|
Tabiiy yoritilganlikni me’yorlash va hisoblash usullari
|
| bet | 62/128 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 3,22 Mb. | | #230053 |
Bog'liq ХФХ маърузалар матни3. Tabiiy yoritilganlikni me’yorlash va hisoblash usullari.
Ishlab chiqarishda yoritilganlikni to’g’ri tanlash uchun zarur qo’llanma sifatida me’yoriy hujjatlardan SNiP II-4-79 va GOST 12.1.046-85 xizmat qiladi.
Ish o’rinlarida yorug’likni me’yorlashning asosiy maqsadi inson sog’lig’ini himoya qilish va tavakkalchilik asosida qilinajak sarf xarajatni oldini olishdan iborat hisoblanadi.
Tabiiy yorug’likni vaqtga nisbatan doimiy o’zgaruvchanligi sababli, uni sifati va miqdorini o’lchash va nazorat qilib turish maqsadida maxsus ko’rsatkich, o’lchov mezoni sifatida qabul qilingan. Bu ko’rsatkich tabiiy yoritilganlik koefficienti deb ataladi va u bino ichidagi yorug’lik miqdorini (Ei) uning tashqarisidagi miqdori (Et) ga nisbatini foiz hisobida olingan miqdoriga aytiladi va quyidagi ifoda orqali aniqlanadi.
em= Ei / Et × 100 %
Tabiiy yorug’lik ko’rsatkichi me’yorini tanlash ish joyidagi bajariladigan ishning va binoning turiga, yoritish tizimining xiliga qarab quyidagi formula yordamida aniqlanadi.
em = em sh × m × S
Bu erda, em sh – tabiiy yorug’lik koefficienti SNiP II-4-79 jadvalidan olinadi;
m – yorug’lik iqlimini ko’rsatuvchi koeff shu me’yorda jadvaldan (m = 0,8 – 1,2);
S – iqlimning quyosh koeff jadvalda (0,65 – 1,0).
Tabiiy yoritilganlikni me’yorlashda, bino shiftdan yoritilsa, yoritilganlikni o’rtacha miqdori qiymatida me’yorlanadi, agar deraza orqali yoritilsa, unda deraza qarshisidan 1,0 m. masofada turgan nuqta uchun yoritilganlikni eng kam qiymati me’yorlanadi.
Tabiiy yoritilganlikni binoning derazalarning o’rnatilishiga bog’liqlik koefficientining chizgisi: a- bir yon tomondan; b - ikki yon tomondan;
v – yuqoridan; g – aralash yoritilganlik (yon tomondan va yuqoridan).
Tabiiy yoritilganlikni hisoblash uchun me’yor talabiga javob beradigan oynalarning sathi quyidagicha aniqlanadi.
1. Derazadan yoritish uchun:
|
| |
