asoslangan
bo‗lib,
ularning
rivoji
ta‘lim-tarbiya
jarayonida
kuchli
rag‗batlantiruvchi omil bo‗lishi mumkin.
Motivatsiya
(lot. motivatio) — subyektning
qandaydir maqsadlar,
qiziqishlari mavjudligi asosidagi faoliyatga tashqi va ichki xohishining ifodasidir.
Motivatsiya barcha pedagogik ta‘sir tizimida shakllanadi, biroq avvalo bevosita
o‗qish faoliyatida tarbiyalanadi. Ijobiy motivatsiyani shakllantirishda ta‘lim
mazmuni, ta‘limni tashkil etish, shaxsiy o‗qitish kabi masalalar muhim o‗rin tutadi.
Hozirga qadar fundamental bilimlar va amaliy muammolarini qamrab olgan
motivatsiya nazariyasi aniq batafsil o‗z ifodasini topmagan.
Motivatsiyaning
quyidagi: bu subyektning ehtiyojlarini qondirishga bog‗liq bo‗lgan faoliyatga
tomon intilishidir; ma‘lum kuchga predmetli-yo‗naltirilgan faollikdir;
predmet
(moddiy yoki ideal)ga qaratilgan faoliyatni uyg‗otuvchi va belgilovchi tanlovni
amalga oshirish; shaxsiy harakat va intilishlar asosida yotuvchi anglangan sabablar
ifodasi sifatidagi ta‘riflari mavjud. Motivatsiya tushunchasi inson faoliyatidagi
xulq-atvorini tushuntirish uchun foydalaniladi hamda jarayon, uslub, vosita sifatida
ifodalanadi. Uning evaziga insonni biror faoliyatni amalga oshirishga undovchi
turtki kuchini motiv deb ataymiz. Umuman olganda, motiv insonda biror faoliyatni
amalga oshirishga qiziqish uyg‗otuvchi,
harakatga undovchi, rag‗batlantiruvchi
ta‘sirdan iborat. U orqali esa inson o‗zligini namoyon etadi.
