• Statistikalıq kesteler menen islesiw texnologiyası.
  • Geografiya sabaqlarında diagramma h’a’m grafiklerden paydalanıw




    Download 1,58 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet90/140
    Sana18.05.2024
    Hajmi1,58 Mb.
    #241765
    1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   140
    Bog'liq
    Vaxabov X, Gaypova R, Tursinov M. Geografiyanı oqıtıw metodikası

    Geografiya sabaqlarında diagramma h’a’m grafiklerden paydalanıw. 
    Geografiya ta’liminde diagramma h’a’m grafiklerden ken’ paydalanıladı. Diagramma 
    h’a’m grafikler arqalı h’a’r bir geografiyalıq obekttin’ basqasına qarag’anda u’lken 
    yaki kishiligi, sanaat tarawlarında ekonomikalıq ko’rsetkishlerdin’ joqarı yaki pa’sligin 
    ko’rsetiw mu’mkin. 
    Diagramma h’a’m sızılmalar 
    menen islew texnologiyası to’mendegi 
    bo’limlerden ibarat: 

    oqıwshılarg’a diagramma h’a’m sızılmalardın’ a’h’miyetin tu’sindiriw; 

    diagramma sızılmalardı du’ziwdi u’yreniw; 

    geografiyalıq ko’rsetkishlerin diagramma h’a’m sızılmalarda su’wretlew 
    boyınsha oqıwshılarg’a tapsırmalar beriw. Ma’selen, 5-klass oqıwshıları h’awa 
    temperaturasının’ sızılmasın, bultlı h’a’m bultsız ku’nler diagrammasın du’ziwleri 
    mu’mkin; 

    diagramma h’a’m sızılmalardı oqıwg’a h’a’m analiz etiwge u’yretiw. 
    Da’slep diagramma h’a’m sızılmalarda ne ko’rsetilgenligi tu’sindiriledi. Son’ 
    diagramma h’a’m sızılmalarda su’wretlengen sanlardı oqıwg’a h’a’m analiz etiwge 
    u’yretiledi. Diagramma yaki sızılmada ko’rsetilgen ko’rsetkishlerdi jıllar boyınsha 
    o’zgeriwin analiz etip, belgili bir ko’rsetkishlerdin’ o’siw yamasa o’zgeriw nızamlıqları 
    anıqlanadı; 

    diagramma h’a’m sızılmalar analizi tiykarında na’tiyjeler kestesin 
    du’ziwdi u’yretiw. Ma’selen: h’awa temperaturası sızılmasın analiz etkende aylıq 
    h’a’m jıllıq ortasha temperatura, en’ joqarı h’a’m en’ pa’s temperatura h’aqqında 
    na’tiyjeler u’yreniledi, ayırım ma’mleketlerde islep shıg’arılg’an ulıwma o’nimdi 
    salıstırıp, o’ndirilgen o’nim ko’lemi boyınsha ma’mleketlerdin’ jaylasıw kestesin 
    du’ziwdi u’yretiw. 
    Statistikalıq kesteler menen islesiw texnologiyası.
    Kesteler mektep 
    geografiyasında, a’sirese ekonomikalıq h’a’m sotsiallıq geografiya kurslarında ken’ 
    qollanıladı. 


    132 
    Sonlıqtan mektep geografiya sabaqlıqlarında keltirilgen kestelerdi to’mendegi 
    eki toparg’a bo’liwimiz mu’mkin: ta’biyiy geografiyalıq h’a’m ekonomikalıq
    geografiyalıq kesteler. 
    Ta’biyiy geografiya kurslarında kesteler ko’binese u’lgi formasında beriledi. 
    Ma’selen: 7-klass geografiya sabaqlıqlarında to’mendegi kesteler berilgen; Orta 
    Aziyadag’ı en’ ba’lent shoqqılar; Orta Aziyadag’ı en’ teren’ batpaqlıqlar: u’lken 
    da’ryalar; ko’ller; suw saqlag’ıshlar; qorıqxanalar; u’lken ka’nler. 
    Ekonomikalıq h’a’m sotsiallıq geografiya kurslarında kesteler ju’da’ ken’ 
    qollanılıp tekstede u’lgide de ken’ paydalanıladı.
    Statistikalıq kesteler menen islew to’mendegi ta’rtipte alıp barıladı: 

    kestelerdin’ atın oqıw; 

    kestedegi ko’rsetkishlerdin’ o’lshem birliklerin tu’sindiriw; 

    kestelerdin’ qatarların h’a’m u’stinliklerinin’ atların oqıw; 

    qatar h’a’m u’stinlerdegi sanlı ko’rsetkishlerdi salıstırıw; 

    kestede berilgen mag’lıwmat boyınsha na’tiyje shıg’arıw. 
    Kestelerdi oqıwg’a to’mendegi bo’limler kiredi: 

    oqıtıwshı ekonomikalıq h’a’m sotsiallıq geografiya kurslarında 
    kestelerdin’ a’h’miyetin tu’sindiredi h’a’m kestelerdi du’ziw h’aqqında mag’lıwmatlar 
    beredi; 

    kestenin’ o’lshem birlikleri h’aqqında mag’lıwmat beredi. O’lshew 
    birlikleri natural h’a’m salıstırmalı ekenligi tu’sindiriledi; 

    Bunnan basqa oqıtıwshılar ekonomikalıq esaplar alıp barıw ko’nlikpelerin 
    de qa’liplestiriw lazım. Ma’selen: maydan betine tuwrı keletug’ın ag’zalı san, jan 
    basına o’nim islep shıg’arıw, ortasha jıllıq temperatura h’a’m t.b. 
    SORAW HA’M TAPSIRMALAR 
    1. Oqıtıw quralları nelerden ibarat h’a’m qanday tu’rlerge bo’linedi? 
    2. Oqıwshılardın’ biliw iskerliginin’ qanday tu’rlerin bilesiz? 
    3. Sabaqlıqlar menen islew qanday bo’limlerden ibarat? 
    4. Klass sharayatında qanday natural qurallardan paydalanıw mu’mkin? 
    5. Maketler menen qanday geografiyalıq obekt, qubılıslar su’wretlenedi? 
    6. Su’wretlerdi paydalanıwg’a qoyılatug’ın talaplardı anıqlan’? 
    7. Geografiya sabaqlıqlarında qanday diagramma h’a’m grafiklerden paydalanıladı? 
    8. Statistikalıq kesteler menen islew qanday ta’rtipte alıp barıladı? 

    Download 1,58 Mb.
    1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   140




    Download 1,58 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Geografiya sabaqlarında diagramma h’a’m grafiklerden paydalanıw

    Download 1,58 Mb.
    Pdf ko'rish