x a lq a r o
ko'rgazmalarida
va
yarmarkalarida,
kechki
klublar,
p r e z e n t a ts iy a la r d a , ijo d iy
konkurslarda namoyish etiladi;
-
maxsus mo'ljal uchun kolleksiyalar, masalan, forma kiyimi
k o lle k s iy a la r i,
maktab fomasi kolleksiyalari.
Yangi kolleksiyalar ustida ishlash. Yangi kolleksiyalar yaratish uchun
quidagi tartib nazarda tutiladi:
- modaning prognozi asosida perspektiv moda konsepsiyasi tuziladi,
ya'ni
materiallar kolleksiyasi, ulaming tarkibida tendenstiyalar va modali
rang gammasi mavsumdan bir yarim yil oldin materiallar salanida
namoyish etiladi (masalan, "Premer Vision" Parij salonida va Frankfurt-
Maynda "Intershtoff" materiallar yarmarkasida);
-
yuqori
modani
perspektiv
kolleksiyalari
yaratiladi,
ular
mavsumdan yarim yil oldin namoyish etiladi; bahor-yoz mavsumi uchun -
yanvarda, kuz-qish uchun - iyulning oxiri avgustning boshida (garchi
unda tavsiya etilgan uslublar va ommabop modadagi tendenstiyalar anga
kechroq amalga oshishi mumkin), va shuningdek "pret-a-porte"
kolleksiyalari mavsumdan etti-sakkiz oy oldin namoyish etiladi: bahor-
yozgi - sentyabr-oktyabrning boshida, kuz-qishgi
- fevralda yaratiladi va
ishlab chiqariladi;
- sanoatga oid ommabop kolleksiyalarini yuqori modada "pret-a-
porte"
kolleksiyalarida taqdim etilgan perspektiv tendenstiyalari
rivojlaydi. Yangi uslublar ommabop va perspektiv kolleksiyalarida taqdim
etilagandan so'ng, taxminan 1,5-2 yildan keyin ishlanadi, ba'zi undan ham
kechroq. Erkaklar modasining tendenstiyalari to'g'risida shuni ham aytish
mumkin-ki, u ayollar modasiga nisbatan 1,5-2 yilga "kechikadi".
Sanoatga oid ommabop kolleksiyani ishlab chiqarish jarayoni bir necha
bosqichlardan iborat.
Ishlab chiqarishning
birinchi bosqichida (loyihalashda dastlabki
tadqiqotchilar bosqichi) quyidagi ishlar qilinadi:
- iste'mol va talabning ob'ektiv omillarini o'rganish: aholining
daromadini, chakana savdoni, to'lov oborotini,
aholining jon boshiga
daromad darajasini va b. dinamikasi;
iste'molchining
tipologik
xossalarini
aniqlash
(marketing
tadqiqotlari);
- iste'molchining aniqlangan talablarini va iste'molchilar guruhining
baholi orientastiyasi bilan o'zaro bog'liqligi.
Yirik kompaniyalarda dizayn strategiyasining tadqiqot etish uchun
maxsus tashkilotlari mavjud, ular istemochilarning talablarini va xulqini
33
*1
tahlili bilan shug'ullanadi va firmaga oid uslubni, muammolarni
aniqlashadi. Bu tadqiqotlar ijrochilar uchun
loyihalash jaryoniga asos
bo'ladigan tavsiyalarni berishadi (iste'molchilar guruxi, tablab qilingan
kolleksiya uslubi, assortimentning afzal turlari, buyumlarga tavsiya etilgan
baholari va b.).
Iste'molchilarning
tipologik
xossalarini
aniqlashda
quyidagi
omillariga e'tibor beriladi: jins va yoshi; razmeri va bo'yi; to'laligi; moda
orientastiyasi; estetik istaklarning shakllanish darajasi.
Iste'molchilar shartli ravshda to'rt guruxga bo'linadi.Kolleksiya
yaratilganda, dizayner xaridorlarda savdo markasining obro'sini ham
inobatga olishi lozim.Shunday differensiatsiyaning zarurligi va potensial
xaridorlarni
ko'paytirish
istagi
1980
yy.
kolleksiyaning
sonini
ko'paytirishga olib keldi. Asosiy erkak va ayollar kiyimlari kolleksiyalariga
yosh iste'molchiga m oijallangan va arzonroq narhda sotiladigan "parallel"
kolleksiyalarni va boshqa assortiment va mo'ljalga oid kolleksiyalar bilan
moda bozori qo'shimcha toidiriladi. Italiyalik dizayner Dj.Armani bu
yo'nalishda birinchi bo'lib o'z "moda imperiya"sini kengytira boshladi.
"Giorgio Armani" markali qimmatbaho ayollar
va erkaklar kiyimlari
kolleksiyalaridan tashqari u hozir "M anu", "Emperio Armani", "Armani
Exchange", "Vorgonouvo/21", "Armani jeans" va
"Armani golf"
(qimmatbaho sport kiyimi) parallel kolleksiyalarini ishlab chiqarmoqda.
Amalda bu yo'ldan barcha mashhur dizaynerlar ketdi.
Har bir shunday kolleksiyani o'z aniq
xaridori bor, ularning
talablarini va psixologik qiyofasini kolleksiya yaratuvchilari aniq tasavvur
etishadi. Potensial xaridorlarning sonini ko'paytirish uchun ko'p firmalar
har xil iste'molchilar guruhlariga mo'ljallangan (konservatorlar va
peshqadamlar) modellar kolleksiyasini yaratishadi. Masalan, yuqori sifatli
prestij erkak kiyimlari bilan mashhur bo'lgan taniqli nemis firmasi "Hugo
Boss" har bir mavsumda uch kolleksiyani tayyorlaydi. Har bir yo'nalishi
ma'lum iste'molchiga mo'ljallangan:
- "Boss" -
muvafaqiyatli yaxshi kiyinadigan, moda bilan
qiziqadigan ammo ko'zbo'yamachilikka intilmaydigan ishbilarmon uchun;
-"Baldessarini"-"Boss" firmasining kiyimini
kiyadigan boshqalarga
o'xshamaslikka intilib, detallarga, matolarga e'tibor beradi va yana uning
kiyimi "zerikarli" bo'lmasligini hohlaydi;
- "H ugo" - moda bilan haqiqatdan ham qiziqadigan yoshlar uchun,
ular modani yaxshi bilishadi va boshqalardan keskin farqlanish uchun,
qandaydir o'ziga hoslikni qidirishadi.
34
