|
U. M. Matmusayev, M. Q. Qulmetov, T. A. Ochilov, T. A. Toytrova, J. R. Muxtarov metrologiya, stand artlashBog'liq Metrologiya, standartlash va sertifikatlash asoslariE slab qolish u chu n atam alar:
Lub tolalari, kanop, zig’ir, jut, manilla, sizal, o ’rtacha k o ’ndalangi, uzilishdagi
kuchlanish, elem entar tola, texnik tola, titilgan zig’ir, me'yoriy-texnik hujjat, ivitilgan
poya, taralgan zig ’ir, tarandi, tarandining hisob nomeri, o ’zak tarkibi, konditsion
massa, tozalangan, quruq, ho’l, oqartirilgan, b o ’yalgan, chiziqiy zichligi, ju t iplari.
2.13.3-§.Ju n tolalari va iplarini sinash u chu n ish latilad igan sta n d a rtla r
Jun tolasi. Jun tolasining sifatini GOST 468-81 "Saralangan tabiiy jun,
k o ’rsatkich nomenklaturasi"ga asosan aniqlanadi.
Jun tolasining xossalariga quyidagi asosiy k o ’rsatkichlar kiradi: ingichkaligi
(o’rtacha diametri), uzunligi, y og’ miqdori, o ’simlik, ma'danli aralashm a va chang,
namlik, pishiqlik v a boshqalar.
Bu ko’rsatkichlar turli standartda belgilangan k o ’rsatkichlarga binoan
aniqlanadi.
Yuvilgan, quruq ishlov berilgan va organik aralashm alardan tozalangan
junning sifat ko’rsatkichlarini tekshirish uchun GOST 20576-82 standartiga asosan
to ’dadan kam b o ’lmagan 30 foizlik birlik o ’ram i tanalanadi.
Birlik kalava har uchta toydan keyin tasodifiy ravishda tanlanadi.
2 .1 1-jadvalga binoan bitta birlashtirilgan namunaga q o ’yilgan hamm a birlik kalava
massasidan taqriban 15 g li nuqtali namuna olinadi.
Birlashtirilgan namuna stol ustiga 100x100 sm li o ’lchamda qatlamli qilib
taxlanadi. Bu qatlam to ’rtta bir xil teng b o ’lakka bo’linadi, har biri yana qaytadan
qatlamli qilib taxlanadi, ya'ni bir qismi boshqasiga qo’yiladi.
Turli jo y dan tayyorlangan birlashtirilgan namunadan yuvilgan va organik
aralashmalardan tozalangan jun uchun 50 g massa bo’yicha uchta laboratoriya
namunasi, quruq holida ishlov berilgan ju n uchun 300 g massadagi namuna tanlanadi.
Olingan namunalardan 2.12-jadvalga mos ravishda sinash ishlari olib boriladi.
167
2.11-jadval
Jun
Bitta birlik o ’ramida olingan nuqtali namunalar soni
5 ва к о ’п
4
3
2
1
Yuvilgan va organik
aralashmalardan
tozalangan
1 0
13
17
26
50
Quruq rolida ishlab
chiqarishda qayta
ishlangan
2 0
26
34
51
1 0 0
2.12-jadval
Namunasining massasi, g
Sifat ko’rsatkich
Laboratoriyada
yuvilgan jun
uchun
organik
aralashmalardan
tozalangan jun
uchun
quruq rolida
ishlov berilgan
jun uchun
Namunalar
soni
Qirqim tarkibi
50
50
1 0 0
3
O ’rtacha uzunlik
50
50
50
3
Mustahkamlik va
uzayishi
2 0
2 0
1 0 0
3
Ingichkalik
2 0
2 0
1 0 0
3
O ’simlik aralashmasi
tarkibi
50
50
300
3
Qazg’oq tarkibi
1 0 0
-
300
3
Qoldiqli erkin ishqor
tarkibi
5
5
3
Qoldikli yog' tarkibi
1 0
1 0
-
3
Yuvilgan, organik eritmalardan tozalangan va quruq ishlov berilgan jun
tolasining uzunligi GOST 21244-75 standartiga asosan aniqlanadi. U ning uchun
taram tayyorlanadi.
O ’lchanadigan taramli ju n 10 mm ga teng sin f oralig’ida uzunlik sinfi bo’yicha
guruhlanadi.
168
Tolaning o ’rtacha uzunligi, mm, quyidagi formula yordam ida risoblanadi:
L
|
| |
