54
Platforma bilan to‘pni
qaytarib, himoyachi qo‘llarini bir-biridan ajratadi va
ularni, albatta, egilgan oyoq tizzalarining oldida polga qo‘yadi. Aks holda, yon
tomonga tashlanishda tizza barmoqlarni “ezib” yuborishi mumkin. Butun
gavdani qo‘lga qo‘yib, o‘zini biroz ko‘targan holda o‘yinchi sirpanishni turish
holatiga o‘tish bilan yakunlaydi, poldan qo‘llarni olib yana o‘yinga qo‘shiladi.
Har qanday holatda ham himoyachi panjalarini shunday qo‘yishi kerakki, ular
xalaqit bermasdan, o‘yinchiga sirpanishga yordamlashmasin.
To‘pga tashlanishda himoyachining tezligi qanchalik yuqori bo‘lsa,
uning
boldirda yerga tushish trayektoriyasi ham (hujum burchagining kamayishi
hisobidan) shunchalik qiya holda bo‘ladi, qabul qilish esa shunchalik xavfsiz
bo‘ladi. Yuqori tezlikda harakatlanganda himoyachi qo‘llar yordamisiz ham
sirpanishi mumkin. Bunda zaruriy talab turishning yuqori qismini gavdaning
egilish burchagini saqlab turish va qaytaruvchi
platformani old tomonga
burilishi hisoblanadi (uning burchagini himoyachi oldindan tanlashga intiladi).
Himoyachi qaytaruvchi platformani to‘p ostiga shunday joylashtirishi kerakki,
u to‘pni qaytarishda u gavdaning old tomoniga (o‘zining oldiga) bo‘lsin.
Sirpanishdagi tashlanishlarda to‘pni qabul qilish holatlari bundan mustasnodir,
bunda himoyachi gavdani bukkan holda to‘pga qo‘llari bilan intiladi.
Sirpanish jarayonida ancha uzoqdagi to‘pga yetib borish uchun platformani
xuddi shu tekislikka gavdani yon tomonga burish hisobidan o‘tkazishga ham
yo‘l qo‘yiladi, ya’ni joylashishda uning mo‘ljalini o‘zgartirmasdan,
biroq
qo‘llarni tizzadan tashqariga chiqarishni odatga aylantirmaslik kerak – bu
himoyachining harakatlanganligini to‘sib qo‘yadi va to‘pni yetkazish aniqligini
pasaytiradi. Bu ayniqsa, yosh bolalar uchun zararlidir. Yiqilish tomonga
gavdaning egilishi ham platformani harakat yo‘lini
oshiradi va himoyachi
imkonyatini kengaytiradi. Biroq, muvozanatni yo‘qotgan holda, himoyachi
tabiiy holatda yonboshga yiqilishga o‘tishga majbur bo‘ladi. Ammo bu endi
boshqa texnik usul hisoblanadi.
55
Qaytaruvchi platformani boldirga sirpanish bilan siltanish hisobidan olib
o‘tganda himoyachining yon tomonlaridan 2-2,5 m masofada uchib o‘tayotgan
to‘pni qaytarish mumkin. Biroq, o‘yinda yanada uzoqroqdagi to‘pga ham
“yetib borishga” imkon beruvchi boshqa himoya usullari ham bor bo‘lib, bunda
yon tomonga yiqilish, yelka yoki orqa bilan umbaloq oshib to‘pni qabul qilish
nazarda tutiladi. Ular o‘z xatosini (joyni noto‘g‘ri tanlash, zarba yo‘nalishini
noto‘g‘ri aniqlash va b.) yoki sherikning xatosini to‘g‘rilashda, to‘p to‘siq
qo‘yuvchilar yoki himoyachilarga tegib o‘z yo‘nalishini
birdaniga
o‘zgartirganda to‘p bilan ishlash vaziyatlarida qo‘llaniladi.
