81
2-misol. Kvadratning ixtiyoriy bitta uchidan qarama-qarshi to-
monning o„rtasini tutashtiruvchi chiziq o„tkazilgan.
Tavakkaliga tash-
langan nuqtaning hosil bo„lgan uchburchak ichiga tushish ehtimolligini
toping.
Yechish:
‒ tavakkaliga tashlangan nuqtaning hosil bo„lgan
sohaga tushish hodisasi bo„lsin.
Kvadratning tomonini
deb
belgilaymiz. Kvadratning ixtiyoriy bitta uchini uning qarama-qarshi
tomoni o„rtasi bilan tutashtirsak, natijasida to„g„ri burchakli
uchburchak
hosil bo„ladi. Kvadratning yuzi
,
uchburchakning yuzi esa
=
songa teng. Izlanayotgan ehtimollik
songa teng.
Ehtimollikning klassik va geometrik ta‟riflaridan tajriba natijalari
faqat teng imkoniyatli bo„lgan hollardagina foydalaniladi. Ammo
amaliyotda mumkin bo„lgan natijalari teng imkoniyatli bo„lmagan
tajribalar ham mavjud. Bunday hollarda tajribani bog„liqmas
ravishda
muayyan sharoitda ko„p marta takrorlab, kutilayotgan hodisaning nisbiy
takrorlanishini kuzatish, uning ehtimolligini taqriban hisoblash imkonini
beradi.
Ta’rif.
hodisaning berilgan tajribalar ketma-ketligidagi nisbiy
chastotasi deb,
hodisa ro„y bergan sinashlar sonini o„tkazilgan
barcha sinashlar
soni nisbatiga aytiladi. hodisaning nisbiy chastotasi
formula bilan topiladi.
Bir xil shart-sharoitda tajribalar o„tkazilib,
ularning har birida
sinashlar soni yetarlicha katta
bo„lganda,
hodisaning nisbiy
2
a
a
82
chastotasi ma‟lum qonuniyatga ega bo„lib, biror son atrofida tebranadi
va bu sonni hodisaning ro„y berish ehtimolligi sifatida olish mumkin.
