• Ular o‘z vazifalariga ko‘ra
  • So‘zli ajratkichlar
  • Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi b. I. Ganiyeva




    Download 5,22 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet11/128
    Sana14.05.2024
    Hajmi5,22 Mb.
    #230930
    1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   128
    Bog'liq
    Axborot-kutubxona katalogi va fondi. Ganiyeva B.I

    Kataloglarni rasmiylashtirish 
    deganda kartochkali alfavit 
    kataloglarida ajratilgan va yashiklardagi yozuvlar vositasida ras­
    miylashtirish tushuniladi. Alfavit kataloglarida turli formadagi: 
    o‘rtasi turtib chiqqan, kartochkaning eniga — o ‘ng va chap tom o- 
    niga 2/3, 1/3 va j turtib chiqqan ajratkichlar qo‘llaniladi.
    Ular o‘z vazifalariga ko‘ra:
    • alfavit katalogida m o‘ljallash uchun;
    • m a’lum ot tipidagi;
    • bibliografik turdagi ajratkichlarga bo lin ad i.
    Alfavit katalogida mo'ljallash uchun harf, bo‘g‘in va so‘zli 
    ajratkichlar taalluqlidir.
    H a rf ajratkichlar m azkur harfdan boshlanuvchi tasvirlarni 
    cheklaydi.
    Bo‘g‘in ajratkichlari m azkur bo‘g‘in yoki bir necha bo‘g‘indan 
    boshlanuvchi tasvirlarni ajratadi.
    H arf va bo‘g‘in ajratkchilari odatda kichik kataloglarda ishlatiladi.
    So‘zli ajratkichlar 
    — butun so‘z (familiya) yoki bir necha 
    so‘zlarni ko‘rsatib, ayni bir so‘zdan boshlanuvchi sarlavha (nom) 
    li kartochkalar ko‘p m iqdorda to ‘planib qolganda, ju d a m ashhur 
    va tez so‘raladigan m ualliflarga q o llan ilad i. H a rf va bo‘g‘ in ajrat­
    kichlari odatda biroz turtib chiqqan bo‘ladi: so'zli ajratkichlar eng 
    keng va o ‘rtasida biroz turtib chiqqan joyi bo'ladi.
    Ayrim m uallif familiyalarini ajratib ko'rsatish m aqsadida o ‘ng 
    tom ondan turtib chiqqan, m ualliflar jam oasi, nom i (sarlavhasi) 
    yoki kitoblar nom lari uchun chap tom oni turtib chiqqan alohi­
    da asar uchun bir o ‘ng va bir chap tom oni turtib chiqqan ajrat- 
    kichlardan foydalaniladi1.


    Ayrim ajratkichlarda familiyadan tashqari to£liq ismi, otasi- 
    ning ismi, yashagan yillari, faoliyati sohasi, kasbi, ilmiy darajasi
    unvoni, faxrli unvoni va m uallifi, davlat mukofotiga ega b o £lgan 
    asarlarning nom ini yozishga ruxsat etilgan.
    Ma’lumot 
    tipidagi ajratkichlar ayni bir joylashtirish so£ziga 
    ega bo£lgan kartochkalarni joylashtirish tartibini ko£rsatish uchun 
    q ollaniladi. M asalan: ajratkich bir m uallif asarlari, tasvirlari ol- 
    dindan, ayni bir asarning turli nashrlar oldidan, m ualliflar ja- 
    moasi tom onidan qilingan tasvirlar oldidan qo£yiladi. M a’lum ot 
    tipidagi ajratkichlarni izlash muayyan qiyinchiliklar bilan bog£liq 
    bo£lgan tasvirlar oldidan qo'yish zarur. Bunga sarlavhasi standart 
    so'zlar bilan boshlanadigan nashrlar: «instruksiya», «esdalik», 
    «programma» va boshqalar kiradi.

    Download 5,22 Mb.
    1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   128




    Download 5,22 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi b. I. Ganiyeva

    Download 5,22 Mb.
    Pdf ko'rish