• O‗qituvchilik qobiliyatining yordamchi (qoshimcha) fazilatlariga quyidagilar kiradi
  • Pedagogik qobiliyat va uning tuzilishi. Pedagogik qobiliyat
  • S.L.Rubinshteyn
    		•

    Shaxsning ichki qobiliyati




    Download 6,15 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet221/307
    Sana22.05.2024
    Hajmi6,15 Mb.
    #249463
    1   ...   217   218   219   220   221   222   223   224   ...   307
    Shaxsning ichki qobiliyati
    . O‗z-o‗zini mukammal bilishi, tushunishi va his qilish qobiliyati, erkin shaxsda ichki 
    qobiliyat mukammal rivojlanadi, irodasi mustahkam, qat‘iyatli, har qanday vaziyatda o‗z fikr-mulohazasini erkin bayon 
    eta oladi. 
    Yaqqol qobiliyatlar tuzilishini tashkil qiluvchi shaxsning xislatlari, fazilatlari orasida maium turkumi yetakchilik, 
    ustuvorlik qilsa, ayrimlari yordamchilik vazifasini bajaradi. Ma‘lumki, pedagogik qobiliyatlar tuzilishida yetakchi 
    xislatlar sifatida pedagogik odob (takt), bolalami sevish, o'quvchilar jamoasini tashkil qilish va uni boshqarish, 
    kuzatuvchanlik, talabchanlik, bilimlarga chanqoqlik, bilimlami uzatishga o'quvchanlik va shunga o'xshashlar tan 
    olinadi. 
    O‗qituvchilik qobiliyatining yordamchi (qo'shimcha) fazilatlariga quyidagilar kiradi:
    artistlilc, nutqiy 
    qobiliyat, diqqatni taqsimlash, akademik qobiliyatlar va hokazo. Pedagogik qobiliyatlaming yetakchi (asosiy) va 
    yordamchi (qo'shimcha) tarkiblari, jabhalari taiim jarayoni muvaffaqiyatini ta‘minlaydigan birlikni (birikuvni) yuzaga 
    keltiradi hamda o'qituvchi shaxsi bilan bog'liq boigan hamkorlik, individual faoliyatini tashkillashtiradi. 
    Qobiliyatlardan muayyan darajada umumiy va torroq ma‘noda maxsus sifatlami ajratish orqaii ma‘lum turkum tizimini 
    yuzaga keltirish mumkin. Bundan kelib chiqqan holda qobiliyatlami umumiy va maxsus qobiliyatlar guruhiga ajratish 
    maqsadga muvofiq. Umumiy qobiliyatlar (sifatlar) maxsus qobiliyatlarga (sifatlarga) zid tarzda talqin qilish mumkin 
    emas. Shaxsning umumiy qobiliyatlari hosil qiluvchi omillar yaqqol psixologik hodisa yoki voqelikdir. Maxsus 
    qobiliyatlar koiam jihatdan torrok bo‗lishiga qaramay, chuqurroq mohiyatni o‗zlarida muj assamlashtiradi. 
    Pedagogik qobiliyat va uning 
    tuzilishi. Pedagogik qobiliyat -
     
    bu qobiliyat turlaridan biri bo‗lib, kishming 
    pedagogik faoliyatga yaroqliligini va shu faoliyat bilan muvaffaqiyatli shug‗ullana olishini aniqlab beradi. Pedagogik 
    psixologiyada o‗qituvchilik faoliyatida pedagogik qobiliyatlaming tutgan o'rnini ilmiy izohlab berishga oid samarali 
    tadqiqotlar olib borilgan. 

    UZLIKSIZ TA‘LIM PEDAGOGIKASI 
    162 
    Yirik psixolog 
    S.L.Rubinshteyn
    ta‘kidlab o‗tganidek, pedagogik jarayon o‗qituvchi-tarbiyachining faoliyati 
    tariqasida rivojlanuvchi bola shaxsini shakllantiradi, bu esa pedagogning o!quvchi faoliyatiga naqadar rahbarlik 
    qilishiga yoki aksincha, unga ehtiyoj sezmasligiga bog‗liq. Bola shaxsining rivojlanishida o‗qituvchining roli benihoya 
    muhimdir, chunki u ta‘lim va tarbiya jarayonining tashkilotchisi vazifasini bajaradi. Shu bois, hozirgi sharoitda 
    o‗qituvchimng tashkilotchilik qobiliyatiga nisbatan yuksak talab qo‗yiladi, shuning uchun ijtimoiy-tarixiy tajribalaming 
    boyligi ehtiyojlar ko'lamming ortishiga bevosita bog‗liq. 

    Download 6,15 Mb.
    1   ...   217   218   219   220   221   222   223   224   ...   307




    Download 6,15 Mb.
    Pdf ko'rish