Toshkent 2014 B. M. Azizov, I. A. Israilov, J. B. Xudoyqulov o

5 2
№
O'g'it tarkibidagi mavjud ozuqa elementlari
Murakkab o‟g‟itlar
K a l i y l i o ‟ g ‟ i t l a r
Tuk 
xolida, 
mikdori, kg
Superfos
Ammofos
40%li 
kaliy tuzi
Kaliy 
xlorid 
60%li KCL
N
P
2
0
5
N
P2O5
1
1
0.12
0.25
0.12
0.50
0.40
0.60
2
2
0.24
0.50
0.24
1.00
0.80
1.20
3
3
0.36
0.75
0.36
1.50
' 1,20
1.80
4
4
0.48
1 00
0.48
2.00
1 60
2.40
5
5
0.60
1.25
0.60
2.50
2.00
3.00
6
6
0.72
1 50
0.72
3.00
2.40
3.60
7
7
0 84
1.75
0.84
3.50
2 80
4.20
8
8
0.96
2.00
0.96
4.00
3.20
4.80
9
9
0.06
2.25
1.08
4.50
3.60
4.40
10
10
0.20
2 50
1.20
5.00
4 00
6.00
11
20
2.40
5.00
2.40
10.00
800
12.00
12
30
3.60
7.50
3.60
15.00
12.00
18.00
13
40
4.80
10.00
4.80
20 00
16.00
24.00
14
50
6.00
12.50
6.00
25.00
20.00
30.00
15
60
7.20
15.00
7.20
30.00
24.00
38.00
16
70
840
17 50
8.40
35.00
28.00
42.00
17
80
9.60
20.00
9.60
40.00
32.00
48.00
18
90
10.80
22.50
10.80
45.00
36.00
54.00
19
100
12.00
25.00
12.00
50.00
40.00
60.00
20
150
18.00
37.50
18.00
75.00
60.00
90.00
21
200
24.00
50.00
24.00
100.00
80.00
120.00
22
250
30.00
62.50
30.00
125.00
100.00
150.00
23
300
36.00
75.00
36.00
150.00
120.00
180.00

3-jadval
 
Mineral o„g„itlar tarkibidagi ozuqa elementlarni miqdori______________
0„g„itlagich asboblarini me‟yorida sozlash o„g„it bilan dala tajribasi o„tkazishda 
asosiy bajaradigan ishlardan biri bo„lib hisoblanadi. 
Belgilangan 
sof holdagi ozuqa 
elementini me‟yoriga sozlash, mavjud boMgan mineral o„g„itning turiga, ekish 
sxemasiga, o„g„itlagich asbobning ham turiga bog„Iiqdir. Hozirgi kunda chigit qator 
oraligM 2 xil kenglikda (60 va 90 sm.) ekilmoqda. 0„g„itni variantlarga hisob-kitob 
№
O'g'it tarkibidagi mavjud ozuqa elementlari
Azotli o‟g‟itlar
Fosforli o‟g‟itlar
Tuk 
xolida 
mikdori, kg
NH4NO3
Ammoniy
nitrat
NH
4
CL
Ammoniy
xlorid
(NH4)
2
S0
4
Ammoniy
sulfat
CO(NH
2
)2
Mochevina
Ca(HP0
7
)2
CaS04
superfosfat
1
1
0.34
0,24
0.21
0.46
0.12
2
2
0.68
0.48
0.42
0.92
0.24
3
3
1.02
0.72
0.63
1.38
0.36
4
4
10.36
0.96
0.84
1.84
0.48
5
5
1.70
1.20
1.05
2.30
0.60
6
6
2.04
1.44
1.26
2.76
0.72
7
7
2.38
1.68
1.47
3.22
0.84
8
8
2.72
1.92
1.68
3.68
0.96
9
9
3.06
2.16
1.89
4.14
1.08
10
10
3.40
2.40
2.10
4.60
1.20
11
20
6.80
4.80
4.20
9.20
2.40
12
30
10.20
7.20
6.30
13.80
3.60
13
40
13.60
9.60
8.40
1S.00
4.80
14
50
17.00
12.00
10.50
23.00
6.00
15
60
20.40
14.40
12.60
27.60
7.20
16
70
23.80
16.80
14.70
30.20
8.40
17
80
2 7 . 2 0
19.20
16.80
36.80
9.60
IS
90
30.60
21.60
18.90
40.40
10.80
19
100
34.00
24.00
21.00
46.00
12.00
20
150
51.00
36.00
31.50
69.00
18.00
21
200
68.00
48.00
42.00
92.00
24.00
22
250
86.00
60.00
52.50
115.0
30.00
23
300
93.00
72.00
63.00
138.0
36.00

5 4
qilishda uning maydoni asosiy ko„rsatkich boMganligi uchun qator oralig„i ham 
muhim ahamiyat kasb etadi. Lekin o„g„itlagich moslamasini sozlashda, har gektar 
maydonga tushishi kerak boMgan mineral o„gMt hisobida sozlanadi. 
Agar g„o„zani birinchi oziqlantirish davrida har gektar maydonga 50 kg. dan 
azot berish kerak boMsa va xo„jalikda tarkibida sof holatda 34 % azot saqlagan 
ammiakli selitra 
(NN
4
NO
3
) 
mavjud
:
boMsa, u holda o„gMtlagich moslamasi 
quyidagicha sozlanadi.
100-34 kg.
i00x30 
л * n
x - 50 
X = —- = 147 КГ. 
Demak, har gektar maydonga sof holda 50 kg.dan azot berish uchun 147 kg. 
ammiakli selitradan berish kerak. Har gektar maydonga beriladigan fizik to„q holdagi 
o'gMt aniq boMgandan keyin, traktor gMldiragini qancha marotaba aylantirganda 
tushishi kerak boMadigan o„gMt miqdorini aniqlash kerak. Ushbu miqdor ikki xil usul 
bilan aniqlanishi mumkin. Tushayotganmineral o„gMt miqdorini yanada aniqroq 
tushishini ta‟minlash uchun traktor gMldiragi 10 marotaba aylantirilsa maqsadga 
muvofiq boMadi. Traktor gMldiragi 10 marotaba aylantirilganda har bir o„gMt 
oMkazgichdan tushishi kerak boMgan o„gMt miqdori quyidagi formula bilan 
aniqlanadi.
Bunda: N- har gektar maydonga tushishi kerak boMgan o„gMt miqdori, kg/ga.
S - har bir o„gMt oMkazgichdan tushishi kerak boMgan o„gMt miqdori, gr.
t - o'gMt oMkazgichlar soni P - aylana uzunligining diametriga nisbati 3,14.
G - gMldirak radiusi, m.
P - aylanishlar soni
T - o„gMtlagichning qamrash kengligi.
Shu formula asosida har bir o„gMt oMkazgichdan tushishi kerak boMgan 
o„gMt miqdori aniqlaniladi. Buning uchun traktoming harakat uzatadigan gMldiragi 
10 marotaba aylantirilib, o„gMt oMkazgichlarga esa xaltachalar osilib chiqiladi. 

Download 3,18 Mb.