Geografiya xanasınan oqıw h’a’m klastan tıs jumıslarda paydalanıw




Download 1,58 Mb.
Pdf ko'rish
bet93/140
Sana18.05.2024
Hajmi1,58 Mb.
#241765
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   140
Bog'liq
Vaxabov X, Gaypova R, Tursinov M. Geografiyanı oqıtıw metodikası

 
12.3. Geografiya xanasınan oqıw h’a’m klastan tıs jumıslarda paydalanıw 
Ha’zirgi waqıtta geografiya xanasınan na’tiyjeli paydalanıw ma’selesi aktual 
mashqalalardan bolıp esaplanadı. Sebebi, geografiya xanasındag’ı ayırım oqıw quralları 
ulıwma jıl dawamında paydalanılmaydı, ayırım geografiyalıq kartalardan ku’ndelikli 
turaqlı ta’rtipte paydalanıladı. 
Geografiya xanasında 
jaylasqan h’a’mme oqıw qurallarınan sabaq protsesinde 
na’tiyjeli paydalanıw ushın olardı ta’lim protsesinde birgelikte paydalanıw za’ru’rligin
atap o’tken (Yu.G. Barisova 1983 j). 
Sabaq protsesinde oqıw qurallarınan birgelikte paydalanıw to’mendegi 
na’tiyjelerdi beredi: 


136 

geografiyalıq obekt, qubılıslar h’aqqında anıq ko’z-qaraslar payda etiwge 
ja’rdem beredi. Ma’selen: ta’biyiy obektler, audiovizual h’a’m ko’rgizbeli qurallar; 

jan’a sabaqtı tu’siniwge h’a’m jan’a tu’siniklerdi qa’liplestiriwge imkan beredi. 
Ma’selen: sızılmalar, kartalar, modeller h’a’m t.b. 

alıng’an 
bilimlerdi 
a’melde 
qollanıwın 
ta’miyinleydi. 
Ma’selen: 
mag’lıwmatnamalar, tu’rli tapsırmalardı sheshiw ushın tarqatpa materiallar, jazıwsız 
kartalar, test tapsırmaları, jazba tapsırmalar h’a’m t.b. 
Oqıw quralları jıyındısı h’a’m olardın’ ayırım bo’limleri sabaq protsesinin’ tu’rli 
bo’limlerinde paydalanıwı mu’mkin. (ta’kirarlawda, jan’a temanı u’yreniwde, alıng’an 
bilimlerin bekkemlewde).
Geografiya xanası klasstan tıs jumıslardı sho’lkemlestiriwde ju’da’ u’lken 
a’h’miyetke iye. Geografiya xanası buyımlarınan paydalanıp oqıwshılar sabaqtan tıs 
waqıtlarında geografiyalıq kesheler, sayaxatlar, ekskursiyalar, tan’law rejelerin du’ziw 
mu’mkin. Oqıwshılar geografiyalıq ortalıqtag’ı qubılıslardı modellestiriw, texnikalıq 
oqıw qurallarınan paydalanıw bilimlerine iye boladı. 
Geografiya xanasındag’ı kitapxanalardan paydalanıp oqıwshılar klasstan tıs 
jumıslarda da shug’ıllanıwları mu’mkin. Geografiya xanasındag’ı a’debiyatlar 
geografiyalıq, ilimiy-fantastikalaq, ilimiy-g’alabalıq bag’darda bolıp, kitaplar, temalar, 
bo’limler, kurslar boyınsha toparlastırıladı. Ha’r bir kitapqa annotatsiya jazıladı. 
Geografiya xanasında do’gerek jumıslarıda o’tkeriledi. Oqıwshılarg’a h’a’r tu’rli 
temalar h’a’m tapsırmalar beriledi. Geografiya do’gereginin’ usı bo’liminin’ islerine 
joqarı klass oqıwshılarının’ dıqqatın qaratıw mu’mkin. Geografiya xanasına 
jetispeytug’ın qurallar dizimi du’ziledi h’a’m olar oqıwshılar ja’rdeminde tayarlanıp 
orın-ornına qoyıladı. 
Oqıwshılar ta’repinen toplanıp barılatug’ın u’lketanıw materialları geografiya 
xanasında u’lketanıw mu’yeshine ornatıladı h’a’m sabaq protsesinde paydalanıladı.
Geografiya xanasında fakultativ shınıg’ıwlarda o’tkiziw mu’mkin. Fakultativ 
shınıg’ıwlar topografiya, ekologiya, geologiya tiykarları h’a’m basqa pa’nlerden 
o’tkiziliwi mu’mkin. Topografiyadan fakultativ shınıg’ıwlar o’tkiziw ushın geografiya 
xanasında topografiyalıq a’sbap-u’skeneler nivelir, reyka, topokartalar, kurvimetr, 
transportir h’a’m basqa da qurallar bolıwı lazım. Geologiyalıq fakultativ shınıg’ıwlar 
o’tkiziw ushın geografiya xanasında to’mendegi qurallar bolıwı lazım: taw jınısları 
u’lgileri, tas qatqan o’simlik h’a’m h’aywanlar u’lgileri, geologiyalıq kesilmeler, 
geoxronologiyalıq keste, h’a’r tu’rli geologiyalıq da’wirlerde jasag’an o’simlikler 
h’a’m h’aywanat du’nyası su’wretleri h’a’m t.b. 


137 
SORAW HA’M TAPSIRMALAR 
1. Geografiya xanasının’ buyımlarına qanday talaplar qoyıladı? 
2. Geografiya xanasında oqıwshılar jumıs ornı qay jerde jaylasadı? 
3. Geografiya xanasında oqıwshının’ jumıs ornı qanday talaplarg’a juwap beriwi lazım? 
4. Geografiya xanasındag’ı kartotekalar qanday toparlarg’a bo’linedi? 
5 Oqıtıwshının’ geografiya xanasında alıp barılatug’ın sho’lkemlestiriw xojalıq 
jumısları qanday basqıshlarg’a bo’linedi? 
6. Geografiya xanasınan qanday maqsetlerde paydalanıladı? 

Download 1,58 Mb.
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   140




Download 1,58 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



 Geografiya xanasınan oqıw h’a’m klastan tıs jumıslarda paydalanıw

Download 1,58 Mb.
Pdf ko'rish