58
undan yuqorida bayon etilgan usullar o‘rniga ham,
voleybolchilar ularni
bilmagan hollarda foydalanadi. To‘pning yo‘nalishi aniqlangach, himoyachi
yuguradi (yugurishi to‘pgacha bo‘lgan masofaga bog‘liq holda,
har xil
uzunlikda bo‘lishi mumkin) va oldinga yiqilish tashlanishini bajaradi. O‘yinchi
to‘pni qoida tariqasida, kuchli qo‘li panjalarining orqa tomoni bilan qaytaradi,
ikkala qo‘li barmoqlarini o‘z oldiga polga qo‘yadi, ko‘krak bilan sirpanishga
yordamlashadi. Sirpanish o‘yinchini jarohat olishdan saqlaydi. To‘p tayanch
holatda turilganda ham qaytarilishi mumkin, bu asossizdir – bunday to‘pni
o‘yinchi boshqa texnik usullar yordamida qabul qilsa yaxshiroq bo‘ladi (17-
rasm).
17-rasm.
Ba’zan jasur o‘yinchilar oldinga uzatilgan qo‘l bilan yiqilishni bajara oladilar,
gavdaning sirpanishiga boshqa qo‘l bilan yordam beradilar. Bu himoyachidan
yanada uzoqroqda o‘tayotgan to‘pni qabul qilishga imkon beradi va u o‘z
vaqtida harakatlanish uchun zarur tezlikka erisha olmagan vaziyatlarda qo‘l
keladi.
Hozircha, ta’kidlashimiz mumkinki, erkak himoyachilar platformani boldirga
sirpanish va yon tomonga yiqilib tashlanish hisobidan qaytarish texnikasini hali
yaxshi egallamaganliklari tufayli ko‘krak bilan yiqilishni yaqindan o‘tayotgan
to‘pni qaytarishda majburan qo‘llaydilar. Bundan tashqari, tashlanish va qadam
qo‘yish bilan ishlanadigan to‘plar ham ko‘krak bilan yiqilish usulida bajariladi.
Yaxshi himoyada o‘yinning ushbu usullarini maqsadga muvofiq ketma-
ketlikda qo‘llanilishini
buzmasligi va faqat bittasini, olaylik, eng yaxshi
o‘zlashtirgan voleybolchigina qo‘llashiga yo‘l qo‘ymaslik kerak. Bu
59
o‘yinchining himoya harakatlari turlarini chegaralab qo‘yish hisobidan to‘pni
samarali yetkazib berilishini jiddiy pasaytiradi. Buning ustiga bu himoyachiga
ancha
zarar yetkazadi, platformani “gavda bilan olib yurish” imkoniyatidan
mahrum etadi, ba’zida qadam qo‘yish va sirpanish o‘rniga oyoqlar ostiga qorin
bilan yiqilishga o‘rganib qoladi.
Yana bir bora himoyada to‘pni qabul qilish usullarini bajarishning boshlanishi
bir xil, to‘pni qaytarish usullarining har biri esa ushbu boshlanishni
rivojlantirish yo‘li bilan amalga oshirilishini ta’kidlab o‘tamiz. Bu ularning bir
harakatda maqsadga muvofiq qo‘llanilishini sezilarli yengillashtiradi:
harakatning
boshlanishi standart holda, to‘p ustida platforma bo‘lishi start
harakatlarini maqsadga muvofiq rivojlantirish jarayonida bajariladi – uni olib
o‘tish usuli himoyachining yonidan uchib o‘tayotgan to‘pgacha bo‘lgan masofa
bilan aniqlanadi. Shu tarzda, barcha bayon etilgan o‘yin usullari (ko‘krak bilan
yiqilishdan tashqari) ushbu holda himoyada to‘pni qaytarish usullarining
yagona majmuasiga organik ravishda birlashadi va himoyalanuvchi
o‘yinchilarning
vazifasini yengillashtiradi, ularga qadam qo‘yish, egilish,
boldirda sirpanish, yonga yiqilish, umbaloq oshib tashlanish kiradi.
