• O‘lchash o‘zgartkichlarining klassifikatsiyasi
  • O‘lchash o‘zgartkichlarining asosiy metrologik tavsiflari




    Download 3,76 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet57/86
    Sana09.02.2024
    Hajmi3,76 Mb.
    #153591
    TuriУчебное пособие
    1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   86
    Bog'liq
    YO2lZEUihCgZ4zIws6BXiqqE2CnQeZILj7tErpVR buyokli

     
    O‘lchash o‘zgartkichlarining asosiy metrologik tavsiflari
    va umumiy ma’lumotlar. 
    Ma’lum fizik qonunlar asosida ishlovchi va birorta o‘lchash 
    o‘zgartirishini bajaruvchi texnik qurilma o‘lchash o‘zgartgichi deb ataladi.
    Demak, o‘lchash o‘zgartgichi bir fizik kattalikni u bilan funktsional
    bog‘langan boshqa bir fizik kattalik orqali aks ettiradigan qurilmadir. 
    Tuzilishi va ishlash asosiga ko‘ra o‘lchash o‘zgartgich (O‘O‘)lari juda 
    xilma-xil bo‘lsada, ular o‘zgartirish vazifasi, darajalash tavsifi, xatoligi, 
    o‘lchash diapazoni kabi umumiy tavsiflar bilan xarakterlanadi. 
    O‘lchash o‘zgartgichining o‘zgartirish vazifasi – o‘zgartgichning chiqish va 
    kirish kattaliklarning funktsional bog‘lanishi bo‘lib, analitik, jadval va
    grafik ko‘rinishida ifodalanadi. O‘zDavST 8009–84 ga ko‘ra o‘zgartirish vazifasi 
    – O‘O‘ chiqish signali informativ parametrining kirish signali informativ 
    parametri bilan funktsional bog‘liqligidir. 
    Darajalash natijasida olingan chiqish va kirish qiymatlarining o‘zaro 
    bog‘liqligi O‘O‘ning darajalash tavsifi deyiladi. U formula, jadval va
    grafik ko‘rinishlarida berilishi mumkin. 
    O‘O‘ning xatoligi – haqiqiy va nominal (o‘lchangan) o‘zgartirish 
    funktsiyalari orasidagi farq bo‘lib, o‘lchash vositalari xatoliklari singari topiladi. 


    127 
    O‘O‘ning o‘lchash diapazoni deb – o‘lchash xatoligi normallashtirilgan 
    o‘lchash kattalikning qiymatlar sohasiga aytiladi. 
    O‘lchash o‘zgartkichlarining klassifikatsiyasi 
    O‘O‘larning yuqorida keltirilgan tavsiflaridan tashqari parametrlarning 
    mo‘‘tadilligi, ishonchligi, massasi, narxi, gabarit o‘lchamlari va boshqa 
    parametrlari ham o‘rganiladi. 
    O‘O‘lar vazifasi va ishlash tamoyiliga ko‘ra klassifikatsiyalanadi. Vazifasiga 
    ko‘ra mexanik, gidravlik, issiqlik, kimyoviy, biologik, pnevmatik va
    boshqa kattaliklar O‘O‘lariga bo‘linadi. O‘lchanayotgan noelektrik kattalik
    unga proportsional bo‘lgan EYuK yoki tokka o‘zgartiriladi. Ularga
    elektromagnit, induksiyali, termoelektrik (termojuftliklar) p’ezoelektrik va
    galvanomagnit O‘O‘lari kiradi. Parametrik O‘O‘larda o‘lchanayotgan kattalik
    qarshilik, induktivlik, o‘zaro induktivlik va sig‘im kabi elektr zanjirining
    parametrlariga o‘zgartiriladi. Ularga elektromagnit (induktiv, transformator va 
    magnit qisiluvchi), termorezistor, optoelektrik (fotorezistrlar, fotodiodlar va
    fototranzistorlar), elektrokimyo (elektrolitik), rezistiv va elektrostatik O‘O‘lari 
    kiradi[16,17].

    Download 3,76 Mb.
    1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   86




    Download 3,76 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O‘lchash o‘zgartkichlarining asosiy metrologik tavsiflari

    Download 3,76 Mb.
    Pdf ko'rish