|
U. M. Matmusayev, M. Q. Qulmetov, T. A. Ochilov, T. A. Toytrova, J. R. Muxtarov metrologiya, stand artlashBog'liq Metrologiya, standartlash va sertifikatlash asoslariStandartlashtirish
b o’yicha Evropa q o ’mitasi
(SE N )
Evropa
iqtisodiy
uyushmasi doirasida birlashgan bozom i yaratish b o ’yich a vazifalam i amalga oshirish
rnunosabati bilan "texnik to ’siqlami" bartaraf etish b o ’yicha dastur ishlab chiqildi.
Bunday texnik t o ’siqlar buyumlarga standartlardagi farq, ulardan foydalanish
qoidalarining zidligi, xavfsizlik texnikasi b o ’yicha farqlanuvchi me'yorlar, so g ’liqni
saqlash va tabiatni asrash me'yorlaridagi farqlar hisobiga paydo b o ’ladi.
Bu muammoni hal qilishda evropa standartlashtirishiga birinchi navbatda
ahamiyat beriladi.
Evropa iqtisodiy uyushmasi va Evropa erkin savdo assotsiatsiyasi (EESA)
vakillarining ?3 m art 1961 yilda Parijda b o ’lib o ’tgan majlisida Standartlashtirish
bo’yicha Evropa qo’mitasining tashkil etilganligi e'lon qilindi (standartlashtirish
bo’yicha Evropa qo’mitasi 1970-yilgacha standartlam i muvofiqlashtirish bo’yicha
Evropa qo’mitasi, deb atalgan). Standartlashtirish b o ’yicha Evropa qo’mitasi a'zolari
Evropa iqtisodiy uyushmasi va Evropa iqtisodiy uyushmasi va Evropa erkin savdo
assotsiatsiyasining 18 mamlakati: Avstriya, Belgiya, Buyuk Britaniya, Gretsiya,
Daniya,
Irlandiya,
Ispaniya,
Islandiya,
Italiya,
Lyuksemburg,
Norvegiya,
Niderlandiya, Portugaliya, Finlyandiya, GFR, Frantsiya, Shvetsiya va Shvetsariya
standartlashtirish bo’yicha milliy tashkilotlaridan iborat. Bu-yopiq tashkilot bo’lib,
G ’arbiy Evropa mamlakatlarining yuqorida keltirilgan iqtisodiy guruh a'zolarini
birlashtiradi.
Standartlashtirish b o ’yicha Evropa q o ’mitasining birinchi majlisidayoq Ustav
va protsedura Qoidalari tasdiqlandi. 1970-yilda Standartlashtirish b o ’yicha Evropa
qo’mitasi U stavi qayta ko’rib chiqiladi. Bunda Ustavga ma'lum o ’zgartirishlar bilan
birga evropa standartlari (EN) ni majburiy yaratish ham kiritilgan.
Standartlami yaratish bo’yicha barcha ishlar texnik qo’m italar tom onidan olib
boriladi. Bunday texnik qo’mitalarda texnik sekretariatlar iqtisodiy guruh
m amlakatlaridan biri tomonidan boshqa-riladi.
Standartlashtirish bo’yicha Evropa qo’mitasi doirasida 140 dan ortiq texnik
qo’mitalar tuzilgan. Texnik qo’mitalar bilan bir qatorda, alohida m asalalami hal etish
uchun maslahat guruhlari tashkil etilgan.
141
Standartlashtirish bo’yicha Evropa q o ’mitasi vazifasi quyidagilar vositasida
xizm atlar savdosini vaalm ashinishni rivojlantirishga ko’maklashishdan iborat:
-standartlashtirish bo’yicha Evropa k o ’mitasi a'zo-m amlakatlarida yaratilagan
standartlami u y g ’unlashtirish va evropa standartlarini ishlab chiqish;
-o ’zlarining direktivalarida va boshqa rasmiy hujjatlarida havola qila olishlari
uchun evropa standartlarini Evropa iqtisodiy uyushmasi, Evropa iqtisodiy uyushmasi
va Evropa erkin savdo assotsiatsiyasiga, shuningdek boshqa hukumatlararo
tashkilotlarga taqdim etish;
-elektrotexnikada
standartlashtirish
b o ’yicha
Evropa
q o ’mitasi
va
standartlashtirish masalalari b o ’yicha boshqa ilmiy-texnik va iqtisodiy hududiy
hukumat tashkilotlari bilan hamkorlik;
-ISO va IEC orqali xalqaro standartlashtirishga va Evropada ISO standartlarini
va boshqa xalqaro standartlar va tavsiyanom alam i bir xilda q o ’llanilishga
k o ’maklashish;
-
evropa standartlari asosida sertifikatlashtirish bilan bog’lik b o ’lgan
xizm atlami berish.
Standartlashtirish bo’yicha Evropa qo’m itasida standartlashtirish b o ’yicha
ishlar k o ’p jihatdan ISO da erishilgan natijalalarga asoslanadi yoki ulam i to ’ldiradi.
Standartlashtirish bo’yicha Evropa qo’mitasi quyidagi sohalarda standartlar
yaratadi: aviatsiya jihozlari, suv isitish gaz priborlari, gaz ballonlari, k o ’tarish
mexanizmlarining detallari, oshxonana plitalari, lifilar va yuk k o ’targichlar,
payvandlash va qirqish, quvurlar va truboprovodlar, nasos stantsiyalari (foydalanish
va xizmat k o ’rsatish), stekloplastikada: tayyorlangan sistem alar va boshqalar.
Elektrotexnikada standartlashtirish bo’iicha Evropa qo’mitasi (SENELBK)
Elektrotexnikada standartlashtirish bo’yicha Evropa q o ’mitasi 1972 - yilda
ikkita tashkilot - Evropa iqtisodiy uyushmasi va Evropa erkin savdo assotsiatsiyasi
(SENEL) a'zolari-m am lakatlarining elektrotexnik standartlami muvofiqlashtirish
bo’yicha Evropa qo’mitasi va Evropa iqtisodiy uyushmasi mamlakatlarining elektro
texnik standartlarini muvofiqlashtirish b o ’yicha Evropa qo’mitasi (SENELQOM)
ning bir-biriga qo’shilishi natijasida tuzildi.
Elektrotexnikada standartlashtirish b o ’yicha Evropa q o ’mitasi a'zolari 17
e v ro p a
davlatlari: Avstriya, Belgiya, Buyuk Britaniya, Gretsiya, Irlandiya, Ispaniya,
Itaiiya, Lyuksemburg, Niderlandiya, N orvegiya, Portugaliya, Finlyandiya, Frantsiya,
GFR, Shvetsariya, Shvetsiyaning milliy elektrotexnik qo’m italaridan iborat. Bu
d a v la tla r
(Lyuksemburgdan boshqalari) bir vaqtda IEC a'zosi hisoblanadi.
|
| |
