• 1-bosqich. Nashr etiladigan hujjatlar haqida xabar beradigan bib­ liografik qo‘llanmalar korib chiqiladi.
    		•

    Axborot-kutubxona fondini butlash




    Download 5,22 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet89/128
    Sana14.05.2024
    Hajmi5,22 Mb.
    #230930
    1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   128
    Bog'liq
    Axborot-kutubxona katalogi va fondi. Ganiyeva B.I

    7.5. Axborot-kutubxona fondini butlash
    va hisobga olish
    Kutubxonachi avvalo kutubxonaning turi, tipi va modelini h i­
    sobga olib, uni kitob bilan butlashga harakat qilishi lozim. But­
    lash kitobxonning talabi, qiziqishi va kutubxonani vazifasiga mos 
    keluvchi kitoblarni olish ham da doimo yangilab turish demakdir. 
    Butlash kutubxona fondini tashkil qilishning asosi bo‘lib, kutub­
    xona faoliyati kitob olishdan boshlanadi.
    Butlashda asosan mazkur kutubxona joylashgan hududning 
    iqtisodiy, madaniy, m a’naviy tomonlarini, u yerdagi aholining 
    tarkibi, talabi va qiziqishini inobatga olish ham lozim. Bundan 
    tashqari markaziy kutubxonada ushbu joyda qanday tashkilot 
    va muassasalar mavjudligi va ular kutubxonalari haqida to‘liq 
    ma’lumot (kartoteka) bo‘lishi lozin. Shundan so‘ng kitob ol­
    ish manbalari aniqlanib, ular bilan shartnomalar tuziladi. Kitob 
    olishga uch xil butlash mavjud:
    1. Joriy butlash — nashr qilingan va qilinayotgan kitoblarni olish.
    2. Retrospektiv — ilgari nashr etilgan kitoblarni olish.
    3. Fonddan chiqarish — eski, yirtilgan kitoblarni fonddan 
    chiqarib tashlash.
    U larning ichida eng asosiysi joriy butlash bo‘lib, unda kitob­
    larning 80—90 foizi olinadi, retrospektiv butlashda yetishmayot- 
    gan kitoblar olinadi.
    Yangi ochilayotgan kutubxona boshlang‘ich butlovdan boshla­
    nadi. Unda kitobxonlar talabini ma’lum miqdorla qondiradigan 
    kitoblar bo‘lishi lozim. Bu fondning qancha va qanday bo‘lishi
    144

    kutubxona tipi va turiga bog‘liq boladi. Kutubxona fondini but- 
    lash to'rt bosqichdan iborat.
    1-bosqich. Nashr etiladigan hujjatlar haqida xabar beradigan bib­
    liografik qo‘llanmalar ko'rib chiqiladi.
    Bibliografik qollanmalarga: 
    nashriyot mavzu rejalari, kitob savdosi muassasalarining byul- 
    letenlari, gazeta va jurnallarning bibliografiya qismlari, xilma- 
    xil bibliografik ko‘rsatkichlar kiradi. Ushbu nashrlarni sinchiklab 
    ko‘rib chiqib, tegishli kitoblarni olish uchun kollektor yoki kitob 
    do‘koniga buyurtma berib qo‘yiladi.
    Vaqtli matbuotni olish uchun esa «gazeta va jurnallar kata- 
    loglaridan» foydalaniladi. Buyurtma qilingan hujjatlarning kelib 
    tushishini nazorat qilib turish uchun joriy buyurtma kartotekasi 
    tuziladi.

    Download 5,22 Mb.
    1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   128




    Download 5,22 Mb.
    Pdf ko'rish