34
Usı jılları «Baslang’ısh ta’biyiy geografiya» kursı, «Materikler h’a’m
okeanlar ta’biyiy geografiyası» kursı menen qosıp 6-klassta o’tiletug’ın bolg’an
edi. Bul da o’zin aqlamadı. Jan’a da’stu’r (1999-jıl) boyınsha ja’ne 5-klassta
«Ta’biyiy geografiya»nın’ baslang’ısh kursı o’tiletug’ın boldı.
Oqıw da’stu’rine ulıwma jan’a «Tu’rkstan ta’biyiy geografiyası» kursı
kiritildi (7-klasslar ushın).
9-klassta o’tiletug’ın «Жәҳән ekonomikalıq ҳәм социаллық географиясы»
куerisler payda boldı.
Jan’a da’stu’rge muwapıq ma’jbu’riy ta’limge sa’ykeslengen
geografiya
kurslarının’ klasslar boyınsha bo’liniwi to’mendegishe:
5-klassta «Ta’biyiy geografiya» baslang’ısh kursı
6-klassta «Materikler h’a’m okeanlar ta’biyiy geografiyası»
7-klassta birinshi yarım jıllıqta «Орта Азия табийий geografiyası»,
ekinshi yarım jıllıqta «O’zbekstan tabiyiy geografiyası»
8-klassta «O’zbekstan sotsiallıq h’a’m ekonomikalıq geografiyası»
9-klassta «Sırt ellerdin’ sotsiallıq h’a’m ekonomikalıq geografiyası»
Ha’r qanday ma’mlekettin’ keleshegin, qu’diretin, joqarı bilimge iye bolg’an
kadrlar belgilep beredi. Bunday kadrlardı jetilistiriw ushın ma’mlekettin’
bilimlendiriw sisteması joqarı da’rejede qa’liplesken h’a’m xalıqaralıq
standartlar
talaplarına tolıq juwap beretug’ın da’rejede bolıwı kerek.
O’zbekstan Respublikası Prezidenti İ.Karimov Oliy Majlistin’ 9-
sessiyasında «Ha’r qaysı millet tek g’ana jer astı h’a’m jer u’sti ta’biyiy baylıqları
menen emes, a’skeriy qu’direti h’a’m islep shıg’ıw potentsialı menen,
birinshi
na’wbette o’zinin’ joqarı ma’deniyatı h’a’m ruwh’ıylıg’ı menen ku’shli ekenligin»
atap o’tken edi.
Sonlıqtan qabıl etilgen «Bilimlendiriw h’aqqındag’ı» nızam, «Kadrlar
tayarlaw milliy da’stu’ri» O’zbekstan bilimlendiriw sistemasına h’a’r ta’repleme
jetik h’a’m ka’mil a’wladtı ta’rbiyalaw tarawındag’ı qoyg’an qa’demlerinin’ en’
baslısı esaplanadı.
Prezidentimiz İ.Karimov O’zbekstan Respublikası Oliy Majlisi
9-sessiyasında «Bilimlendiriw h’aqqındag’ı» nızamnın’ qabıl etiliwi boyınsha
so’ylegen so’zinde baslı bag’darlardı belgilep o’tti:
O’zbekstan g’a’rezsizlikke eriskennen keyingi dawirdegi orta h’a’m joqarı
ta’lim tarawında reformalardın’ tiykarg’ı bag’darları;
Ta’limdegi reformalardın’ basqıshpa-basqısh iske asırılıwı;
35
Ulıwma bilim beriw bag’darlamasının’ du’zilisi, milliy bag’darlamanın’ iske
asırılıwı, orta h’a’m joqarı bilimlendiriwde erisilgen jetiliskenlik h’a’m isleniwi
tiyis wazıypalar h’aqqında ken’nen toqtadı:
«Kadrlar tayarlawdın’ milliy dastu’ri» h’a’mde «Bilimlendiriw
h’aqqında» nızam qabıl etildi;
1996-97 oqıw jılınan baslap oqıw jan’a a’lipbede alıp barıldı;
Jan’a
mektepler
iske
tu’sti,
ko’plep
mektepler
kapital
rekonstruktsiyalandı, kompyuter kabinetleri menen ta’miynlendi. Mekteplerdin’
materiallıq-texnikalıq bazası bekkemlendi.
Orta arnawlı bilimlendiriw tarawında:
Wa’layatlarda
biznes mektepleri, kishi h’a’m orta mektepler ushın
ka’sip-o’ner kolledjleri ashıldı;
Bazar ekonomikasınan kelip shıg’ıp, jan’a qa’nigelikler kiritildi (Fermer,
salıq h’a’m bajıxana, auditor,bank h’a’m t.b.);
Joqarı bilimlendiriw tarawında.
Kiriw imtixanlarında test usılı engizildi;
Ko’plep talabalar tu’rli fondlar arqalı shet ellerge barıp bilimin jetilistirip
kelmekte, stajirirovkalardan o’tpekte;
Tu’rli fondlar sho’lkemlestirildi: «Kamolot», «Sog’lom avlod uchun»,
«İstedod».
