 70% va 100% o'rganildi. laboratoriya tekshiruvlariga ega tsement kukuni ishlatilganda Marshallda yaxshilanishni aniqladi. Marshall sinovi natijalar barqarorlikning ortishi, birlik og'irligi va kamayishini ko'rsatdi oqim, bo'shliqlar nisbati va mineral agregatlardagi bo'shliqlar tsement changining ulushi mazmuni ortadi. Tegmaslik tsement chang nisbati ishlatilgan 100% deb topildi mineral to'ldiruvchi. Shunday qilib, tsement changi asfalt qoplamasida plomba moddasini to'liq almashtirishi mumkin. Download 2,36 Mb.
|
Bosh sahifa
Aloqalar Bosh sahifa Termiz muhandislik-texnologiya instituti «tasdiqlayman»
|