|
Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti
|
| bet | 1/4 | | Sana | 21.11.2022 | | Hajmi | 153 Kb. | | #31180 |
Bog'liq O‘RINOVA ZEBINISO 1- MAVZU 1655374325, mahalliy ventilyatsiya, 02.00.03 - Органик кимё, комп ташкил 1 пр, дастурлаш2 лб 1-иш, mm2-11Uz 140321115853, 5-7-8 manitoring testi, baho 2i, 1455270, 10-16 (1), “Маълумотлар тузилмаси ва алгоритмлар” фанига кириш, 11-MARUZA, Aspect of lexis are, 181.-195 ASPEKT SAVOLLARIdocx
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA О‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT VILOYATI CHIRCHIQ DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI
BOSHLANG‘ICH TA’LIM FAKULTETI
22.2-GURUH TALABASI O‘RINOVA ZEBINISONING
BOSHLANG‘ICH TA’LIMDA ONA TILI FANIDAN
MAVZU: FONETIKA VA FONOLOGIYA.
TOPSHIRDI:_________________________________________________
QABUL QILDI:_______________________________________________
CHIRCHIQ-2022
Fonetika va fonologiya
Reja
I.Kirish.
II.Asosiy qisim.
1.Tilning moddiy (substansial) sathi xususida
2.Fonetika va uning birligi
3.Fonetikaning bo‘limlari
4.Nutqning fonetik bo’linishi
5.Fonologiya
6.Fonologik ziddiyatning ziddiyat tizimiga munosabatiga ko‘ra tasnifi.
7.A’zolari o‘rtasidagi munosabatga ko‘ra ziddiyatlar tasnifi
III.Xulosa.
Foydalanilgan adabiyotlar.
Kirish
Tilning moddiy (substansial) sathi xususida. Lisoniy sathlar sirasida fonetika eng kichik tashkil etuvchi va boshqa sathlar birliklari uchun moddiy (substantsial) asos bo‘luvchi birliklarni beradigan sath sifatida ajralib turadi.
Insonning nutq faoliyati sezgi a’zolari asosida his qilinuvchi nutq birliklari - tovush yoki tovushlar tizimi vositasida ro‘yobga chiqadi. Nutq tovushlari o‘zida uch jihatni birlashtirgan murakkab nutqiy birlik sifatida namoyon bo‘ladi. Ular quyidagilar:
a)talaffuz a’zolari bilan boshqariladigan markaziy nerv sistemasi mahsuli (fiziologik jihat);
b)tabiatdagi har qanday tovush kabi akustik tabiatga ega (fizik, akustik jihat);
v)nutq tovushlari kishilarning axborot uzatish, kommunikatsiya vositasi (funktsional, sotsial, lisoniy jihat).
Nutq tovushlarining haqiqiy va biz uchun muhim jihati ularning funktsional aspektidir. Tilshunoslikda aytilgan uch jihatni yaxlitlikda o‘rganish yoki ajratgan holda tadqiq qilish masalasida bir xillik yo‘q. Ba’zilar nutq tovushlarining fiziologik tomoni biologiya fanining, akustik jihati fizika fanining o‘rganish predmeti bo‘lib, tilshunos uning faqat funktsional tomoninigina tekshirishi lozim degan g‘oyani ilgari surishsa, ayrimlari har uchala jihat bir-biridan ajralmasdir, ularni yaxlitlikda o‘rganmoq kerak degan aqidaga tayanadilar. Ana shu ikki qarash kurashi natijasida tilshunoslikda ikki-fonetika va fonologiya sohalari ajraldi. Pirovard natijada fonetika nutqiy variant (xususiylik)larni, fonologiya esa lisoniy invariant (umumiylik)larni tadqiq qilish bilan mashg‘ul bo‘ladigan bo‘lib qoldi.
|
| |
