16
Normal sharoitda tolalarning
gigroskopikligi 11%.
Kaynatilgan pilla iplari oq, bir oz sarrishroqratsgda buladi.
Kimyoviy
turg‘unlig‘i jihatidan tabiiy ipak jundan afzal turadi.
Kiyimlarni
kimyoviy tozalashda ishlatiladigan suyultirilgan kislota va ishqorlar, organik
erituvchilar tabiiy ipakka ta‘sir qilmaydi.
Tabiiy ipak faqat konsertratsiyalangan ishqorlarda qaynatilganda eriydi.
Fibroin seritsinga qaraganda ancha turg‗un oqsil:
sovun-sodali eritmalarda
qaynatilganda seritsin eriydi, fibroin esa erimaydi.
Bo‗yalgan tabiiy ipak tolalariga suv uzoq ta‘sir etib turganda
ularda oqish dog‗ paydo bo‗lib, buyumlarning ko‗rkamligini
buzadi. Ho‗l holatda tabiiy ipakning pishiqligi 5—15 %
pasayadi.
Tabiiy ipak tolalari 110°C dan yuqori temperaturada pishiqligini yo`qotadi.
Tug‗ri tushayotgan quyosh nurlari ta‘sirida ipak boshqa tabiiy tolalarga qaraganda
tezroq emiriladi. Quyosh nurlari 200 soat mobaynida tushib turganda ipakning
pishiqligi 50 % pasayadi.
Tabiiy ipak xuddi junga o‗xshab yonadi. YOvvoyi ipak qurti (eman qurti)
ipagining tolasi tut qurti ipagining tolasidan ancha dag‗al bo‗ladi. Uning pillalari
deyarli tortilmaydi, shuning uchun faqat kalava ip olishda ishlatiladi.
Asbbest
Asbest –
tabiiy mineral tola; u o‗tga chidamli, elektr va issiqlikni
izolyasiyalash xossalari yuqori bo‗lgani uchun texnik maqsadlarga ishlastiladi.
