80
Endi klassik ta‟rifdan foydalanib topiladigan ehtimollarni
aniqlashga oid ba‟zi misollarni keltiramiz.
1-misol. Yoqlari 1 raqamidan 6 raqamigacha
shifrlangan ikkita
kubni tashlaganda chiqqan raqamlar yig„indisi 5 soniga teng bo„lish
ehtimolligini toping.
Yechish:
hodisa raqamlari yig„indisi 5 soniga teng bo„lish
hodisasi bo„lsin. Masala shartiga ko„ra, barcha elementar hodisalar
to„plami
{⍵
} uchun ⍵
- kubning
-raqamli tomoni bilan
tushish hodisasi. Agar Ω to„plamning mumkin bo„lgan barcha elementar
hodisalari soni |
| qiymatga teng bo„lsa
va tajribani marta
o„tkazilsa, barcha elementar hodisalar soni |
|
qiymatga teng
bo„lgani uchun jami elementar hodisalar soni
ta bo„ladi.
hodisaga qulaylik tug„diruvchi elementar hodisalarni sanaymiz. Agar
birinchi va ikkinchi kubda mos ravishda 1 va 4, 2 va 3, 4 va 1, 3 va 2
raqamlari chiqsa, ularning yig„indisi 5 soniga teng bo„ladi, demak,
hodisaga qulaylik tug„diruvchi elementar hodisalar soni 4 ta.
Izlanayotgan ehtimollik:
songa teng.
Ehtimollikning klassik ta‟rifida elementar hodisalar soni chekli
bo„lgan hollar qaraladi. Amaliyotda esa mumkin bo„lgan natijalar soni
cheksiz bo„lgan tajribalar ham mavjud. Bunday hollarda klassik ta‟rifni
qo„llab bo„lmaydi, ammo hodisalarning
teng imkoniyatliligi asosiy
tushuncha ekanligi ahamiyatli bo„lgan holda boshqa usullardan
foydalanamiz.
Biror
soha berilgan bo„lib,
soha uning qism ostisi bo„lsin.
Agar
sohaga tavakkaliga nuqta tashlanayotgan bo„lsa, uning
sohaga tushish ehtimolligi bu sohalarning o„lchovlariga (uzunligi,
yuzasi, hajmiga) proporsional bo„lib, sohalarning shakli va joylashishiga
bog„liq bo„lmagan holda aniqlanadi.
