|
Iqlim ko`rsatkichlari va uning inson salomatligiga ta`siriBog'liq 5b27936d71643
2.Iqlim ko`rsatkichlari va uning inson salomatligiga ta`siri.
Ishlab chiqarish muhitida iqlim sharoitini ifodalovchi ko`rsatkichlar, havoning
harorati, nisbiy namligi, havo bosimi va havoning harakat tezligidan iborat bo`lib,
hammasi birgalikda kishining ish qobiliyatiga, mehnat unumdorligiga va inson
organizmidagi biologik o`zgarishlarga katta ta`sir ko`rsatadi
Inson tanasidagi doimiy mo``tadil harorat, modda almashuv jarayoni tufayli markaziy
nerv a`zosining faoliyati orqali boshqarib turiladi.
Inson uchun orombaxsh, mo``tadil iqlim sharoiti deganda, yuqorida aytilgan havo
o`lchamlarining o`zaro mutanosibligi tushuniladi. Bu mutanosiblik odam tanasida
harorat almashuvi reaktsiyasini hech qanday zo`riqishsiz kechishini hamda o`zida
huzur-halovat sezishi va shu bilan birga ishchanlik qobiliyatini yuqori bulishligini
ta`minlaydi.
Ma`lumki haroratning 18-25
0
S, nisbiy namlikni 40-70% va bosimning 740-760mm.
sm ustunida bulishi, odam tanasi va uni o`rab turgan havo o`rtasidagi harorat
almashinuvi jarayoniga kuchli ta`sir ko`rsata olmaydi, chunki bunday sharoitda
muhitlar o`rtasidagi issiqlik almashinuvi mufassal va qoldiqsiz ko`chadi, ya`ni tanadan
chiqayotgan issiqlik tezligi uning havoga singib ketish tezligiga teng holda
almashinadi. Agar havoning holatida bunday mutanosiblik buzilsa, shu muhitda
ishlayotgan odamning salomatligida ham o`zgarish paydo buladi.
Muhitning harorati 18-25
0
S bulganda odam tanasidan chiqayotgan issiqlik nurlanish
yoki harorat almashinuvi qonuni asosida havoga quruq g’ubor holatiga sekin tarqaladi,
30
0
S dan yuqori haroratda esa bug’lanish sodir buladi, ya`ni tanadagi ortiqcha issiqlik
mushaklardan sizib chiqayotgan quvvat ta`siridan yo`l-yo`lakay to`qimalardagi tuz
eritmalarini yuvib, teri sirtida ter shaklida paydo buladi.
Muhitning harorati oshgan sari tananing issiqlik uzatish qobiliyati susayib boradi,
bug’lanish jarayoni esa to`xtovsiz ortib boradi, natijada organizm tez holsizlana
boshlaydi. Agar havodagi nisbiy namlik 80 foizdan ortib ketsa tanadan ajralib
41
chiqayotgan terning bug’lanishi qiyinlashadi va natijada tana bilan muhit o`rtasidagi
harorat almashuvi buziladi.
Agar havo harakati tezligi oshib ketsa tana bilan havo o`rtasidagi harorat tafovuti
keskin orta boradi, shu sababdan organizm tez soviy boshlaydi, va natijada shamollash
bilan bog’liq xastaliklar kelib chiqadi.
|
| |
