1-masala
b. Ismli shaxs tojikiston respublikasidan o‘zbekiston respublikasiga olib kelib sotish maqsadida 800 (sakkiz yuz) gramm. Geroin moddasini olib o‘tayotgan vaqtda o‘zbekiston respublikasi chegarasida bojxona xizmati xodimlari tomonidan qo‘lga olindi.
dastlabki tergovda tergovchi b.ning harakatlarini o‘zbekiston respublikasi jinoyat kodeksining 25-moddasi 2-qismi 246-moddasi 2-qismi (giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalarni ko‘p miqdorda kontrabanda qilish) va 25-moddasi 273-moddasi 5-qismi (giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalarni ko‘p miqdorda qonunga xilof ravishda sotish) bilan kvalifikatsiya qildi.
Tergovchi b.ning jinoiy qilmishini to‘g‘ri kvalifikatsiya qildimi? B.ning harakatini o‘zbekiston respublikasi jinoyat kodeksi bilan jinoiy javobgarlikka tortish qonuniymi? Yuridik tahlil qiling.
2-masala
Afg‘oniston respublikasi fuqarolari bo‘lgan qirg‘iziston respublikasi va tojikiston respublikasida terroristik harakatlarni sodir etganligi uchun qidiruvda bo‘lgan b. V. G. Va d.lar o‘zbekiston respublikasida terroristik harakatlarni sodir etishga tayyorgarlik ko‘rayotgan vaqtida huquqni muhofaza qiluvchi organlar tomonidan ushlanadilar.
Tergovchi ularning harakatlarini o‘zbekiston respublikasi jinoyat kodeksining 25-moddasi 1-qismi, 155-moddasi 1-qismi (terrorizm) bilan kvalifikatsiya qildi.
b. V. G. Va d.lar o‘zbekiston respublikasi jinoyat kodeksi bilan jinoiy javobgarlikka to‘g‘ri tortilganmi? Yuridik tahlil qiling.
3-masala
Moskva-toshkent yo‘nalishi bo‘yicha moskvadan toshkentga kelayotgan poezdda qozog‘iston respublikasi xududiga etganda qozog‘iston respublikasi fuqarosi bo‘lgan j. Va o‘zbekiston respublikasi fuqarosi bo‘lgan b.lar o‘rtasida kelishmovchilik kelib chiqadi va mushtlashib ketishadi. Bu mushtlashuv keyin ham, ya’ni poezd o‘zbekiston respublikasiga o‘tganidan keyin ham davom etadi va buning natijasida o‘zbekiston respublikasi fuqarosi b. Qozog‘iston respublikasi fuqarosi bo‘lgan j.ga etkazgan og‘ir tan jarohati natijasida toshkent shahar kasalxonalaridan birida vafot etadi.
Tergovchi b.ning jinoiy harakatlarini o‘zbekiston respublikasi jinoyat kodeksi 104-moddasi 3-qismi “d” bandi (qasddan badanga og‘ir shikast etkazish jabrlanuvchining o‘limiga sabab bo‘lsa) bilan kvalifikatsiya qiladi.
Tergovchi b.ning harakatlarini to‘g‘ri kvalifikatsiya qildimi?
B.ning jinoiy harakatlari o‘zbekiston respublikasi jinoyat kodeksi jinoiy javobgarlikka tortiladimi?
Yuridik tahlil qiling.
5-masala
10.05.1987 yil tug‘ilgan b. 10.05. 2000 yil o‘tar kechasi soat 2430 da qo‘shnisi v.ni uyiga o‘g‘irlikka kiradi va 3000000 (uch million) so‘mlik tilla buyumlarni o‘g‘rilab chiqib ketayotganda v.ning qari onasi ko‘rib qoladi. B. Jinoyatni yashirish maqsadida v.ning onasini o‘ldiradi. Tergovchi b.ning harakatlarini o‘zbekiston respublikasi jinoyat kodeksining 169-moddasi 4-qismi a) bandi va 97-moddasi 2-qismi v) bandi va 0) bandlari bilan kvalifikatsiya qildi.
Himoyachi tergovchi noto‘g‘ri kvalifikatsiya qilganligini b.ning sub’ekt yoshiga etmaganligini bildiradi. Siz qanday kvalifikatsiya qilardingiz? B. Jinoyat sodir etganda sub’ekt yoshiga etganmi?
6-masala
Surunkali ruhiy kasallikka chalingan n. Ismli shaxs b. Ismli shaxsni badaniga o‘rtacha og‘ir tan jarohati etkazadi. Tergovchi n.ning qilmishini o‘zbekiston respublikasi jinoyat kodeksining 106-moddasi bilan kvalifikatsiya qildi.
Spe xulosasiga ko‘ra n. Jinoyat sodir etish vaqtida surunkali ruhiy kasalligi tufayli o‘z harakatlarining ahamiyatini anglay olmagan. Sud n.ni ijtimoiy xafvli qilmish sodir etgan vaqtda aqli noraso degan xulosaga kelib unga nisbatan tibbiy yo‘sindagi majburlov choralarini qo‘llash haqida qaror qabul qildi.
Tergovchining harakatlari to‘g‘rimi?
7-masala
G. Ismli shaxs spirtli ichimlik iste’mol qilib mast holda b. Ismli shaxsni boshiga qattiq jism bilan urib b.ga og‘ir tan jarohat etkazadi. Tergovchi g.ning harakatlarini o‘zbekiston respublikasi jinoyat kodeksi ning 104-m bilan kvalifikatsiya qiladi.
Himoyachi g.ni jinoyat sodir etgan vaqtda mast holatda bo‘lganligini o‘zini boshqara olmasligini e’tiborga olib, uni jinoiy javobgarlikdan ozod qilib, tibbiy yo‘sindagi majburlov chorasini qo‘llashni so‘raydi.
Sizningcha tergovchi g.ni harakatlarini to‘g‘ri kvalifikatsiya qilganmi? Himoyachining fikrlari to‘g‘rimi?
8-masala
M. Ismli shaxs sh. Bilan janjallashib koladi va sh.ni urmoqchi bo‘lganida do‘stlari ajratib qo‘yishadi. M. Bir necha kundan keyin sh.ni uyini oldida ushlab olib o‘sha kungi janjalni eslatib uni uradi va uni badaniga engil shikast etkazadi.
M.ning harakatlarida ayb shaklini aniqlang?
9-masala
T. Ismli shaxs doimiy ravishda turli korxonalarning hujjatlarini qalbakilashtirib,
Fuqarolarga sotish bilan shug‘ullanib kelgan. T. Hunar texnika akademik litseyning bilim yurtini sobiq derektori n.dan bilim yurtini bitiruvchilarga beriladigan 4 dona oddiy va 2 dona imtiyozli attestatlarni har birini 40 ming so‘mdan jami 240 ming so‘mga sotib olib, qalbakilashtirib sotadi.
Tergovchi t. Va n.larga nisbatan o‘zbekiston respublikasi jinoyat kodeksining 228-moddasi 2-qismi a) bandlari bilan jinoyat ishi qo‘zg‘atadi.
T. Va n. Harakatlarida sodir etgan jinoyatning ob’ektini aniqlang.
10. S. Uzining tanish ayoli a. Ni uz uyiga mexmonga taklif kilib, spirtli ichimlik ichgandan sung a.ga zurlik ishlatib, bir paytning uzida xam tabiiy, xam gayritabiiy usulda jinsiy alokada buladi. Javobgarlik masalasi kanday xal kilinishi kerak?
11. 25 yoshli a. Uz uyida birinchi marta 16 yoshga tulmagan 8 ta bolaga magnitafon orkali shaxvoniy-uyatsiz film kasetalarini namoyish kilayotganda ichki ishlar xodimlari tomonidan ushlangan. Javobgarlik masalasi kanday xal kilinishi kerak?
12. Boshlangich gurux tarbiyachisi guruxdan tashkariga chikib ketayotganida bolalardan biri karovatdan sakrab erga yikilish natijasida boshi yorilib ogir tan jaroxati oladi. Tarbiyachiga nisbatan kanday chora kuriladi?
O‘zbekiston respublikasi oliy sudi plenumi qarorlaridan foydalanish bo‘yicha savollar.
1. Bosqinchilik jinoyatining tushunchasi va uning kvalifikatsiya belgilari. Oliy sud plenumining 1999 yil 30 apreldagi «o‘zgalar mulkini o‘g‘rilik, talonchilik va bosqinchilik bilan talon-toroj qilish jinoyat ishlari bo‘yicha sud amaliyoti to‘g‘risida»gi qarorida hayot uchun xavfli bo‘lgan zo‘rlik ishlatish va qurol yoki qurol sifatida ishlatiladigan boshqa narsalarni qo‘llash deganda qanday holatlar tushunilishi ko‘rsatilgan?
2. tovlamachilik jinoyatining tushunchasi. oliy sud plenumining 1999 yil 30 apreldagi «o‘zgalar mulkini o‘g‘rilik, talonchilik va bosqinchilik yo‘li bilan talon-toroj qilish jinoyat ishlari bo‘yicha sud amaliyoti to‘g‘risida»gi qarorida tovlamachilikning bosqinchilik va talonchilikdan farqi haqida qanday tushuntirish berilgan?
3. bojxona to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini buzish jinoyatining tushunchasi. oliy sud plenumining 1996 yil 27 fevraldagi «kontrabanda va bojxona qonunlarini buzish to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha sud amaliyoti haqida»gi qarorida bu haqda qanday tushuntirish berilgan?
4. pora berishda vositachilik qilish bilan dallolchilik qilishning farqi nimada? oliy sud plenumining 1999 yil 24 sentyabrdagi «poraxo‘rlik ishlari bo‘yicha sud amaliyoti to‘g‘risida»gi qarorida pora olish jinoyatining bir guruh mansabdor shaxslar tomonidan sodir etilishi harakatiga qanday tushuntirish berilgan?
5. voyaga etmagan shaxsni g‘ayriijtimoiy xatti-harakatlarga jalb qilish jinoyati. oliy sud plenumining 2000 yil 15 sentyabrdagi «voyaga etmaganlarning jinoyatlari haqidagi ishlar bo‘yicha sud amaliyoti to‘g‘risida»gi qarorida voyaga etmaganlarning jinoyatlari haqidagi ishlarni ko‘rishda sudlar nimalarga e’tibor berishi lozimligi ko‘rsatilgan?
6. o‘zgalar mulkini talon-toroj qilish bilan bog‘liq bo‘lmagan jinoyatlar deganda qanday jinoyatlarni tushunasiz? jinoiy yo‘l bilan topilgan mulkni olish yoki o‘tkazish jinoyatining (jkning 171-moddasi) jinoyat haqida xabar bermaslik yoki uni yashirish jinoyatidan (jkning 241-moddasi) farqi.
7. qanday harakatlar hokimiyat vakiliga yoki fuqaroviy burchini bajarayotgan shaxsga qarshilik ko‘rsatish jinoyati tarkibini tashkil etadi (jkning 219-moddasi)? oliy sud plenumining 2002 yil 14 iyundagi «bezorilikka oid ishlar bo‘yicha sud amaliyoti haqida»gi qarorida shunday harakatlar uchun jk 277-moddasining 3-qismi «g» bandi bilan javobgarlikka tortish uchun nimalar asos bo‘lishi haqida tushuncha berilgan?
8. iqtisodiyot asoslariga qarshi jinoyatlar deganda qanday jinoyatlarni tushunasiz? oliy sud plenumining 1998 yil
17 apreldagi «iqtisodiyot sohasidagi jinoiy ishlar bo‘yicha sud amaliyotida yuzaga kelgan ayrim masalalar to‘g‘risida»gi qarorida o‘zbekiston respublikasining manfaatlariga zid bitim tuzish deganda mansabdor shaxsning harakatlari, etkazilgan zarar miqdori haqida qanday tushuntirishlar berilgan?
9. savdo va vositachilik bilan qonunga xilof ravishda shug‘ullanish jinoyatining tushunchasi. oliy sud plenumining 1998 yil 17 apreldagi «iqtisodiyot sohasidagi jinoiy ishlar bo‘yicha sud amaliyotida yuzaga kelgan ayrim masalalar to‘g‘risida»gi qarorida shaxsning qanday harakatlari natijasida ushbu jinoyat vujudga kelishi haqida tushuntirish berilgan?
10. savdo yoki xizmat ko‘rsatish qoidalarini buzish jinoyati. oliy sud plenumining 2002 yil 25 oktyabrdagi «tadbirkorlik faoliyati bilan bog‘liq jinoyat va ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha sud amaliyotining ayrim masalalari haqida»gi qarori bu jinoyatning sub’ekti va qaysi holatda sodir etilgan deb hisoblanishi haqida qanday tushuntirish berilgan mazmunini izohlab bering.
11. soliq va boshqa to‘lovlarni to‘lashdan bo‘yin tovlash jinoyati tushunchasi. oliy sud plenumining 2003 yil 6 iyundagi «soliq va boshqa to‘lovlarni to‘lashdan bo‘yin tovlaganlik uchun javobgarlik to‘g‘risidagi qonunlarning sudlar tomonidan qo‘llanilishi haqida»gi qarorida foyda (daromad)ni qasddan yashirishning qanday belgilari ko‘rsatib o‘tilgan. sizning fikringizcha ushbu belgilar ro‘yxati qat’iymi yoki amaliyotda boshqa holatlar ham uchrashi mumkinmi?
12. giyovandlik vositalari yoki psixotrop moddalarni o‘tkazish maqsadini ko‘zlab qonunga xilof ravishda tayyorlash, olish, saqlash va boshqa harakatlar qilish, shuningdek ularni qonunga xilof ravishda o‘tkazish jinoyati. oliy sud plenumining 1995 yil 27 oktyabrdagi «giyovandlik vositalari yoki psixotrop moddalar bilan qonunga xilof ravishda muomala qilishga oid jinoyat ishlari bo‘yicha sud amaliyoti haqida»gi qarorida qanday tushuntirishlar berilgan?
13. oliy sud plenumining 2002 yil 25 oktyabrdagi «tadbirkorlik faoliyati bilan bog‘liq jinoyat va ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha sud amaliyotining ayrim masalalari haqida»gi qarorida berilgan tushuntirishlar haqida gapirib bering.
14. transport vositalari harakati yoki ulardan foydalanish xavfsizligi qoidalarini buzish jinoyati tushunchasi. oliy sud plenumining 2000 yil 22 dekabrdagi «transport harakati yoki undan foydalanish xavfsizligiga qarshi jinoyatlarga oid ishlar yuzasidan sud amaliyoti to‘g‘risida»gi qarorida qanday tushuntirishlar berilgan?
15. bezorilik jinoyatining tushunchasi. oliy sud plenumining 2002 yil 14 iyundagi «bezorilikka oid ishlar bo‘yicha sud amaliyoti haqida»gi qarorida bezorilik jinoyatining tushunchasi va uning kvalifikatsiya belgilari haqida qanday tushuntirishlar berilgan?
16. kontrabanda jinoyati tushunchasi. oliy sud plenumining 1996 yil 27 fevraldagi «kontrabanda va bojxona qonunlarini buzish to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha sud amaliyoti haqida»gi qarorida kontrabanda jinoyati bo‘yicha qanday tushuntirishlar berilgan?
17. o‘zlashtirish yoki rastrata yo‘li bilan talon-toroj qilish jinoyati tushunchasi. oliy sud plenumining 1998 yil
17 apreldagi «iqtisodiyot sohasidagi jinoiy ishlar bo‘yicha sud amaliyotida yuzaga kelgan ayrim masalalar to‘g‘risida»gi qarorida ushbu jinoyat yuzasidan qanday tushuntirish berilgan.
18. tovlamachilik jinoyatining tushunchasi. oliy sud plenumining 1998 yil 17 apreldagi «iqtisodiyot sohasidagi jinoiy ishlar bo‘yicha sud amaliyotida yuzaga kelgan ayrim masalalar to‘g‘risida»gi qarorida ushbu jinoyat yuzasidan qanday tushuntirish berilgan?
19. firibgarlik jinoyatining tushunchasi. oliy sud plenumining 2009 yil 24 iyundagii «firibgarlikka oid jinoiy ishlar bo‘yicha sud amaliyoti to‘g‘risida»gi qarorida ushbu jinoyat yuzasidan qanday tushuntirish berilgan?
20. javobgarlikni og‘irlashtiradigan holatlarda qasddan odam o‘ldirish jinoyati. oliy sud plenumining 2004 yil
24 sentyabrdagi «qasddan odam o‘ldirishga oid ishlar bo‘yicha sud amaliyoti to‘g‘risida»gi qarorida ushbu jinoyatni o‘ta shafqatsizlik bilan, tamagirlik niyatida, bezorilik oqibatida sodir etish to‘g‘risida qanday tushuntirishlar berilgan?
ekologiya huquqi
1-masala toshkent shahrida joylashgan farmatsevtika zavodida faoliyat yurituvchi bosh injener a.ning harakatlari yuzasidan qo‘zg‘atilgan jinoyat ishini ko‘rib chiqish jarayonida toshkent shahar jinoyat ishlari bo‘yicha sudida uning zavod binosida inson salomatligiga uchun zararli bo‘lgan havoni ifloslantirishga oid qilmishini atrof tabiiy muhitni muhofaza qilish qoidasini buzish yoki mehnatni muhofaza qilish qoidasini buzish sifatida baholash yuzasidan savol tug‘ildi.
– ushbu ish yuzasidan tushuntirish bering?
– zavod binosi hududidagi atmosfera havosining ifloslanishi qaysi qonunchilik bo‘yicha tartibga solinadi?
2-masala
fuqaro a. sirdaryoga borib, baliq ovlash taqiqlangan vaqtda 35 kg baliq ovlab ketayotganda, tabiatni muhofaza qilish inspektori uni to‘xtatib, amaldagi qonunchilikni buzganligini aytib, mazkur holat bo‘yicha dalolatnoma tuzib, ishni sudga oshirib yubordi.
sudda fuqaro a. unga qo‘yilgan ayb noto‘g‘riligini aytib, quyidagi vajlarni kelltirdi, ya’ni unga tabiatni muhofaza qilish organi tomonidan o‘zbekiston respublikasi “tabiatni muhofaza qilish to‘g‘risida”gi qonunni buzganligi uchun ayb qo‘ygan. lekin fuqaro a. “hayvonot dunyosini muhofaza qilish va undan foydalanish to‘g‘risida”gi qonunni buzganligi aytib o‘tib, demak unga qo‘yilgan ayb noto‘g‘ri bo‘lib va u mazkur ayib bo‘yicha javobgarlikka tortilishi mumkin emasligini aytib o‘tdi.
– sizning fikringizcha sud qanday qaror qabul qilishi kerak?
– fuqaro a.ning vajlari haqiqatga qanchalik to‘g‘ri kelishi yuzasidan fikr bildiring.
3-masala
o‘zbekiston respublikasi tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi ushbu qo‘mita raisining buyrug‘ini o‘zbekiston respublikasi adliya vazirligiga ro‘yxatga olish uchun yuboradi. biroq, adliya vazirligi ushbu buyruqni umumdavlat ahamiyatiga ega bo‘lmaganligi bois ro‘yxatga olishni rad etadi.
– ushbu vaziyatga huquqiy baho bering.
– o‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi muayyan hujjatni umumdavlat ahamiyatiga ega bo‘lmaganligi bois ro‘yxatga olishni rad etishga haqlimi?
– amaldagi qonunchilikka muvofiq, qanday normativ-huquqiy hujjatlar o‘zbekiston respublikasi adliya vazirligida ro‘yxatga olinishi lozim?
4-masala
fuqaro d. va n.lar buxoro viloyatida joylashgan “akva” baliq xo‘jaligi hududi chegaralarida noqonuniy ravishda yovvoyi o‘rdaklarni ovlash vaqtida ushbu xo‘jalikning qo‘riqlash xizmati xodimlari tomonidan qo‘lga olindilar.
– ushbu holatda fuqarolar d. va n. harakatlari natijasida davlat mulki yoki yuridik shaxs mulkiga zarar etkazilganligi to‘g‘risida o‘z fikringizni bildiring?
– ferma va baliq xo‘jaliklarida chegaralarida joylashgan yovvoyi hayvonlar kimning mulki hisoblanadi?
5-masala
fuqaro g. navoiy viloyati hududidagi aydar-arnasoy ko‘llar tizimiga taalluqli suv havzalaridan bir qismini xususiy mulk qilib berilishini so‘rab viloyat hokimligiga ariza bilan murojaat qildi.
– fuqaro g.ning arizasi qanoatlantirilishi mumkinmi?
– qanday tabiat ob’ektlari xususiy mulk sifatida berilishi mumkin?
6-masala
fuqaro r. toshkent shahar sobir rahimov tumanlararo fuqarolik sudiga o‘zbekiston respublikasi tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasining atrof tabiiy muhit holati to‘g‘risida ma’lumot taqdim etmaslikda ifodalangan harakatlari ustidan da’vo arizasi taqdim etdi.
sud arizani hududiylik bo‘yicha taqdim etilmaganligi bois, tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasining toshkent shahridagi tegishli bo‘limiga murojaat etish lozimligini ko‘rsatib da’vogarning arizasini rad etadi.
– sudning arizani rad etishi qonuniymi?
– da’vogar qaysi qonunchilik hujjatiga asoslanib da’vo qo‘zg‘atgan?
– ushbu vaziyatda da’vogarga masalani hal etishga ko‘mak berishi mumkin bo‘lgan qanday huquqiy maslahat berishingiz mumkin?
7-masala
toshkent shahar hokimi o‘zbekiston respublikasi vazirlar mahkamasining qarorini ikki yil mobaynida ijro etishni to‘xtatib turish to‘g‘risida qaror qabul qildi. hokim o‘z qarorini ushbu hujjatning amal qilishi toshkent shahri shaharsozlik qonunchligiga muvofiq, amalga oshirilishi mo‘ljallangan qurilish ishlarining to‘xtalishiga sabab bo‘lishi bilan asosladi.
– toshkent shahri hokimi bu kabi faqatgina shahar hududida amal qiluvchi harakatlarni sodir etish vakolatiga egami?
– toshkent shahar hokimi ushbu qarorini qaysi qonunchilik hujjatiga asosan qabul qilgan?
– toshkent shahar hokimi qarorini bekor qilish tartibi qanday?
8-masala samarqand shahrida joylashgan sement zavodlaridan birida zavod mehnat jamoasi tomonidan jamoat ekologik nazorati amalga oshirildi hamda zavod sexlaridan birining ishchilar salomatligiga hamda atrof tabiiy muhitga ziyon etkazayotganligi tufayli ishni to‘xtatish to‘g‘risida xulosa berdi. biroq, zavod ma’muriyatida ushbu masala muhokama qilinganda bunday qaror zavod faoliyatiga jiddiy salbiy ta’sir ko‘rsatishi ta’kidlanib, jamoat nazorati xulosasi talablari rad etildi.
– mehnat jamoasi jamoat ekologik nazoratini amalga oshirishga haqlimi?
– jamoat ekologik nazorati xulosasining yuridik kuchi qanday baholanadi?
– zavod ma’muriyatining xatti-harakatlari qonuniymi?
9-masala
fuqaro t. o‘zbekiston respublikasi tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasiga e’tiroznoma yubordi. o‘z e’tiroznomasida tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi tomonidan unga yuklangan vazifani bajarmaganini vaj qildi. chunki uning fikriga ko‘ra, o‘zbekiston respublikasi tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi har yilning 15 aprel kuni atrof tabiiy muhit holati to‘g‘risida milliy ma’ruza chop etish yuklatilgan, ammo tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi o‘ziga yuklatilgan majburiyatni bajarmasdan, shu bilan fuqaro t. ning huquq va manfaatlariga zarar etkazgan, chunki u tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanmoqchi bo‘lib, tabiat bilan bog‘liq loyihaga 150 000 000 mln. so‘m investitsiya kiritgan va atrof tabiy muhitning holati to‘g‘risida ma’lumotga ega bo‘lmasdan ancha zarar ko‘rgan.
shuning unga etkazilgan zararni qoplashni so‘ragan.
– aytingchi, fuqaro t. o‘z e’tirozini keltirganda qaysi qonun hujjatiga asosan vaj qilgan?
– mazkur masalani huquqiy hal eting va fuqaro t.ga huquqiy maslahat bering?
10-masala
fuqarolar n. va k.lar havaskorlik maqsadida zarafshon daryosida baliq ovlashdi. fuqaro n. 4 kg. sazan, k. esa 7 kg. laqqa baliq ovladi. ushbu holat yuzasidan tabiatni muhofaza qilish xodimlari ularga baliq tutishgani uchun haq to‘lashlari lozimligini ta’kidladi.
– tabiatni muhofaza qilish xodimlarining ushbu talabi to‘g‘rimi?
– havaskorlik maqsadida baliq ovlash uchun haq undiriladimi?
– ushbu vaziyatga tushuntirish bering?
11-masala andijon viloyatidagi “shohjaxon” fermer xo‘jaligi rahbariga tuman soliq inspeksiyasi xodimi r. uning er uchastkasi uchun ijara haqini to‘lamay kelayotganligini bildiradi. biroq, fermer xo‘jaligi rahbari bu borada yagona er solig‘i to‘layotganligi bois ijara haqi to‘lashi kerak emasligini e’tirof etadi.
– ushbu vaziyatga huquqiy baho bering.
– yagona er solig‘i to‘lovchi ijara haqi (er solig‘i) to‘lashi lozimmi?
– fermer xo‘jaligi er uchastkasidan foydalanganlik uchun qanday to‘lov to‘laydi?
12-masala
fuqarolar sh. va v. baliqchilik xo‘jaligi suv havzasidan havaskorlik yo‘li bilan baliq ovladilar. bu holatni ko‘rgan baliqliqchilik xo‘jaligining qorovuli darhol baliqchilik xo‘jaligining boshlig‘iga murojaat qildi. baliqchilik xo‘jaligi boshlig‘i fuqarolar sh. va v.larning noqonuniy baliq ovlaganligi uchun javobgarlikka tortish to‘g‘risida qaror qabul qildi.
– baliqchilik xo‘jaligi boshlig‘ining harakatlariga baho bering?
– fuqaro sh.va v larning harakatlariga huquqbuzarlikning alomatlari bormi, agar huquqbuzarlik sodir etilgan bo‘lsa, huquqbuzarlikga nisbatan qanday jazo chorasi belgilanishi kerak?
13-masalaquvayt respublikasi fuqarosi al-baxdi varbexiyn, toshkent viloyatining tog‘li hududida (o‘rmonda) ov qilishga ruxsatnomasi bo‘lmay turib, bir kiyikni otib qo‘ydi.
– quvayt respublikasi fuqarosi al-baxdi varbexiyn harakatida qonun buzilishi alomatlari mavjudmi?
– agar mavjud bo‘lsa bu holda u qanday javobgarlikka tortiladi?
– kiyik go‘shti taqdiri qanday kechadi?
14-masalaxalqaro ekologik fond o‘zbekiston respublikasiga e’tiroznoma xati yubordi. xatda, xalkaro ekologik monitoring natijalariga ko‘ra fond o‘zbekiston respublikasini atrof tabiiy muhitga nisbatan oqilona munosabatda bo‘lishlikni va tabiiy resurslarga nisbatan iqtisodiy nazar bilan emas, balki ekologik munosabatda bo‘lishlik kerakligini ta’kidlagan.
– xalqaro huquq normalariga tayangan holda masalani eching.
15-masalao‘zbekiston respublikasi hududida davlat ro‘yxatidan o‘tgan xalqaro mintaqaviy ekologik muammolarni o‘rganish instituti (yuridik maqamoga ko‘ra – nodavlat notijorat tashkilot) sanoatkontexnazorat davlat tashkilotini atrof tabiiy muhit soxasida tegishli darajada davlat boshqaruvini amalga oshira olmaganligi natijasida tabiatga zarar etkazishni oldini olaolmaganligi uchun, o‘zbekiston tabiatiga, shu qatorda xalqaro mintaqaviy ekologik muammolarni o‘rganish instituti qonun bilan muhofaza etiladigan huquq va manfaatlariga etkazilgan zararni qoplash uchun xalqaro ekologik sudiga bergan.
xalqaro ekologik sud mazkur ishni mazmunan ko‘rib chiqishni boshlagan.
– xalqaro huquq normalariga tayangan holda masalani eching.
VI.MUSTAQIL TA’LIM MAVZULARI
Mustaqil Ishni Tashkil Etishning Shakli Va Mazmuni
tinglovchilarning mustaqil ishi o‘rganilayotgan mavzu yuzasidan ma’lumotlarni axborot texnologiyalarining imkoniyatlaridan keng foydalangan xolda yig‘ish, olingan ma’lumotlarni mustaqil ravishda ishlab chiqish, tahlil qilish va amaliyotda qo‘llay olishdan iborat bo‘lib, uning shakllari turli ko‘rinishda bo‘lishi mumkin. mustaqil ishga mo‘ljallangan mavzular quyida keltiriritilgan.
tinglovchilarning mustaqil ishiga shuningdek, bitiruv malakaviy ishlarini bajarilishi borasida olib boradigan faoliyati ham kiradi.
mustaqil ishni bajarish natijalari baholanadi. uyga vazifalarni bajarish, qo‘shimcha darslik va adabiyotlardan yangi bilimlarni mustaqil o‘rganish, kerakli ma’lumotlarni izlash va ularni topish yo‘llarini aniqlash, internet tarmoqlaridan foydalanib ma’lumotlar to‘plash va ilmiy izlanishlar olib borish, mustaqil ravishda ilmiy manbalardan foydalanib ilmiy maqola va ma’ruzalar tayyorlash kabilar tinglovchilarning mashg‘ulotlarda olgan bilimlarini chuqurlashtiradi, ularning mustaqil fikrlash va ijodiy qobiliyatini rivojlantiradi.
MUSTAQIL TA'LIM MAVZULARI
davlat va huquq nazariyasining kelib chiqishi va rivojlanishi.
ma’muriy huquq asoslari
fuqarolik huquqi asoslari.
iste’molchilarning asosiy huquqlari va ularning himoya qilinishining maqsad va vazifalari.
mexnat xuquqi asoslari.
oila xuquqi.
jinoiy huquq asoslari
tabiatni muxofaza qilish huquqi.
xalqaro huquq asoslari o‘zbekistonkonstitutsiyasining vujudga kelishiga ta’sir etgan omillar.
o‘zbekistonda inson va fuqarolarning asosiy huquqlari, erkinliklari va burchlari.jamiyatning iqtisodiy negizlari.
jamiyat va shaxsning o‘zaro munosabatlari.
o‘zbekiston respublikasining milliy davlat va ma’muriy hududiy tuzilishi.
oliy majlis–o‘zbekiston respublikasining parlamenti o‘zbekiston respublikasi prezidenti –o‘zbekiston davlatining boshlig‘i.
o‘zbekiston respublikasi vazirlar mahkamasining konstitutsiyaviy-huquqiy holati
TEST SAVOLLARI
Davlat va huquq nazariyasi fan sifatida nimani o‘rganadi?
A) Bu huquq tarixi, davlat tarixi hamda huquq falsafasi qonuniyatlarini nazariy jihatdan o‘rganuvchi metodologik fan
V) Bu davlat va siyosat masalalarini xronologik tarzda o‘rganuvchi metodologik fan
S) Bu davlat va huquqning vujudga kelishi, rivojlanishi va hozirgi kundagi faoliyatiga oid eng umumiy qonuniyatlarni nazariy jihatdan umumlashtirgan holda o‘rganuvchi fan
D) Bu davlat va huquqning paydo bo‘lishi va inqirozga uchrashini tarixiy jihatdan o‘rganuvchi yuridik fan
E) Bu huquq va tarix qonuniyatlarini tizimli tarzda o‘rganuvchi fundamental fan
Davlatning vujudga kelishini o‘rganishda qanday yondashuvlar mavjud?
A) barcha javoblar to‘g‘ri
V) formatsion va sivilizatsion
S) despotik va avtoritar
D) formatsion va evristik
E) siyosiy va iqtisodiy
Jamiyatga ta’rif bering?
A) bu individlarning oddiy birikmasi
V) Jamiyat - bu davlat uchun xizmat qiluvchi asosiy tashkilot hisoblanadi
S) bu fuqarolik jamiyatidir
V) Jamiyat - kishilarning murakkab dinamik tizimi bo‘lib, ular guruhiy, tabaqali va oilaviy munosabatlar orqali bir-biri bilan bog‘langan
E) Jamiyat - bu individlarning oddiy birikmasi bo‘lib, turli xil ijtimoiy institutlarini o‘zida biriktiradi
Jamiyatning siyosiy tizimi deganda nimani tushunasiz?
A) huquqni muhofaza qiluvchi organlarning murakkab uyushmasini
V) siyosiy hokimiyatning amalga oshirishda qatnashayotgan jamoat tashkilotlari majmuini
S) davlat va siyosiy partiyalar o‘z manfaatlarini himoya qilish uchun foydalanadigan turli tarzdagi huquq va vakolatlarini
D) fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlarining o‘zaro tartibli majmuasini
E) davlat, siyosiy partiyalar, jamoat va boshqa tashkilotlarning yig‘indisini
Demokratik jamiyat nima?
A) Bunday jamiyatda faqat ishchi va dehqonlarni huquqlari oliy qadriyat sifatida tan olinadi
V) Bu jamiyatda yirik fabrika va zavod egalari iqtisodiy va huquqiy jihatdan himoya qilinadi
S) Bunday jamiyatda iqtisodiy jihatdan hukmron shaxslarning manfaatlari oliy qadriyat sifatida tan olinadi
D) Bu jamiyatda inson huquq va erkinliklari oliy qadriyat sifatida tan olinadi hamda hokimiyat halq tomonidan amalga oshiriladi
E) Bu jamiyatda davlat manfaatlari inson manfaatlaridan yuqori turadi
Davlatning mohiyatini tushunishda qanday nazariy yondashuvlar mavjud?
A) Ijtimoiy, iqtisodiy, ma’naviy va tarixiy
V) Siyosiy, iqtisodiy, mafkuraviy va evristik
S) Ijtimoiy, sinfiy va siyosiy - huquqiy
D) Ijtimoiy, huquqiy, iqtisodiy, madaniy va siyosiy
E) Ma’naviy, moddiy, siyosiy va huquqiy
Davlat funksiyasiga to‘g‘ri ta’rif berilgan qatorni ko‘rsating?
A) Bunda davlatning huquq ijodkorligi faoliyati bilan shug‘ullanishi tushuniladi
V) Bu davlat faoliyatining bosh yo‘nalishlari bo‘lib, u jamiyatning vazifasidan kelib chiqadi
S) jamiyat oldida turgan maqsad va vazifalarni amalga oshirish usullari
D) Davlat hokimiyatini shakllantirish shakli hisoblanadi
E) Bu siyosiy hokimiyatni amalga oshirishning murakkab turi hisoblanadi
Davlat boshqaruv shakli sifatida respublikaning turlari ...
A) halq respublikasi va prezidentlik respublikasi
V) parlamentar va avtoritar respublika
S) parlamentar respublika va prezidentlik respublikasi
D) demokratik respublika va avtoritar respublika
E) parlamentar respublika va demokratik respublika
Prezidentlik respublikasida Prezident kim tomonidan saylanadi?
A) siyosiy partiyalar va fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari tomonidan
V) parlament tomonidan yashirin ovoz berish yo‘li orqali
S) qasamyod etilgan sudyalar hay’ati tomonidan
D) umumhalq saylovi asosida
E) hukumat tomonidan to‘g‘ridan-to‘g‘ri
Parlamentar respublikada Prezident kim tomonidan saylanadi?
A) referendum
V) barcha javoblar to‘g‘ri
S) parlament
D) hukumat
E) sud hokimiyati
Demokratiyaning qanday shakllari mavjud?
A) Vakillik va bevosita demokratiya
V) Ijtimoiy demokratiya va siyosiy demokratiya
S) Siyosiy demokratiya va iqtisodiy demokratiya
D) Vakillik demokratiyasi va jamoaviy demokratiya
E) Qonuniy demokratiya va bevosita demokratiya
Quyida ko‘rsatib o‘tilgan qaysi birlashmalar davlat mexanizmiga kiradi?
A) ichki ishlar organlari, ilmiy muassasalar
V) qonunchilik, ijroiya, huquqni muhofaza qilish organlari
S) nodavlat va notijorat tashkilotlari
D) siyosiy partiyalar, qonunchilik organlari
E) sudlov organlari, jamoat birlashmalari
Quyidagilardan qaysi biri davlat apparati faoliyatini tashkil etish prinsiplariga kirmaydi?
A) demokratizm prinsipi
V) nazoratchilik prinsipi
S) qonuniylik prinsipi
D) oshkoralik prinsipi
E) hokimiyatni taqsimlanish prinsipi
Davlat hokimiyatini qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi va sud hokimiyatlariga bo‘linishi ta’limotini yaratgan mutafakkir kim?
A) Spinoza
V) T.Gobbs
S) Spenser
D) SH.Monteske
E) Konfutsiy
Quyidagilardan qaysi biri huquqning asosiy belgilariga kirmaydi?
A) Bajarilishining shartligi
V) Davlat tomonidan ta’minlanganligi
S) Jamoatchilik tomonidan himoya qilinishi
D) Davlat tomonidan o‘rnatilganligi
E) Barcha uchun majburiyligi
Quyidagilardan qaysi biri huquq prinsiplariga kirmaydi?
A) evristik prinsip
V) qonuniylik prinsipi
S) fuqarolarning qonun oldida tengligi prinsipi
D) insonparvarlik prinsipi
E) demokratizm prinsipi
Huquqning funksiyasi ko‘rsatilmagan variantni aniqlang?
A) gumanistik funksiya
V) tartibga solish funksiyasi
S) mafkuraviy va tarbiyaviy funksiya
D) umummajburiy bo‘lmagan funksiya
E) qo‘riqlash funksiyasi
Huquqni hozirgi zamonda tushunish qanday?
A) davlat tomonidan o‘rnatilgan yoki sanksilangan va uning majburlov kuchi bilan ta’minlangan umummajburiy xatti-harakat qoidalari tizimi
V) yuridik normalar bilan tartibga solinuvchi odamlarning real hatti-xarakati, huquqiy munosabatlar tizimi
S) mazmuni jamiyat hayotining iqtisodiy sharoitlari bilan belgilanadigan va hukmron sinflarning qonun darajasiga ko‘tarilgan erki ifodasi
D) kishilarning o‘z huquq va majburiyatlariga bo‘lgan ruhiy munosabati
E) shaxsning g‘ayri-qonuniy harakatlarini cheklash usuli
Huquq va uning hayotda amalga oshishi to‘g‘risidagi kishilarning tasavvurlari va hislarini ifodalovchi ijtimoiy ongning bir shakli - bu ....
A) huquqiy ong
V) ahloqiy ong
C) siyosiy ong
D) estetik ong
E) diniy ong
Kim O‘zbekiston Respublikasi halqi nomidan ish yuritishga vakolatli?
A) Oliy Majlis va Prezident
V) Konstitutsiyaviy sud
S) Prezident va hukumat
D) Vazirlar Mahkamasi va Oliy Majlis
E) Hukumat va Konstitutsiyaviy sud
“Kuchli davlatdan kuchli jamiyat sari” g‘oyasining muallifi:
A) A.Akaev
V) I.Karimov
S) I.Kant
D) G.Grotsiy
E) J.J.Russo
Huquqiy davlatni va uning faoliyatini tashkil etishning asosiy tamoyillari nimalardan iborat?
A) jamiyatning barcha tabaqalarida qonun ustuvorligi
V) ko‘ppartiyaviyilik asosida davlat organlarini saylanishi
S) shaxs huquqlarining kafolatlanganligi
D) hokimiyat vakolatlarining konstitutsiyaviy taqsimlanganligi
E) barcha javoblar to‘g‘ri
Huquqning asosiy funksiyalari qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
A) Tartibga soluvchi, qo‘riqlovchi, tarbiyaviy
B) Jazolovchi, qo‘riqlovchi, axloqiy
S) Ma’muriy, jazolovchi, qo‘riqlovchi, axloqiy
D) ichki va tashqi
Ma’muriyat so‘zining ma’nosi qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
A) Tashkillashtirish
B) Boshqarish
S) Rahbariyat
D) Hokimiyat
O‘zbekiston Respublikasida maxalliy davlat xokimiyati organlarini qayta tashkil etish to‘g‘risidagi qonun qabul qilingan sana qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
A) 1993 yil 2 sentyabr
B) 2002 yil 12 dekabr
S) 1992 yil 4 yanvar
D) 1993 yil 6 sentyabr
Fuqarolik Kodeksiga asosan O‘zbekiston Respublikasida mulk necha shaklga bo‘linadi
A) Xususiy mulk, kopperativ mulk, ommaviy mulk
B) Davlat mulki, umumiy mulk, birgalikdagi mulk
S) Xususiy mulk va ommaviy mulk
D) Kasaba uyushmasi va boshqa jamoat tashkilotlari mulki, davlat mulki, shaxsiy mulk
E) SHaxsiy mulk va xususiy mulk
O‘zbekiston Respublikasida FHDYO organlari faoliyati qaysi organ tomonidan tartibga solinadi
A) O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi
B) O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi
S) O‘zbekiston Respublikasi IIV
D) O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi
E)O‘zbekiston Respublikasi Prokuraturasi
O‘zbekiston Respublikasi BMTga qachon qabul qilingan
A) 1991 yil 1 sentyabr
B) 1992 yil 2 mart
S) 1993 yil 2 iyul
D) 1992 yil 8 dekabr
E) 1992 yil 10 sentyabr
Kodeks nima
A) Huquqning biron sohasini tizimga soluvchi qonunlar to‘plami
B) Qonun va buyruqlar to‘plami
S) Qonunning bir turi
D) MDH davlatlaridagi qonun
E) Jinoyat huquqi sohasidagi qonunlar to‘plami
O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari necha yoshdan boshlab jinoiy javobgarlikka tortiladi.
A) 13 yosh
B) 14 yosh
S) 16 yosh
D) 15 yosh
E) 17 yosh
O‘zbekiston Respublikasining “Er kodeksi” qachon qabul qilingan.
A) 1992 yil 10 iyun
B) 1998 yil 30 aprel
S) 1997 yil 29 avgust
D) 1996 yil 26 aprel
E) 1998 yil 10 dekabr
O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat Kodeksi qachon qabul qilingan va qachon kuchga kiritilgan.
A) 1995 yil 10 aprel qabul qilingan, 1995 yil 1 senyabrdan kuchga kiritilgan
B) 1994 yil 22 sentyabr va 1995 yil 1 yanvar
S) 1994 yil 1 sentyabr va 1995 yil 1 yanvar
D) 1995 yil 1 yanvar va 1995 yil 1 iyun
E) 1994 yil 1 oktyabr va 1995 yil 1 fevral
Jinoyatning tarkibi nechta elementdan iborat.
A) Ob’ekt va ob’ektiv tomon
B Sub’ekt va sub’ektiv tomon
S)Ob’ekt, ob’ektiv tomon, sub’ekt, sub’ektiv tomon
D)Ob’ekt
E Sub’ekt
YUridik javobgarlikning turlari bo‘lib:-----------------------------------
A) Ma’muriy va jinoiy javobgarliklar hisoblanadi
B)Ma’muriy, jinoiy va moddiy javobgarliklar hisoblanadi
S)Ma’muriy, jinoiy, intizomiy va fuqaroviy (moddiy) javobgarliklar
D)Jinoiy va moddiy javobgarlik
E)Jinoiy javobgarlik
Fuqorolik kodeksiga asosan O‘zbekiston Respublikasi mulk necha shaklda bo‘ladi.
A. Huquqiy mulk. kapperativ mulk. ommoviy mulk.
B. Davlat mulki, umumiy mulk, birgalikdagi mulk.
S. Xususiy mulk va omoviy mulk.
D. Kasaba uyishmasi va boshqa jamoat tashkilotlar mulki, davlat mulki, shaxsiy mulk.
Fuqorolarning muomila loyoqati necha yoshdan boshlanadi
A.16 yosh
B. 18 yosh
S.14 yosh
D.12 yosh
Nima uchun ekologik munosabatlarni huquqiy tartibga solish zarur?
A) Iqtisodiy rivojlanish uchun
B) Xalqaro aloqalarni tiklash uchun
V) Atrof-muhitni huquqiy jihatdan muhofazalash uchun
G) Hokimiyatning bo‘linish prinsipini ta’minlash uchun
Iqlim o‘zgarishi ekologik xavfsizlikka oid qanday muammo hisoblanadi ?
A) Global
B) Mintaqaviy
V) Milliy
G) Mahalliy
Insonning qulay tabiiy muhitda yashash, o‘z salomatligini atrof muhitning zararli ta’siridan muhofaza qilish huquqi qaysi qonun bilan mustahkamlangan ?
A) O‘.R. Konstitutsiyasida
B) O‘.R. “Tabiatni muhofaza qilish to‘g‘risida”gi qonunda
V) O‘.R. “Davlat sanitariya nazorati to‘g‘risida”gi qonnida
G) O‘.R. “Radiatsiyaviy xavfsizlik to‘g‘risida” qonunda
“Ekologiya” so‘zi grekchada nimani anglatadi ?
A) Organizmlar haqidagi fan
B) Er haqidagi ta’limot
V) Tabiat haqidagi bilim
G) Uy, yashash joyi haqidagi ta’limot
Ilk bor fanga «Ekologiya» so‘zini . . . . . olib kirgan?
A) CHarlz Darvin
B) Abu Nasr Forobiy
V) Ernest Gekkel
G) Abu Ali ibn Sino
Ekologiya huquqining ob’ekti to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni belgilang.
A) inson, hayvonot dunyosi
B) tabiiy ob’ektlar, tabiiy resurslar, tabiiy komplekslar
V) er va er osti boyliklari
G) muhofaza etiladigan tabiiy hududlar
Ekologiya huquqining usullari (metodlari) to‘liq ko‘rsatilgan javobni aniqlang.
A) fuqarolik-huquqiy va jinoyat-huquqiy
B) ma’muriy-huquqiy va ekologik
V) fuqarolik-huquqiy, ma’muriy-huquqiy va ekologizatsiyalashtirish
G) ekologizatsiyalashtirish va fuqarolik-huquqiy
Jinoyatda ishtirokchilik shakllari necha xil?
a) 3
b) 4
v) 5
g) 2
Qilmishning jinoiyligini istisno qiluvchi holatlar necha xil?
a) 3
b) 4
v) 5
g) 6
Jinoiy uyushma tashkil qilish jinoyati qanday tarkibli jinoyat hisoblanadi?
a) moddiy
b) formal
v) kesik
g) a,b, v
Moddiy tarkibli jinoyatlar ob’ektiv tomonining zaruriy belgilari qaysilar?
a) Ijtimoiy xavfli qilmish
b) Ijtimoiy xavfli oqibat
v) Ijtimoiy xavfli qilmish, ijtimoiy xavfli oqibat, ular o‘rtasidagi sababiy bog‘lanish
g) a,b,v
Jinoyat ob’ektining turlari ... .
a) umumiy;
b) maxsus;
v) bevosit;
g) a,b,v
O‘zbekiston bayrog‘i ostida uchuvchi vertolyot ichida O‘zbekiston hududidan tashqari neytral hududda jinoyat sodir etildi. Jinoyat qaerda sodir etilgan deb topiladi?
a) CHet davlatda
b) O‘zbekiston hududida
v) Neytral hududda
g) Eng yaqin davlat hududida
Latent jinoyatchilik deganda nimani tushunasiz?
a) Sodir etilgan, lekin turli sabablarga ko‘ra tegishli davlat organlari tomonidan ro‘yxatga olinmagan jinoyatlar.
b) Sodir etilgan, ammo javobgarlik muddati o‘tib ketgan jinoyatlar
v) Muayyan bir davrda ijtimoiy xavfli tus olgan jinoyatlar.
g) Sodir etilgan, lekin isbotlanmagan jinoyatlar.
Jinoyat tarkibining tuzilishi qanday?
a) moddiy;
b) formal;
v) kesik;
g) a,b, v.
Moddiy tarkibi jinoyatlar tushunchasi, zaruriy belgilari, turlari
a) Ijtimoiy xafli xarakat yoki xarakatsizlikdan kelib chiqqan oqibatni yakolligi xafli zarurligi.
b) Ijtimoiy xafli xarakat yoki xarakatsizlikdan kelib chiqqan jinoyat to‘liq emasligi.
v) Ijtimoiy xafli xarakat yoki xarakatsizlik undan kelib chiqqan ijtimoiy xafli oqibat o‘rtasidagi munosabat
g) Ijtimoiy xafli qilmishlardan kelib chiqqan oqibat bilan kilmish o‘rtasidagi sababiy bog‘lanish bo‘lish zarurligi.
Uzoqqa cho‘zilgan jinoyatlar.
a) Ma’lum davragacha cho‘zilgan jinoiy xarakat yoki xarakatsizlik.
b) Jinoyat sodir etilib ayrim vaqt ichida qidiruvda bulish.
v) vazifalarni uzoq vaqt davomida bajarmaslik.
g) O‘zoq vaqt ichida ijtimoiy xafli xarakat yoki xarakatsizlikka sodir etgan shaxs o‘zi xarakatini o‘z to‘xtatishi.
Ayb tushunchasi va shakllari?
a) shaxsni o‘zi sodir qilgan ijtimoiy xavfli qilmishiga qasd yoki ehtiyotsizlik shaklidagi ruhiy qilmishiga qasd yoki harakatsizlik ruhiy munosabati.
b) shaxsni jinoyat qonunida ko‘rsatilgan ijtimoiy xavfli harakat yoki harakatsizlikni qasddan yoki ehtiyotsizlikdan sodir qilishi;
v) shaxs jinoyat qonunida ko‘rsatilgan ijtimoiy xavfli harakat yoki harakatsizlikni qasddan yoki ehtiyotsizlikdan sodir qilishi;
g) ayb shaxsning sodir etgan ijtimoiy xavfli qilmishi va uning oqibatlariga qasd yoki ehtiyotsizlikdan bo‘lgan ruhiy munosabati.
Qanday jinoyatlar murrakab aybli jinoyat deb topiladi?
a) biri qasddan ikkinchisi extiyotsizlikdan qilingan jinoyat
b) xar ikkalasi qasdda qilingan jinoyatlar
v) qasddan
g) qasddan sodir etilgan Jinoyat natijasida extiyotsizlikdan boshqa bir oqibat kelib chiqsa
Aybsiz xolda zarar etkazish deganda nimani tushunasiz?
a) SHaxsning o‘z qilmishining xavflilik xususiyatini anglaganligi
b) SHaxsning o‘z qilmishning ijtimoy xavfliligini anglash lozim bo‘lganligi
v) SHaxsning o‘z qilmishining ijtimoiy xavfli oqibatiga ko‘zi etmaganligi
g) O‘z qilmishining ijtimoiy xavflilik xususiyatini anglamagan, anglashi mumkin va lozim bo‘lmagan bo‘lsa
Jinoyatga tayyorgarlik ko‘rilishiga yoki jinoyat sodir etishga raxbarlik qilgan shaxs...
a) YOrdamchi
b) Dalolatchi
v) Bajaruvchi
g) Tashkilotchi
Qilmishning jinoiyligini istisno qiladigan holatlarni ko‘rsating.
1.Kam ahamiyatli qilmishlar; 2. ijtimoiy xavfli sodir etgan shaxsni ushlash vaqtida zarar etkazish; 3. Buyruq yoki boshqa vazifani ijro etish; 4. Kasb yoki xo‘jalik faoliyatiga bog‘liq asosli tavakalchilik; 5. Oqibatni bartaraf etish; 6. Jinoyatchining o‘limi; 7. Zaruriy mudofaa; 8. Oxirgi zarurat;
a) 1,2,3,4,5.
b) 5,6,7,8.
v.1,3,5,7,8.
g) 1,2,3,4,7,8.
Jinoiy uyushma tashkil qilish jinoyati qanday tarkibli jinoyat hisoblanadi?
a) moddiy
b formal
v) kesik
g) a va b
Moddiy tarkibli jinoyatlar ob’ektiv tomonining zaruriy belgilari qaysilar?
a) Ijtimoiy xavfli qilmish
b) Ijtimoiy xavfli oqibat
v) Ijtimoiy xavfli qilmish va ijtimoiy xavfli oqibat o‘rtasida kelib chiqqan sababiy bog‘lanish
g) a, b, v.
Formal tarkibli jinoyatlarning zaruriy belgisi?
a) Ijtimoiy xavfli qilmish
b Ijtimoiy xavfli oqibat
v) Ijtimoiy xavfli qilmish va ijtimoiy xavfli oqibat o‘rtasida kelib chiqqan sababiy bog‘lanish
g) a va b
Muayyan huquqidan maxrum qilish bu-
a) Faqat asosiy jazo sifatida qo‘llaniladi
b Faqat (asosi qo‘shimcha jazo sifatida qo‘llaniladi
v) a va b
g) to‘g‘ri javob yo‘q
Jinoyat qonuni:
a) qilmishning jinoiyligini bekor qilsa, jazoni engillashtirsa yoki boshqacha tarzda shaxsning xolatini engillashtirsa orqaga kayotish kuchiga ega bo‘ladi.
b qilmishning jinoiyligini o‘rnatsa jazoni og‘irlashtirsa yoki boshqacha tarzda shaxsning axvolini og‘irlashtirsa orqaga qaytish kuchiga ega bo‘ladi.
v) hech qanchon orqaga qaytish kuchiga ega emas
g) doim orqaga qaytish kuchiga ega
Mol-mulkni ishonchli boshqarish shartnomasi fuqarolik kodeksining nechanchi bobi va moddasida o‘z aksini topgan?
A. 49-bob, 849-861-moddalar
B. 47bob, 849-861-moddalar
V. 49bob, 861-871-moddalar
S. A va V javoblar to‘g‘ri
Mulk ijarasi shartnomasining turlarini sanab bering:
A. Arenda
B. Prokat
V. Tekin
S. A va B javoblar to‘g‘ri
«Emonsipatsiya» tushunchasini sharhlab bering:
A. Muddatdan oldin muomala laYOqatiga ega bo‘lish
B. Huquq laYOqati
V. YUridik shaxs
S. Jismoniy shaxs
SHartnoma bilan bitimning nima farqi bor?
A. Bitimda majburiyat va huquq bir tomonda bo‘ladi
B. SHartnomada Huquqi va majburiyat ikki tomonda bo‘ladi va u ikki va ko‘p tomonlama tuzuladi
V. Bitim bir tomonlama tuzulishi mumkin
S. Barcha javob to‘g‘ri
O‘zbekiston Respublikasi oila qonunchiligida belgilangan nikoh yoshi:
A) Erkaklar uchun 18 yosh, ayollar uchun 17 yosh
V) Erkaklar uchun 19 yosh, ayollar uchun 18 yosh
S) Erkaklar uchun 17 yosh, ayollar uchun 16 yosh
D) Erkaklar uchun 20 yosh, ayollar uchun 19 yosh
E) qonunda belgilanmagan
Nikoh tuzishga monelik qilmaydigan holatni belgilang
A) Nasl -nsab bo‘yicha to‘g‘ri shajara bo‘yicha tutashgan qarindosh bo‘lsa
V) Loaqal bittasi ro‘yxatga olingan boshqa nikohda turgan bo‘lsa
S) Sil kasalligiga chalingan bo‘lsa
D) Muomalaga layoqatsiz deb sud tomonidan topilgan bo‘lsa
E) Nikoh yoshiga etmagan bo‘lsa
Er va xotin majburiyatlari qaysi paytdan vujudga keladi:
A) Nikoh yoshiga to‘lgandan boshlab
V) FHDYO organalarida nikoh qayd etilgandan boshlab
S) FXDYO organlariga ariza berilgan paytdan boshlab
D) Nikohlanuvchi shaxslar tibbiy ko‘rikdan o‘tgandan boshlab
E) Bola to‘g‘ilishidan boshlab
Er va xotinning nikoh davomida orttirgan mol-mulklari, shuningdek nikoh qayd etilgunga qadar umumiy mablag‘larga sotib olingan mol- mulklari
A) Birgalikdagi ulushli mol-mulk
V) SHaxsiy mol-mulk
S) Davlat mulki
D) Birgalikdagi umumiy mulki
E) Munitsipal mol-mulk
Nikohdan ajralgan er va xotinning umumiy mol-mulkni bo‘lish to‘g‘risidagi talablariga nisbatan necha yillik da’vo muddati qo‘llaniladi:
A) 6 oylik
V) 1 yillik
S) Da’vo muddati qo‘llanilmaydi
D) 5 yillik
E) 3 yillik
Nikoh shartnomasi qaysi paytdan kuchga kiradi
A) SHartnomaning asosiy shartlari kelishilganidan so‘ng
V) Nikoh shartnomasi notarial tasdiqlanganidan so‘ng
S) Nikoh davlat ro‘yxatiga olingan paytdan
D) Nikoh shartnomasi imzolanganidan so‘ng
E) Nikoh davlat ro‘yxatiga olingan kundan
Qachon erning nikohdan ajratish to‘g‘risida talab qo‘yishi man etiladi
A) Xotin kasal bo‘lsa
V) Xotin xomilador bo‘lsa
S) Xotin muomalaga layoqatsiz bo‘lsa
D) Xech bir xolda erning bu huquqi man etilmaydi
E) Bola tug‘ilganidan keyin 3 yil mobaynida
Sud ishni ko‘rilishini keyinga qoldirib er-xotin yarashishi uchun
A) 9 oy muhlat beradi
V) 1 yil muhlat beradi
S) 6 oy muhlat beradi
D) 3 yil muhlat beradi
E) 10 oy muhlat beradi
Nikohdan sud tartibida ajratilganda nikohning tugatilish vaqti
A) Hal qiluv qarori qonuniy kuchga kirgan kundan
V) Ajralish FHDYO organlarida qayd etilgan paytdan boshlab
S) FHDYO organlariga sudning hal qiluv qaroridan ko‘chirma yuborilgandan so‘ng
D) Sudga ariza berilgandan so‘ng
E) Ajralish to‘g‘risida guvohnoma berilgan paytdan
Necha kun ichida sud nikoh tuzilganligi ro‘yxatga olingan joydagi FHDYO organiga nikohdan ajratish to‘g‘risdagi hal qiluv qaroridan ko‘chirma yuborishi shart
A) 20 kun ichida
V) 12 kun ichida
S) 7 kun ichida
D) 10 kun ichida
E) 1 oy ichida
Haqiqiy emas deb topilgan nikoh qaysi vaqtdan haqiqiy emas deb topiladi:
A) Sudga ariza berilgan paytdan
V) Sudning hal qiluv qarori qonuniy kuchga kirgan kundan
S) FHDYO organlariga sudning hal qiluv qaroridan ko‘chirma yuborilgan paytdan
D) Nikoh tuzilgan vaqtidan boshlab
E) Nikoh xaqiqiy emasligi to‘g‘risida guvohnoma berilgan paytdan
Bolaning otasi yoki onasi deb yozilgan shaxs shu yozuv to‘g‘risida necha yil mobaynida sud tartibida e’tiroz bildirishi mumkin:
A) 3 yil mobaynida
V) 1 yil mobaynida
S) 5 yil mobaynida
D) Bola voyaga etgunga qadar
E) Bu talabni qo‘ya olmaydi
Necha yoshdan boshlab bolaning qonuniy huquq va manfaatlari buzilganda bola mustaqil ravishda sudga murojaat qilish huquqiga ega
A) to‘g‘ri javob yo‘q
V) 14 yoshdan
S) 16 yoshdan
D) Voyaga etgan paytdan boshlab
E) 10 yoshdan
Necha yoshga to‘lgan bolaning ismi yoki familiyasi o‘zgartirishga uning roziligi kerak
A) 16 yoshga
V) 14 yoshga
S) 10 yoshga
D) Voyaga etgan bolaning
E) To‘g‘ri javob yo‘q
Nikohdan ajralish FHDYO organlariga ariza beriganidan boshlab kaysi muddatda qayd etiladi
A) 7 kun davomida
V) 1oy davomida
S) 3 oy davomida
D) 10 kun davomida
E) 1 yil davomida
Oilaviy munosabatlarning asosiy tamoyillaridan biri bo‘lmish, ixtiyoriy tuzilgan nikohda ayol va erkakning maqomini belgilovchi tamoyilini belgilang
A) Ayol va erkakning teng huquqligi
V) Oilaviy munosabatlarda fuqarolarning teng huquqligi
S) Nikoh ixtiyoriyligi
D) Oilaning, onalik, otalik va bolalikning davlat tomonidan muhofaza qilinishi
E) To‘g‘ri javob yo‘q
O‘zbekiston Respublikasida oila, onalik, otalik va bolalik davlat kim tomonidan muhofaza qilinadi
A) Sud
V) Halq
S) Prezident
D) Konstitutsiya
E) Davlat
Oila to‘g‘risidagi qonun xujjatlari bilan tartibga solinmagan oila a’zolari o‘rtasidagi mulkiy va shaxsiy nomulkiy munosabatlarga nisbatan qanday qonun xujjatlari qo‘llaniladi
A) Mehnat qonun xujjatlari
V) Fuqarolik qonun xujjatlari
S) Moliya qonun xujjatlari
D) Soliq qonun xujjatlari
E) Jinoyat qonun xujjatlari
Oilaviy huquqlar kim tomonidan himoyalanadi
A) Nodavlat notijorat tashkilotlar tomonidan
V) Sud tomonidan
S) Vasiylik va xomiylik organlari tomonidan
D) Fuqarolar tomonidan
E) Sud, vasiylik va xomiylik organlari va boshqa davlat organlari tomonidan
Nikoh qaerda tuziladi
A) Dliya vazirligi bo‘limlarida
V) FHDYO organlarida
S) O‘zini o‘zi boshqarish organlarida
D) Iniy tashkilotlarda
E) To‘g‘ri javob yo‘q
Umumiy qoyida bo‘yicha nikoh qachon tuziladi
A) Ariza berilganidan kuni
V) Ariza berilgan keyin 1 oy o‘tgach
S) Ariza berilganidan keyin 2 oy o‘tgach
D) Ariza berilganidan keyin 3 oy o‘tgach
E) Ariza berilganidan keyin 6 oy o‘tgach
Ko‘rsatilgan xollardan qaysi biri ariza berilgan kunining o‘zida nikoh tuzishga asos bo‘la olmaydi
A) Nikohlanuvchilardan birining oila a’zosining kasalligi
V) Bola tug‘ilishi
S) Xomiladorlik
D) Er-xotindan birining hayoti xavf ostida bo‘lishi
E) To‘g‘ri javob yo‘q
Kimning qaroriga ko‘ra nikoh yoshi kamaytirilishi mumkin
A) To‘g‘ri javob yo‘q
V) Sud qaroriga ko‘ra
S) FHDYO organining qaroriga ko‘ra
D) Vasiylik va xomiylik organining
E) Tuman, shahar xokimining
Nikoh yoshi ko‘pi bilan qanchaga kamaytirilishi mumkin
A) 2 yilgacha
V) 6 oygacha
S) 1yilgacha
D) 3 yilgacha
E) To‘g‘ri javob yo‘q
Nikohning tugatuvchi yuridik faktlarni belgilang
| 