Avtobusun məhsuldarlığının analizi.
Hər hansı marşrut, nəqliyyat şəbəkəsi, ayrılıqda götürülmüş rayon və şəhər üçün tələb olunan hərəkət tərkiblərinin sayını təyin etmək üçün avtomobilin məhsuldarlığı hesablanmalıdır. Avtobusun məhsuldarlığı vahid zamanda daşınan sərnişinlərin sayı və görölən nəqliyyat işi ilə təyin edilir. Məhsuldarlıq reys ərzində saatlıq, gündəlik, aylıq, kvartallıq və illik hesablana bilər. Avtobusun daşınan sərnişinlərin sayına və görülən nəqliyyat işinə görə saatlıq məhsuldarlığı aşağıdakı ifadələrlə hesablanır:
, sər/saat (1)
, sər km/saat (2)
Avtobusun məhsuldarlığının nəqliyyat prosesini təyin edən göstəricilərdən asılılığını analiz etmək üçün (1) və (2) ifadələrinin çevrilmiş şəklindən istifadə edək:
, sər/saat (3)
, sər km/saat (4)
İfadənin sağ tərəfində göstəricilərdən birini dəyişən qəbul edib, qalan göstəriciləri sabit saxlamaqla həmin göstəricinin avtobusun saatlıq məhsuldarlığına təsir xarakterini müəyyən etmək olar. Əgər (4) ifadəsində avtobusun tutumunu dəyişən qəbul etsək alarıq
(5)
burada C1 – sabit əmsaldlr.
Beləliklə, - nin eyni qiymətlərində birbaşa avtobusun sərnişin götürmə qabiliyyətindən (tutumunudan) asılı olmaqla, koordinat başlanğıcından keçən düz xətt şəklində dəyişir. Avtobusun məhsuldarlığının sərnişin yerindən (tutumundan) istifadə əmsalından asılılığı da eyni xarakter daşıyır.
(6)
burada C2 – sabit əmsaldlr.
Məhsuldarlığın eyni zamanda hər iki göstəricidən, avtobusun sərnişin tutumu və tutumdan istifadə əmsalından asılılığına baxaq.
(7)
burada C3 – sabit əmsaldlr.
Avtobusun məhsuldarlığının onun tutumu və tutumdan istifadə əmsalından asılılığının analizində bütün qalan göstəricilər sabit qəbul olunmuşdur. Əslində isə avtobusun sərnişin tutumu artdıqca, tutumdan istifadə əmsalı yüksəldikcə onun texniki sürəti, aralıq dayanacaqlarda dayanma vaxtı dəyişir.
|
