|
Tuzuvchilar: X. Irisqulov ndktu “hayot faoliyati xavfsizligi” kafedrasi assistenti N. Axmedova ndktu “hayot faoliyati xavfsizligi” kafedrasi dotsenti mundarija
|
| bet | 6/9 | | Sana | 09.02.2024 | | Hajmi | 6,86 Mb. | | #153812 |
Bog'liq Ergonomika 2024A = M + аK.
Bunda: А-antropometrik alomatning qidirilayotgan son qiymati;
M-alomatning o'rta arifmetik qiymati;
a -o'rta kvadratdan chetga chiqish;
К-egri-bugri chiziqli maydonning m e’yorga muvofiq standart jadvallar orqali topiladigan koeffitsienti.
2-qoida. Ishlovchilarning majmuasi o'sha qismining (% da) miqdorini loyihalashtirayotgan asbob-uskunalar hamda shu miqdorining yuqori va quyi chegaralarini qoniqtirishi kerak.
Keng fovdalaniladiaan asbob-uskunalar konstruksiyasining (dastgoh, transport va qurilish-vo'l mashinalari, temirbosqon-press mashinalari va shunga o'xshash) ishchilarga atalgan 90-95% ishlash uchun qulay bo’lishi kerak.
Eng kam quyi va eng ko'p yuqori chegarada ishlovchilar majmuasi 90%. bir vaqtning o'zida tartibga solinadigan ish o'rni parametrlarini va ishlab chiqarish asbob-uskunalarni hisoblash uchun foydalanadi va tnuayyan aholi guruhining 5- va 95- persentilga mos keladi.
Shundan ishlovchilarning 10% qoniqmay qoladilar (5% o'ta kiehik va 5% o'ta katta gavda o'lchamlarga ega bo'lganliklari uchun).
Agar ish joy lari turli yoshdagi (18-60 yosh) erkaklar va ayollar uchun mo'ljallangan bo'lsa. unda yuqori parametrlar (tartibga solinadigan va solinmaydigan) aholining 18-30 yoshdagi yoshlar guruhining gavdasining bo'ylam a o'lchamlari qiymati bo'vicha hisoblanadi.
Asbob-uskunalar o'lchamlarining kengligi va eni. qo‘l yetadigan joylarning balandligi va eni o'tish joy lari ning o'lchamlari gavdaning bo'ylama. eni va old-orqa o'lchamlari qiymati (alohida gavda qismining gabariti va o'lchamlari) va harakatning aylanish burchagi diapazoni, faoliyati esa aholining yoshi katta (30-60 yosh) tarkibiga mos kelishi bilan hisoblanadi.
Antropometrik alomatlarni o'lchashda fovdalanilganda va ish joyining tuzilish parametrlarini hisoblaganda antropometrik ma'lumotlar asosida sanab chiqish tayanchiga tegishligini farqlay bilish kerak.
Bu asos tayanchlar bir-biriga mos kelishi va zid bo'lmasliklari kerak.Ko‘pgina antropometrik alomatlarni o'lchashda sanab chi - qish tayanchi sifati da quvidagi chegaralangan tekisliklardan foydalaniladi.
Tik turgan holatda:
-pol yuzasi (gorizontal tekislik) V -pol usti nuqtasidan balandliklarni o'lchash uchun;
-stend devori (B D - vertikal tekislik, old-orqa va gavdaning ko'ndalang o'lchamlarini o'lchash uchun).
2) O lirgan holatda:
- pol yuzasi (B);
-o 'rin d iq yuzasi (BS);
- o'rindiq suyanchig'i, o'rindiqning orqa tomoniga perpendikular (BDS) (18-rasm).
Ish joyining tuzilishi parametrlarini hisoblaganda va o'lchayotganda uni ortogonal koordinat tizimiga o ’tkazish, sanab chiqish tayanchi esa in a" 1 uni darajada odamning tashqi gavdasiga suyanishi kerak.
Bu tizimning afzalliklari ichki (odam gavdasida) bilan solishtirganda sanab chiqish nol nuqtasini o'rnatayotganda u qo'zg'alm avdigan qilib belgilanganligi uchun nuqsonlardan holidir (pol. asbob-uskuna cheti. tekisliklar. faraz qilingan chiziqlar).
So'nggi. oxirgi nuqtani topayotganda xatoliklarga v o i qo'yish ehtimoli bor.
Asbob-uskunalar elementlari. unsurlarining so'nggi. oxirgi nuqtasining oicham i deb ishlovchining bemalol va zo'riqishsiz hamda gavda holatini o'zgartirmasdan ularning cho'zilib olishiga aytiladi.
Savollar:
1 Sath va o'lchamlarning o’zaro nisbatlari bu?
2 Mehnat faoliyatini loyihalash jarayoni?
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Tuzuvchilar: X. Irisqulov ndktu “hayot faoliyati xavfsizligi” kafedrasi assistenti N. Axmedova ndktu “hayot faoliyati xavfsizligi” kafedrasi dotsenti mundarija
|
