5-bob. SISTEMALI KATALOGNI TASHKIL QILISH
5.1. Sistemali katalogni tashkil qilish jarayoni
to‘g‘risida umumiy tushuncha
Sistemali katalogni tashkil qilish matbuot asarlarini klassifi-
katsiyalashning bundan oldingi jarayoni bilan bevosita bogliqdir.
Klassiflkatsiyalash paytida kelingan xulosaga
binoan tasvirlar bu
katalogda guruhlarga ajratilib, uning bo‘limlari, bolimchalari va
mayda bo‘linmalari hosil qilinadi. Biroq sistemali katalogni yara
tish ishining mazmuni bu bilan tugamaydi.
Uni vujudga keltirish
jarayonida kutubxonachidan o‘ylab bir xulosaga kelishni talab etuv-
chi ko‘pgina amaliy masalalar yuzaga keladi. Bo‘limlar va ularning
bolim chalarini joylashtirish tartibini kitobxonlarga tushunarli qilib
qo‘yish, tematika jihatidan bir-biriga yaqin, ammo bilimning turli
sohalariga taalluqli bo‘lgan bo‘limlar o‘rtasidagi bog‘lanishni yo-
ritib berish, katalogning barcha bo‘linmalarini aniq chegaralash,
har bir b o linm a ichidagi tasvirlar tartibini aniqlab olish kerak.
Bu ham da
boshqa masalalarni hal etish, eng yaxshi asarlarni
targ‘ibot qilish va kitobxonga kerakli kitobni tanlab olishda aktiv
yordamlashish maqsadida katalogda kutubxona fondi mazmuni
ni yoritishning eng samarali metodlarini
aniqlab olish sistemali
katalogni tashkil qilish jarayonning mazmunini tashkil etadi; bu
jarayon quyidagi qismlarni o‘z ichiga oladi.
1. Katalog bolinmalarini vujudga keltirish, ya’ni tasvirlami bo‘lim-
lar, bo‘limchalar va mayda bo‘linmalar bo'yicha guruhlarga ajratish.
2. Tasvirlarni har bir bo‘linma ichiga joylashtirish.
3. Katalogni rasmiylashtirish — bo‘linm alar mazmunini ochib
berish va ajratgich kartochkalar yordamida ular o‘rtasidagi tema-
tik bogianishni aniqlash.
4. Katalogdan foydalanishni yengillashtiruvchi qo‘llanmalar
yaratish.
5. Sistemali katalogni tahrir qilish.
